________________
૨૭૨ ૪
કુપક્ષકૌશિકસહસ્ત્રકિરણાનુવાદ जिणवल्लहजिणदत्ता - यरिअपयं जारगब्भसारित्थं ।
સીમંત પુત્યનિટ વો યુગ; તસવિ? રબા જિનવલ્લભ અને જિનદત્તનું આચાર્યપદ, જારપુરુષના ગર્ભ સરખું છે. તેના પણ પટ્ટધરનું પુસ્તકમાં લખવું તે સીમંત સમાન એટલે કે ગણધર સાર્ધશતક આદિ ગ્રંથ રચના વડે કરીને પુસ્તકમાં આવો વૃત્તાંત લખવાનું કોણ કરે? કોઈ પણ ન કરે. જો કે ખરતરે કરેલું છે તે સાન્વર્થ નામવાલું હોવાથી તેને જ યુક્ત છે. આ તેનો અક્ષરાર્થ છે. ભાવાર્થ તો આ પ્રમાણે છે.
ચૈત્યવાસીનો શિષ્ય હોવા વડે કરીને “આ ગચ્છ સંમત નહિ થાય.” એમ વિચારીને અભયદેવસૂરિજીએ આચાર્યપદ ન આપ્યું. અંત સમયે પ્રસન્નચંદ્રાચાર્યને કહ્યું. “મારી પાટે તમારે જિનવલ્લભને સ્થાપવો.' તેમણે પણ એટલે પ્રસન્નચંદ્રાચાર્યે પણ અંત સમયે દેવભદ્રાચાર્યને કહ્યું. અને તે દેવભદ્રાચાર્યે ચિત્તોડ જઈને જિનવલ્લભે બનાવેલા સમુદાયની સાક્ષીએ આચાર્યપદ કર્યું. અને અભયદેવસૂરિવડે કરીને તો પોતાની પાટે વર્ધમાન સૂરિ સ્થપાયા.' ઇત્યાદિ પ્રકારનું જિનવલ્લભનું પદ–સ્થાપન સ્વરૂપ ગણધર સાર્ધશતકમાં લખાયું છે. અને તે વર્ણન જિનવલ્લભના પૂર્વ અધિકારના સંબંધના વ્યતિકરમાં જે જણાવ્યું છે તે અહિં ફરી જણાવાય છે. એવી રીતે જિનદત્તનો પણ વ્યતિકર પૂર્વે જણાવાયેલો છે તે અહિંયા જાણી લેવો.
આમ તે બન્નેનાં વર્ણનોના હિસાબે આચાર્યપદની વિચારણા કરીએ તો જારના ગર્ભની જેવું જ આચાર્યપદ જણાય છે. જાર પુરુષથી ઉત્પન્ન થયેલ ગર્ભવાલી સ્ત્રીનું સીમંતકાર્ય કોઈએ કરેલું હોય તેવું કોઈએ જોયું કે સાંભળ્યું છે ખરું? તેવી રીતે આવા પ્રકારના પદવી દાનનો પ્રસંગ, પુસ્તકમાં લખવા માટે અયોગ્ય હોવા છતાં પણ ખરતરો વડે વગર વિચારે લખાઈ ગયો છે. આવા પ્રકારનો હેવાલ, પદવીના દાતાની, તેની અનુજ્ઞા કરનારની અથવા તો તેવી પદવી સ્વીકારનારને ગૌરવનું સ્થાનરૂપ નથી; પણ મહાલક્કાનું સ્થાન છે અને આવા પ્રકારની પદવી તેના સમુદાય માટે પણ ગૌરવનું કારણ નથી. ઇત્યાદિ વાતો સૂક્ષ્મબુદ્ધિએ વિચારવા જેવી છે. || ગાથાર્થ-૨૦ || હવે જારગર્ભની સંદેશતા બતાવવા માટે દિશા કહે છે.
पवजाउवट्ठावणु-वहाण-सुण्णोवि चिइनिवासीवि। .
सिद्धंत परगामी सूरीवि विगोवणुत्तीए ॥२१॥ પહેલાં તો જિનવલ્લભ ખરીદ કરાયેલો હોવા છતાં પણ, ચૈત્યવાસી હોવા છતાં પણ, પ્રવ્રયા, ઉપસ્થાપના તથા ઉપધાનથી શૂન્ય એવા જિનવલ્લભવડે કરીને કોઈ પણ સંવિગ્ન પાસે દીક્ષા ગ્રહણ કરાઈ નથી. અને દીક્ષાનો અભાવ હોવાથી કોઈએ તેની ઉપસ્થાપના (વડીદીક્ષા) કરી નથી. અને ઉપસ્થાપનાનો અભાવ હોવાથી જોગ પણ કર્યા નથી. એટલે આવશ્યક આદિ શ્રત આરાધન તપ
