________________
કુપક્ષકૌશિકસહસ્રકિરણાનુવાદ
જેનાવડે કરીને ખરતરગચ્છ પ્રતિષ્ઠાને પામેલો છે તે નામે કરીને અભયદેવસૂરિ’’ પ્રમાણે ઉપદેશ સપ્તતિકામાં કહેલું છે. તે આ પ્રમાણે
૩૩૪
‘પૂર્વે પાટણનગરની અંદર ભીમરાજા રાજ્ય કરતે છતે પૃથ્વીતલને વિષે પ્રખ્યાત એવા જિનેશ્વ૨સૂરિ થયા. તેમની પાટને દીપાવના૨ા એવા અભયદેવસૂરિ થયા. તે અભયદેવસૂરિથી ખરતર નામનો ગચ્છ પ્રતિષ્ઠા પામ્યો.' એ પ્રમાણે રત્નશેખરસૂરિના રાજ્યમાં સોમસુંદરસૂરિના શિષ્ય ઉપાધ્યાય ચારિત્રરત્નના શિષ્ય પં. શ્રી સોમધર્મ ગણિએ બનાવેલી ઉપદેશ સપ્તતિકા નામના ગ્રંથમાં છે. || ગાથાર્થ-૮૦ ||
तक्कारोऽनाभोगी
पचक्खं sia સંસારી । भणिओऽवि तेण थुणिओ, जिणप्पहो धम्म पडिवक्खो ॥ ८१ ॥
ઉપદેશ સપ્તતિકાકાર પં.સોમધર્મગણિ પ્રત્યક્ષ અનાભોગવાળા છે. કારણ કે જે કારણ વડે કરીને મુનિસુંદરસૂરિ વડે કરીને આંચલીયા આદુિની પંકિતમાં ઔટ્રિકને બેસાડીને અનંત સંસારી એવા કહેવાયો હોવા છતાં પણ સોમધર્મગણિએ ઔષ્ટ્રિકને સ્તવ્યો છે. મુનિસુંદરસૂરિ કૃત ગુર્વાવલીમાં કહ્યું છે કે :-આજ્ઞાભંગ--અંતરાય-આદિથી ઉત્પન્ન થયેલા અનંત સંસારમાં નિર્ભય બનેલા એવા પાશ્ચાત્યકાલીનોએ પ્રાયઃ કરીને ઉપધાન-પ્રતિક્રમણ-જિનપૂજા આદિનો નિષેધ કરવા વડે કરીને સામાચારીઓને ન્યૂનિત કરવાપૂર્વક પોતાની ઇચ્છા મુજબ પ્રવર્તાવી છે. અને પ્રમાદિ જનતાને પ્રિય થાય એવી રીતે પ્રાસુક-મિષ્ટ એવા પાણીની પ્રવૃત્તિ આદિ સુખ કરનારી સામાચારીઓ પ્રવર્તાવી છે.'' એ પ્રમાણે જણાવેલ છે. તેમાં ઉપધાન અને પ્રતિક્રમણના નિષેધક પૂનમીયા અને આંચલીયાઓ જેમ છે તેવી રીતે આજ્ઞાભંગ અને અંતરાય કરવાથી ઉત્પન્ન થતાં અનંતા સંસારના ભયથી નિર્ભીક એવા અને સ્ત્રીઓને જિનપૂજાનો નિષેધ કરનાર એવા ખરતરને પણ જણાવેલ છે આ ખરતર અંતર્ગત એવો જિનપ્રભ પણ અનંત સંસારી કહેલો છે. ત્યારે સોમધર્મ ગણિએ મ્લેચ્છાધિપતિ પ્રતિબોધક, શાસનપ્રભાવક જિનપ્રભસૂરિ'’ પ્રમાણેના વચનો વડે કરીને ઉન્નતિ પમાડાયો છે!!
હવે તે જિનપ્રભસૂરિ કેવો છે? ધર્મદ્વેષી છે. તેની વાણીનો વિલાસ આ પ્રમાણે છે.‘‘બાહ્ય ક્રિયાના દર્શન વડે કરીને જગતના માણસોને મોહ પમાડતા એવા તપસ્વી થઈને ભમતાં હોવાથી તપોટા--તપા કહેવાયાં છે. ।૧। આ તપોટાનો મત, મુદ્ગલોનો મત અને શાકિનીનો મત આ બધા પ્રાયઃ સરખા જ છે. ।૨। કારણ કે ત્રણેય મતોની અંદર સંલિષ્ટ પરિણામોનું તુલ્ય પણ હોવાથી ત્રણેય મત સરખાં છે. અને તેથી કરીને ભાવશુદ્ધિને ઇચ્છતા એવા આત્માઓએ તેઓને દૂરથી જ છોડી દેવા જેવા છે. અથવા આ અયુકત બોલાયું હોય તો તેનું અમારું મિથ્યાદુષ્કૃત હો. શાકિની અને મુદ્ગલોથી પણ આ તપોટા દુરાશયવાળા છે. ।।૪।। ખરી વાત તો શાકિની અને મુદ્ગલોથી પીડાયેલાનો હજીપણ પ્રતિકાર થઇ શકે છે; પરંતુ તપોટાથી પીડિતની ચિકિત્સા તે અત્યંત ભયંકર છે. ।।૫।। શાકિની અને મુદ્ગલોથી પકડાયેલાનો એક જન્મ હણાય છે પરંતુ તપાગચ્છ નામનો કુગ્રહ