________________
શ્રી પ્રવચન પરીક્ષાનુવાદ ભાગ-૧
જે ૩૦૫ સહુસંત ના એ શબ્દોના સ્થાને વરી સહુ સંતરું લખી નાંખ્યું. હવે આ મહાવીરચરિત્ર
'नंदसिहि रुद्दसंखे वोकते विक्कमाउ कालंमि।
ગિફસ સુદ્ધાંતતિર્દિક સામે તેમના વિ. સં–૧૧૩૯–વર્ષે જેઠ સુદ ત્રીજને સોમવારે આ ચારિત્ર સમાપ્ત થયું.” અને એ પ્રમાણે ફેરફાર થયે છતે “અમે કાંઈ જિનદત્તસૂરિના મૂલવાલા નથી. (ખરતર મત કાંઈ જિનદત્તસૂરિથી થયો ) એમ નથી.) પરંતુ અમે જૂના છીએ” એ પ્રમાણે લોકમાં પોતાની ખ્યાતિ ફેલાવવા માટે ખોટું લખવાવડે કરીને પોતાના આત્માને કદર્થના પહોંચાડી છે. અને એ કરવા છતાં પણ તેમની કાર્યસિદ્ધિ થઈ નથી. “શીયલનો નાશ થયો છતાં કામની શાંતિ થઈ નહિ” તે જવાબ એને લાગુ પડ્યો. // ગાથાર્થ ૪૭ .
હવે આવું ખોટું લખવાવડે કરીને શું પરિણામ આવ્યું? તે જણાવે છે. पुत्थंतरनिण्णयओ, जेसलमेरुंमि कूडलिहणाओ।
खीणसरा संजाया, खरखरया तेण बहु खायं ॥४८॥
પુસ્તકાંતરના નિર્ણયથી એટલે કે જ્યારે “જેસલમેરમાં ખરતરોની સાથે વાદવિવાદ થયો ત્યારે ખરતરોએ લખેલા પુસ્તક સિવાયના બીજા એટલેકે નારદપુર આદિ સંઘના ભંડારમાંથી મંગાવેલા પુસ્તકો દ્વારા જે નિર્ણય થયો તેમાં તપાગચ્છીય શ્રીરનશેખરસૂરિકૃત શ્રાદ્ધ પ્રતિક્રમણ સૂત્રની વૃત્તિ સંબંધીના પુસ્તકથી અને ઉપલક્ષણથી ખરતરના પ્રાસાદોને વિષેના શિલાલેખમાં (પૂર્વે) લખાયેલા અક્ષરો દ્વારાએ કરીને જેસલમેર નગરની અંદર ખતરોએ આ ખોટું લખી નાંખ્યું એવું જન પ્રસિદ્ધ થયું. અને એ જનપ્રસિદ્ધ એવું થયું કે “ઘણાં વર્ષોથી માંદગીને લઈને રોગગ્રસ્ત થઈ ગયેલો આત્મા, જેમ ક્ષીણ સ્વરવાળો થઈ જાય એવી રીતે ઉચ્ચસ્વરે બોલી શકવાને સમર્થ ન રહ્યા હતા.” ખોટા પાઠ પરાવર્તનોનું આ પરિણામ આવે છે. (કારણ કે પાપ સર્વત્ર શૈવિતા:) ગાથાર્થ ૪૮ |
હવે (ખરતરો તરફથી) ચૈત્યવાસીઓની સાથેના વિવાદની વાતમાં બીજું દૂષણ કહે છે.
किंच विवाओ चेइवासीहिमसंभवी वि आयारे।
तत्थवि खरयर बिरु, जयवाए सव्वहा नेव॥४६॥ બીજું દૂષણ પ્રગટ કરવાને માટે ચૈત્યવાસીઓની સાથે સાધુઓને વિવાદ થયો તે અસંભવિત જ છે. કયો વિવાદ? કોને વિષે વિવાદ? “આચાર' બાબત. આચાર બાબત વિવાદ સંભવતો નથી. કારણ કે ચૈત્યવાસીઓના આચાર અને સુવિહિત સાધુઓનો આચાર તે કાલે સર્વજન પ્રતીત જ હતો. અને જે વસ્તુ સિદ્ધ હોય તેને સિદ્ધ કરવાની જરૂર જ નથી હોતી. જયારે એ સિદ્ધ કરવાનું નથી હોતું તો પછી આચારના વિષયમાં દશવૈકાલિકસૂત્રના પાનાઓ લાવવાના ક્યાં રહે છે? એ પ્રમાણે કહેલું હોવાથી. તો એ પ્રમાણે કહ્યું છતે પંડિતપણાની પરીક્ષાને માટે તર્કવાદ પણ યુક્ત છે. તો પણ તે
પ્ર. ૫. ૩૯
