________________
શ્રી પ્રવચન પરીક્ષાનુવાદ ભાગ-૧
જે ૨૯૧ હવે આ બાજુ સપાદલક્ષ દેશની અંદર શત્રુઓના મોંઢાની ઉપર મશનો કૂચડો ફેરવામાં સમર્થ એવું કૂર્ચપૂર નામનું નગર છે. ત્યાં અલ્લભૂપાલ નામના રાજાનો પૌત્ર, પહેલાના પોત્રીની જેવો વિખ્યાત અને સાન્વર્થક નામવાળો ભુવનપાલ રાજા છે. ૩ર અને ત્યાં પ્રશમરૂપી લક્ષ્મીથી વધતા એવા અને ગુણસમુદ્ર એવા સંસારને પાર પામવાવાળા વર્ધમાનસૂરિ નામના આચાર્ય છે. સિદ્ધાંતના અભ્યાસથી સત્ય તત્ત્વને જાણીને સંસારના કારણોરૂપ ૮૪ ચૈત્યોને (ચેત્યવાસને) જેમણે છોડી દીધા છે. ૩૪ - હવે એક દિવસે વિચરતાં વિચરતાં અખંડવાણી અને બ્રહ્મચર્યની ધારાવડે કરીને માણસોને જીવાડતાં એવા મેઘસમાન તેઓ આ ધારાપુરી નગરીમાં આવ્યા. ૩૫ શ્રદ્ધાપી લક્ષ્મીનો સ્વામી એવો લક્ષ્મીપતિશેઠ આ વાત સાંભળીને પ્રદ્યુમ્ન શાબની જે જેમ તે બંને શ્રીધર અને શ્રીપતિની સાથે ગુરુવંદન કરવા આવ્યો. ૩૬ સર્વ અભિગમ સાચવવા પૂર્વક પ્રભુને વંદન કરીને તે શેઠ બેઠો. અને આ બને જણાં પણ વિધિવડે હાથ જોડીને બેઠાં. ૩૭ શ્રેષ્ઠ લક્ષણથી યુક્ત એવા તે બન્નેનું શરીર જોઈને ગુરૂ મહારાજ બોલ્યા કે આ બન્નેની મૂર્તિ સારી રીતે સ્વ અને પરને જીતવાવાળી છે. ૩૮ અને આ બન્ને જણાં પણ પૂર્વભવના સંબંધની જેમ નિર્નિમેષ દ્રષ્ટિએ કરીને ગુરૂ મહારાજનું મુખ જોઈ રહ્યાં છે. અને ગુરૂ મહારાજે પણ તે બન્નેને વ્રતને યોગ્ય જાણ્યા. ૩૯ દેશનારૂપી કિરણો વડે કરીને જેમનો તામસ=અંધકાર દૂર થયો છે. અને જેમને બોધ પ્રગટ થયો છે એવા અને લક્ષ્મીપતિશેઠની અનુમતિથી તે બન્ને દીક્ષિત થયા. અને શિક્ષા પણ આપી (ભણાવ્યા) ૪૦ મહાવ્રતના ભારને વહન કરવામાં સમર્થ અને તપસ્વી એવા તે બન્નેને યોગોહન કરાવવાપૂર્વક સિદ્ધાંત ભણાવ્યો. ૪૧ અને સૂરિપદને ઉચિત જાણીને તે બન્નેને ગુરૂ મહારાજે સૂરિપદ પર સ્થાપ્યા. ખરેખર શુદ્ધવસ્ત્ર હોય તો તેની પાછળ સૌરભ્યવાસ દોડે છે. ૪૨ અને તેમાં એક જિનેશ્વરસૂરિ નામથી અને બીજા બુદ્ધિસાગરસૂરિ નામથી વિખ્યાત થયેલા તે બન્નેને પૂજ્યોએ વિહારની અનુમતિ અને શિક્ષા આપી કે “પાટણની અંદર ચૈત્યવાસી સાધુઓ વડે કરીને સુવિહિત સાધુઓને ત્યાં નહિ રહેવા દેવાવડે કરીને વિદ્ધ થાય છે. તેથી કરીને તમારે બન્ને જણાએ શક્તિ વડે અને બુદ્ધિવડે કરીને ખરેખર એ વિઘ્ન દૂર કરવું જોઈએ.” અત્યારે સાંપ્રતકાલે તમારા જેવા કોઈ બુદ્ધિશાળી નથી. ૪પ આ બન્ને આચાર્યોએ “અમે આપના અનુશાસનને ઇચ્છીએ છીએ,’ એમ કહીને ગુજરાતની ભૂમિમાં વિચરતાં વિચરતાં હર્ષપૂર્વક તેઓ ક્રમે પાટણ આવ્યા. અને ગીતાર્થના પરિવારથી પરિવરેલા એવા તે બન્ને જણાં ઘરે ઘરે ભમ્યાં, પરંતુ વિશુદ્ધ ઉપાશ્રયનો લાભ ન થયો. એટલે તુરતજ ગુરુ મહારાજની વાણી યાદ આવી. ૪૭ તે પાટણની અંદર દુર્લભરાજ નામનો રાજા છે. અને તેને બૃહસ્પતિનો પણ ઉપાધ્યાય હોય એવો નીતિ વિક્રમના શિક્ષણ યુક્ત એવો સોમેશ્વરદેવ નામનો બ્રાહ્મણ પુરોહિત મંત્રી છે. સૂર્યના પુત્રો જેવા આ બન્ને આચાર્યો તે પુરોહિતના ઘરને આંગણે આવીને ઊભા રહ્યા. અને તેના બારણે ઊભા રહીને સંકેતપૂર્વકના અને તીર્થની સચ્ચાઈની ખાત્રી કરાવતો બ્રાહમ અને પૈત્ય અને દેવોનો વેદનો ઉચ્ચાર કરે છે. તે સમયે સોમદેવમંત્રી પુરોહિત પોતાના મંદિરમાં હતો તેણે તે સાંભળ્યા. તેના વેદોચ્ચારની ધ્વનિના ધ્યાનમાં ડૂબી ગયું છે. જેનું મન અને સમગ્ર ઇન્દ્રિયોને ચૈતન્ય તંભિત થઈ ગયું છે જેમનું એવા પુરોહિતે જાણે વેદની શ્રુતિ જ ન હોય તેવા તે બન્નેને અંદર બોલાવ્યા. ૫૧ ત્યાર પછી ભક્તિએ કરીને વચનામૃતો વડે કરીને