________________
કુપક્ષકૌશિકસહસ્ત્રકિરણાનુવાદ હવે ખરતર સમુદાય માત્રનું પણ લોકને વિષે હાસ્યસ્પદપણું જણાવે છે.
जीवंतजणयजणिआ – वच्चाई, हुंति एस जगवट्टो ।
વરિયરનામાવયં તુ શિરિગંતિ વિવરીયાં રા
જીવતા એવા પિતાઓ વડે જન્મ અપાયેલા–જન્મેલા છોકરાઓ હોય છે. આ પ્રમાણેની જગત સ્થિતિ છે. ખરતરના છોકરાઓ તો ખરતરના જ વચન અનુસારે જુદી રીતના છે. એટલે કે “મરેલાં બાપના છોકરાં છે.' આનો ભાવ એ છે કે સંવત–૧૧૩૫ના વર્ષે અને કોઈના મતે ૧૧૩૯–વર્ષે અભયદેવસૂરિ, દેવલોકમાં ગયા. અને સંવત–૧૧૬૭માં એટલે કે–અભયદેવસૂરિજીના સ્વર્ગવાસ પછી ૩૦-૩૨ વર્ષે જિનવલ્લભ તેનો પટ્ટધર થયો. (અને તે જ વર્ષમાં મૃત્યુ પામ્યો) અને તે જિનવલ્લભ મર્યા બાદ બે વર્ષ વ્યતિક્રાંત થયા પછી જિનદત્ત નામનો આચાર્ય થઈને સોમચંદ્ર તેની પાટે આવ્યો. અને તે જિનદત્તસૂરિથી ખરતરમતની પ્રવૃત્તિ થઈ. એટલે કે મરેલાં બાપથી ઉત્પન્ન થયેલ છે એવું આ “ઉગ્રક્રિયા નામનું = ખરતર” નામનું બાળક છે એમ લોકમાં ઉપહાયપાત્ર છે. | ગાથાર્થ-૨૯ હવે જિનવલ્લભ અને જિનદત્તની તેવા પ્રકારની ભવિતવ્યતાસૂચક ચેષ્ટાને જણાવે છે.
सप्पाकरिसिणिविजालाहुग्गयखित्ततोडणं पढमं ।
भविअव्वयाणुचिठ्ठा, लिंगं अइमुत्तयाहरणा ॥३०॥ જિનવલ્લભવડે કરીને બાલ્યકાળમાં સર્પાકર્ષિણી વિદ્યા અને સર્પમોચિની વિદ્યા ટીપ્પણામાં લખેલી મેળવાઈ તેનું ભાવફલ એ છે કે સર્પતુલ્ય એવા દુષ્ટ આશયવાલા અનંત સંસારી એવા પ્રાણીઓનું આકર્ષણ–પોતાને સ્વાધીનપણું કરવાનું જણાવે અને જે સર્પમોચિની વિદ્યા છે તેનું ફલ એ છે કે નિરપત્યપણે જ પરલોકમાં જશે એમ સૂચવ્યું. કારણ કે તેના વડે કરીને જ તે સર્પો છૂટા કરાયા છે. હવે જિનદત્તે જે “ઉગેલા ક્ષેત્રને તોડ્યું તેનું ફલ સમ્યકત્વથી વાસિત એવા સંઘક્ષેત્રમાંનો એક દેશ ભાગથી તોડનારો થશે. એ અમે પૂર્વ જણાવેલું છે. ભવિતવ્યતાનુસાર ચેષ્ટા હોય છે. અને ભવિતવ્યતાનુસાર ચેષ્ટાઓનું જે પૂર્વે કહેલા ફલસ્વરૂપ જે ચિન્હ તે અતિમુકતકના ઉદાહરણથી જાણી લેવું. જેમકે મહાવીરસ્વામીના શિષ્ય અતિમુક્તક મુનિએ “અમારી નાવડી તરે છે'' એમ બોલવા પૂર્વક પાણીમાં પોતાનું પાત્ર જે ચલાવ્યું તે ચલાવવાવડે કરીને તે જ ભવને વિષે પોતાનું મોક્ષે જવાનું ચિન્હ સૂચવ્યું. || ગાથાર્થ-૩૦ ||
હવે અતિદેશથી ઉપસંહાર કરતાં જણાવે છે.
इच्चेअं जिणवल्लहजिणदत्ताणं चरित्तमिह वच्चं । गणहर सड्ढसउत्तं, वण्णयवजंति तं भणिअं ॥३१॥
માવ
