________________
૩૨૦ જે
કુપક્ષકૌશિકસહસ્ત્રકિરણાનુવાદ મૌન કરીને જ બેસી ગયા! તેથી કરીને શરુ કરેલો જે કુમત તે કુમત પ્રવર્તાવનારને આધીન નથી; પરંતુ તેના પ્રતિબોધિત થયેલા ગૃહસ્થોને જ આધીન હોય છે. લોકમતના મુખ્ય એવા મેઘજીઋષિ આદિએ લોંકામતનો ત્યાગ કર્યો તો પણ લોકોના પ્રતિબોધિત થયેલા એવા શ્રાવકોએ એ મત છોડ્યો નથી! એટલું જ નહિ પરંતુ એવા તેના પક્ષકારોએ મજબૂત થઈને વિશેષે કરીને લોંકાવેશધારીને નિયંત્રિત કર્યા છે. એ સર્વજનપ્રતીત છે. એવી જ રીતે આ ખરતર મતને વિષે પણ જાણવું. જો એમ ન હોય તો જિનવલ્લભસૂરિ પરલોક ગયા બાદ બે વર્ષ સુધી આશ્રયરહિત થયેલા એવા કેવળ શ્રાવકોએ પણ શ્રીઅભયદેવસૂરિના સંતાનીયા એવા સંવિગ્ન સાધુઓ વિદ્યમાન હોય છતે પણ સોમચંદ્ર નામના દ્રવ્યલિંગીને આચાર્ય બનાવવા પૂર્વક નિઃસ્વામી એવા પોતાના સમુદાયને સ્વસ્વામી બનાવતા જે આજ સુધી પ્રવાહમાં પડેલું દેખાય છે. આ તો તમને દિગદર્શન માત્ર બતાવ્યું. બાકી તો પોતાની બુદ્ધિએ ઘણું વિચારવા જેવું છે.
તેવી જ રીતે જિનદત્તની જેમજ જિનવલ્લભસૂરિનું જે અભયદેવસૂરિ મ. નું પટ્ટધરપણું જણાવાયું છે તે પણ અદત્ત જ છે. કારણ કે વિસાંભોગિક વ્યવહારવાળાને પટ્ટધરપણું સંભવતું નથી. અને તેનું વિસાંભોગિકપણું “ખોલડીઓ જિનવલ્લભ” ઈત્યાદિ વચનવડે કરીને ગવાતા ગીતો વડે કરીને સર્વજનને પ્રતીત જ છે. કારણ કે તેના જ ખરતરવાળાઓ જ કહે છે કે “અભયદેવસૂરિની પાસે ભણવા છતાં પણ બીજી તૃણકુટીર-ઝૂંપડી આદિમાં જઈને જિનવલ્લભ આહાર કરતાં હતા. પરંતુ જિનદત્તની અપેક્ષાએ એટલું વિશેષ જાણવું કે “ખરતરના અમુદાયવડે કરીને જિનવલ્લભસૂરિ અભયદેવસૂરિના પટ્ટધર તરીકે કલ્પાયો છે. જ્યારે જિનદત્તસૂરિ તો પોતાના આત્માને પોતાના મોઢે જ જિનવલ્લભનો પટ્ટધર કહેવડાવે છે. તેવી જ રીતે “અભયદેવસૂરિને જિનચંદ્રસૂરિના પટ્ટધર કહ્યાં છે. તે પણ અયુક્ત છે. કારણ કે જિનચંદ્રવડે કરીને તો પોતાની પાટે પ્રસન્નચંદ્રને સ્થપાયો છે.
* અભયદેવસૂરિ નથી તો તેમના શિષ્ય. * નથી તો તેમને જિનચંદ્રસૂરિએ ભણાવેલ.
* નથી તો તેમની આચાર્ય પદવી આપેલ; પરંતુ જિનચંદ્રના ગુરુભાઈ જિનેશ્વરસૂરિએ જ જેમ જિનચંદ્રને દીક્ષા આપી છે તેમ અભયદેવને દીક્ષા આપી છે, ભણાવેલ છે અને આચાર્યપદ આપેલ છે. જેમ સુધર્માસ્વામી, શ્રીગૌતમસ્વામીના પટ્ટધર નથી; પરંતુ મહાવીરદેવના જ છે. તેવી જ રીતે આ અભયદેવસૂરિ પણ જિનેશ્વરસૂરિના જ પટ્ટધરયુક્ત છે. નહિ કે ખરતરના લખ્યા પ્રમાણે જિનચંદ્રના પટ્ટધર!! તેવી જ રીતે ખરતર પટ્ટાવલીમાં ઉદ્યોતનસૂરિના પટ્ટધર તરીકે શ્રીવર્ધમાનસૂરિ લખ્યા છે, તે પણ અયુક્ત છે. કારણ કે ઉદ્યોતનસૂરિએ પોતાના શિષ્ય સર્વદેવસૂરિને પોતાની પાટે સ્થાપ્યા છે. વર્ધમાનસૂરિ તો ચૈત્યવાસનો ત્યાગ કરીને ઉદ્યોતનસૂરિ પાસે દીક્ષા ગ્રહણ કરીને વિસાંભોગિકપણે રહીને જ યોગ અનુષ્ઠાપૂર્વક સૂત્ર વાંચના ગ્રહણ કરી છે. છતાં પણ ઉદ્યોતનસૂરિની આજ્ઞાવડે જ વિહાર કરતાં હતાં.
એથી જ કરીને શ્રીવર્ધમાનસૂરિના સંતાનીયા એવા અભયદેવસૂરિ વર્ધમાનસૂરિ આદિવડે કરીને