Page Text
________________
શ્રી પ્રવચન પરીક્ષાનુવાદ ભાગ-૧
# ૩ર૧ તેમજ વર્ધમાનસૂરિના સંતાનીયા નહિ હોવા છતાં પણ જિનવલ્લભસૂરિએ પણ પોતાના કરેલા ગ્રંથોની પ્રશસ્તિ આદિમાં વર્ધમાનસૂરિ સુધીની જ પટ્ટપરંપરા લખેલી છે. નહિ કે તેની પહેલાના પણ આચાર્યની મર્યાદા બાંધીને પટ્ટપરંપરા લખેલી નથી. આમ કરવામાં શું કારણ? એમ જો પૂછતો હો તો સાંભળ! તેના પ્રાચીન આચાર્યો ચૈત્યવાસી હતા. તેથી તેનું નામ ગોઠવવું યોગ્ય નથી. અને ઉદ્યોતનસૂરિ તો વિસાંભોગિકપણાના કારણે પટપરંપરામાં લખવું અશક્ય હતું એમ જાણવું.
અને સાંપ્રતકાલે જે જિનદત્તના સંતાનીયાઓ લખે છે તેમાં ચૈત્યવાસીનું સંતાનપણું લઇજા કરનાર નથી. એ પ્રમાણે માનીને સંબંધમાત્ર કરીને પટ્ટધરત્વની કલ્પના જાણવી.
તેવી જ રીતે જેઓની પટ્ટાવલીમાં ઉદ્યોતનસૂરિ પટ્ટધરપણે લખેલા છે તે બધાઓની પટ્ટાવલી સુધર્મા સ્વામીથી આરંભીને સરખી જ દેખાય છે. જેવી “મડાહડ” ગચ્છની પટ્ટાવલી, તેવી જ રીતે પર્ણિમયક આદિ કુપાક્ષિકો પણ જે નીકળેલા છે તે બધાયમાં પણ ઉદ્યોતનસૂરિથી સુધર્માસ્વામી સુધીની પટ્ટાવલીમાં ભેદ નથી.
અને ખરતરની પટ્ટાવલીમાં તો તેના અનુકરણની ગંધનો લેશ પણ નથી. એટલું જ નહિં પરંતુ–જે જે યુગપ્રધાનત્વ આદિ ગુણોવડે કરીને વિખ્યાત હતા તે બધાયને ગુરુ શિષ્યનો સંબંધ ન હોવા છતાં પણ અનુક્રમે, વ્યતિક્રમે અને અનનુક્રમે આંધળાંના યુદ્ધની જેમ સમુદાયરૂપે ભેગાં કરીને (પાટપરંપરાની) સંખ્યાવૃત્તિ પૂરી કરી દીધી છે.
તમે કહો છો તે અંધયુદ્ધન્યાય કેવી રીતે? એમ પૂછતો હો તો સાંભળ. બધાજ સમુદાયો વડે કરીને જે ચાંદ્રકુલ વર્ણવાયું છે તે ચાંદ્રકુલ, ચંદ્રસૂરિથી ઉત્પન્ન થયું છે. અને એ ચંદ્રસૂરિ વજસેનસ્વામીના શિષ્ય છે. અને બીજા ઉદયના પહેલાં આચાર્ય છે. તેથી જ તે બન્નેને આમાં લખ્યા નથી. તેવી જ રીતે કોટિક અને તે ગણના નામના કારણભૂત એવા સુસ્થિતસૂરિ અને સુપ્રતિબદ્ધસૂરિના પણ નામ લખ્યા નથી. તેવી જ રીતે ઉમાસ્વાતિ વાચકની પાટે શ્રી જિનભદ્રગણિ ક્ષમાશ્રમણ લખ્યા છે. તે બન્નેનો ગુરૂશિષ્યનો સંબંધ ન હોવા છતાં પણ કાલનો વ્યત્યય કરવા માટે કહેલું છે.
એ પ્રમાણે શ્રીવજસ્વામીની પહેલાના આર્યસુહસ્તિસૂરિ સુધીના પટ્ટધરો લખ્યા છે તે બધા ખરતરોએ વિકલ્પલાં ગોઠવેલા છે; પણ તે પારમાર્થિક નથી. તેવી જ રીતે સંભૂતિવિજય અને ભદ્રબાહુસ્વામીનો. તથા શ્રી આર્ય મહાગિરિ અને આર્યસુહસ્તિ સ્વામી. ગુરુભાઈઓનું પૃથક પટ્ટધરપણું કહ્યું છે તે પણ અસંગત છે. તેવી જ રીતે શ્રીવવામીથી આરંભીને શ્રીઉદ્યોતનસૂરિ સુધીના જે પટ્ટધરો કહેલાં છે તે બધા પટ્ટધરપણે વિકલ્પીને લખેલાં છે. વજરવામથી ઉદ્યોતનસૂરિ સુધીના પૂજ્યો મહાનુભાવો હોવા છતાં પણ પટ્ટધરો નથી એ પ્રમાણે જાણવું.
વળી બીજી વાત :- પ્રભાવક ચરિત્રના અનુસારે શ્રીનાગહસ્તિ આદિ કેટલાક મહાત્માઓ વિદ્યાધર શાખા સંબંધીના છે. તે પણ પોતાની ખરતર પટ્ટાવલીમાં લખી નાંખ્યા છે. અને બોલે છે કે “હું ચંદ્રગચ્છીય છું.' ઇત્યાદિ : આ ખરતરની પટ્ટાવલીમાં ઘણું કહેવા જેવું છે. તેથી કરીને આ ખરતર પટ્ટાવલીનો વિચાર કરતાં છતાં દહિં અને અડદના ભોજનમાં કાળા (અડદ). કેટલાં વીણવાં?
પ્ર. ૫. ૪૧
| SR No. | 022027 |
| Book Title | Kupaksha Kaushik Sahasra Kiran Aparnam Pravachan Pariksha |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Dharmsagar, Narendrasagarsuri, Munindrasagar, Mahabhadrasagar |
| Publisher | Shasankantakoddharsuri Jain Gyanmandir |
| Publication Year | 2002 |
| Total Pages | 502 |
| Language | Sanskrit, Gujarati |
| Classification | Book_Devnagari & Book_Gujarati |
| File Size | 16 MB |