________________
શ્રી પ્રવચન પરીક્ષાનુવાદ ભાગ-૧
જે ર૭૧ અભયદેવસૂરિજીએ પણ પરીક્ષા કરવા વડે કરીને “આ અનુચિત છે' એ પ્રમાણે જાણીને તેનો સ્વીકાર કર્યો નથી. પરંતુ લોકાનુવૃત્તિઓ કરીને “તું સારી ક્રિયા કર, પછી જેવો અવસર હશે તેવું જણાશે.” એ પ્રમાણે કહીને તેને પ્રત્યુત્તર આપ્યો. તે જિનવલ્લભ પણ ધૂર્તતાથી “ગુરુવચન પ્રમાણ” એ પ્રમાણે બોલીને ચિત્તોડ આદિમાં ગયો. કેવી રીતે? પોતે અને બીજો જિનશખર. એટલે એક જિનશખર અને બીજો પોતે એમ બન્ને જણા ઘણો કાલ અને ઘણાં ક્ષેત્રમાં ફર્યા. અને કેટલાક માણસોના જે અશુભ કર્મો, તે અશુભ કર્મના ઉદયવડે કરીને ઉપદેશવિષયી થયો. પૂર્વ જન્મસંબંધીના ફિલષ્ટ કર્મના ઉદય સિવાય ઉત્સુત્રભાષી એવો આત્મા ઉપદેશવિષયી ન થાય. / ગાથાર્થ-૧૭ |
હવે તેવી રીતે ભમતાં જિનવલ્લભે શું કર્યું? તે કહે છે.
तेण कओ विहिसंघो, अप्पबिओ सावओ अ तिविहो वा । १. निरवच्चे परलोगं, गयंमि जा दुन्नि वरिसाइं ॥१८॥
તે જિનવલ્લભે વિધિસંઘ ઉભો કર્યો. એટલે પોતાના વચનથી નિયંત્રિત થયેલ એવો કેટલોક જે જનસમુદાય છે તેને વિધિસંઘ'ના નામે સ્થાપ્યો. આ વિધિસંઘ કેવા પ્રકારનો હતો? આત્મદ્વિતીય શ્રાવક એટલે એક પોતે અને બીજો શ્રાવક એટલે સાધુ અને શ્રાવક લક્ષણવાળો દ્વિવિધ સંઘ કર્યો. ગણધર સાર્ધશતકની અંદર ચોકખું કહેવું છે કે, “આ જિનવલ્લભવડે કરીને સાધારણ આદિ શ્રાવકો પોતાને આધીન કરાયા પરંતુ તે વર્ણનમાં શ્રાવિકાઓ જણાવી નથી. અને સાધ્વીઓ તેમાં દીક્ષિત હતી જ નહિ. અરે! સાધ્વીઓની વાત તો દૂર રહો. પરંતુ કોઈ સાધુ પણ દીક્ષિત નથી.
એટલે દ્વિવિધ સંઘ અથવા ત્રિવિધ સંઘ અથવા તો શ્રાવિકાઓ શ્રાવકને આધીન હોય તેવી સંભાવના કરીએ તો ત્રિવિધ સંઘ અને છોકરા વગરનો શિષ્યવગરનો એવો જિનવલ્લભ પરલોક ગયે છતે બે વર્ષ સુધી તો વિધિસંઘ સાધુરહિત જ હતો // ગાથાર્થ-૧૮ | આવા પ્રકારના સાધુરહિતના વિધિસંઘે શું કર્યું? તે કહે છે.
तेणं पलोअंतेणं लहिओ एगो अ सोमचंदमुणी ।
अण्णुष्णं वयबंध, काऊणं कारिओ सूरि ॥१६॥ તે વિધિસંઘે “અમારો સમુદાય નિઃસ્વામીત્વ છે એથી કરીને કોઈક સ્વામી કરવો જોઈએ” એ પ્રમાણેની બુદ્ધિએ હંમેશા શોધખોળ કરતાં બે વર્ષ વીતી ગયા બાદ એક “સોમચંદ્ર નામનો સાધુ હાથમાં આવ્યો. એકબીજાએ એકબીજાને વચનબંધ અને વ્રતબંધ કરીને ખાનગીમાં પોતપોતાની અભિરુચિએ એકમેક થઈને તે સંઘે તેને આચાર્ય બનાવ્યો અને તેનું જિનદત્તસૂરિએ પ્રમાણે નામ પાડ્યું. | ગાથાર્થ-૧૯ II હવે જિનવલ્લભ અને જિનદત્ત એ બન્નેની આચાર્ય પદવીની વિધિ ગણધર સાર્ધશતકમાંથી મળતી કેવા પ્રકારની છે? તે જણાવે છે. .
