________________
૨૯૨
' કુપક્ષકૌશિકસહસ્ત્રકિરણાનુવાદ તે બન્ને બોલાવવા માટે પોતાના બંધુને મોકલ્યો અને સોમેશ્વર બ્રાહ્મણ વિચારવા લાગ્યો કે શું બ્રહ્મા પોતે બે રૂપ કરીને આવ્યો છે? અને પ્રશંસનીય એવું દર્શન મને દેવા આવ્યા છે? એટલે તૂરતજ સિંહાસન, ભદ્રાસન આદિ આપે છે; પરંતુ તેના આપેલા ભદ્રાસનને છોડી દઈને પોતાની જે શુદ્ધ કામલ છે તેના પર બેઠાં. વેદ, ઉપનિષદુ અને જૈનશ્રુતના વાણીનું સામ્યપણું પ્રકાશીને આ પ્રમાણેની તેને તેઓએ આશિષ આપી. તે આ પ્રમાણે –
___ अपाणिपादो यमनो ग्रहीता, पश्यत्यचक्षुः स शृणोत्यकर्णः।
स वेत्ति विश्वं न हि तस्य वेत्ता, शिवो ह्यरूपी स जिनोऽवताद्वः॥१॥ - જેને હાથ અને પગ નથી, તેમ મન નથી. છતાં બધું ગ્રહણ કરે છે. આંખો નથી છતાં પણ બંધું દેખે છે. કાન નથી છતાં પણ બધું સાંભળે છે. તે આખા જગતને જાણે છે પણ એને કોઈ જાણનારો નથી. એવા અરૂપી શિવશિવસ્વરૂપ જિનેશ્વર તમારું રક્ષણ કરો,” અને કીધું કે “આ આશીર્વાદનો અર્થ જાણીને દયાથી અધિક એવું જૈન શાસન અમે સ્વીકાર્યું છે.' પ૮
તમો બન્નેને રહેવાનું સ્થાન ક્યાં છે? ત્યારે આ બન્ને જણાએ કીધું કે ચૈત્યવાસીઓવડે અમોને કોઈપણ ઠેકાણે સ્થાન મળતું નથી. ૫૯ ચંદ્રની જ્યોના જેવા નિર્મલ મનવાલા પુરોહિતે પોતાની ચંદ્રશાળા રહેવા માટે આપી. અને તેથી કરીને આ બધા પરિવાર સાથે ત્યાં રહ્યાં. ૬૦ અને ૪ર-ભિક્ષાના દોષથી રહિત એવું અને લોલુપતા વગરનું અને નવકોટીથી શુદ્ધ ભક્ષ્ય આરોગે છે. ૬૧મધ્યાહ્નકાલે, યાજ્ઞિક, યજ્ઞાચાર્યો, સ્માર્તલોકો, સ્મૃતિને જાણનારા, દીક્ષિત અને અગ્નિહોત્રી આ બધા બ્રાહ્મણોને બોલાવીને આ બને સાધુને બતાવ્યા. અને તે બધાની પરીક્ષામાં આ બન્ને પાસ થઈ ગયા. ૬૨
બ્રહ્માની પર્ષદાની જેમ આ બધાની પર્ષદામાં વાર્તા, વિનોદ ચાલી રહ્યો હતો. એટલામાં ચૈત્યવાસીઓએ નિયુક્ત કરેલા માણસો આવ્યા. ૬૩ અને તેઓ બોલ્યા કે “તમે આ નગરમાંથી જલદી બહાર નીકળી જાવ. ચૈત્યવાસીથી બાહ્ય–સિવાયના એવા શ્વેતાંબરોને આ નગરમાં રહેવાને સ્થાન નથી” ૬૪ત્યારે પુરોહિતે કીધું “આનો નિર્ણય રાજાની સભામાં થશે. અને એથી કરીને આપણા માલીક દુર્લભરાજાને તમો જે કહેવું હોય તે કહો. એ પ્રમાણે કહ્યું છતે તે બધા ભેગા થઈને રાજા પાસે આવ્યા.અને પુરોહિત પણ સભામાં આવ્યો. ૬૬ અને પુરોહિતે કીધું હે દેવ! પોતાના પક્ષની અંદર કોઈ ઠેકાણે સ્થાન નહિ પામતા એવા આ બન્ને મુનિઓ મારા આંગણે આવ્યા. અને ગુણથી આવર્જીત થયેલા એવી મેં તેમને મારા સ્થાનમાં સ્થાન દીધું છે. અને આ ચૈત્યવાસીઓએ આ ભટ્ટપુત્રોને–ભાટના પુત્રોને મારે ત્યાં મોકલ્યા. ૬૮ હવે આમાં મારો કોઈ અપરાધ હોય તો જણાવો. અથવા મારા યોગ્ય કોઈ દંડ હોય તો આપો. આ સાંભળીને સમદષ્ટિવાલા રાજાએ જરાક મોં મલકાવીને કહ્યું કે–અકસ્માત દેશાન્તરથી મારા નગરની અંદર ગુણીઓ આવતાં હોય અને વસતાં હોય તો તેને કોણ વારી શકે? અને એવાને રાખ્યા એમાં દોષ પણ શું હોય? ૭૦ ત્યારે જે આ ચૈત્યવાસીના નિયોગી પુરુષો છે તે બોલ્યા કે “મહારાજ! અમારી વાત સાંભળો. શ્રેષ્ઠ એવા ચાવડાવંશથી ઉત્પન્ન થયેલા એવા પૂર્વે વનરાજ નામના રાજા હતો. બાલ્યકાળમાં વનરાજ ચાવડો નામ હતું. એ વનરાજ ચાવડાને