Page Text
________________
કુપક્ષકૌશિકસહસ્ત્રકિરણાનુવાદ दंसणट्ठयाए चरित्तठ्याए आयरिअउवज्झाए सं विसुंभेजा आयरिअ उवज्झायाण वा बहिआ वेयावच्चकरणयाएत्ति થી થાના (૪૦રૂા)
આ સૂત્રની વૃત્તિનો એક ભાગ આ પ્રમાણે છે. “તેવી રીતે આયરિય ઉવઝાએ એટલે આચાર્ય અથવા ઉપાધ્યાય તેનું શરીરથી પૃથકપણું થાય અર્થાત મૃત્યુ પામે. ત્યારે તે ગચ્છમાં બીજા આચાર્ય આદિનો અભાવ હોવાથી ગચ્છાંતરનો આશ્રય કરવો.” એ પ્રમાણે વૃત્તિમાં કહ્યું છે. નહિ કે અન્યગચ્છીય એવા જે કોઈએ જે કોઈને વિધિવડે કરીને આચાર્ય કરાયો હોય તેને સ્વીકારીને તેની નિશ્રાએ પ્રવર્તવું! તેમાં જિનાજ્ઞા નથી!
તેથી કરીને તે જિનવલ્લભનો સમુદાય ધર્મનો અનુરાગી નહોતો; પરંતુ પોતાના મતનો અનુરાગી હતો. પરંતુ આશ્ચર્યની વાત એ છે કે ખરતર મતમાં (દ્રવ્યથી) ખરીદાયા બાદ યુગપ્રધાન ન જ થાય. આ વાત કેવી રીતે? એમ જો પૂછતો હોય તો કહીએ છીએ. પહેલાં તો જિનવલ્લભ ૫૦૦ દ્રમ્મમાં ખરીદાયો. અને જિનદત્ત તો આચાર્યપદ સાથે દેવભદ્રની પાસેથી ખરીદાયો છે. આમ ખરીદી જે કરવી તે ખરતરમતમાં લજ્જાકારક નથી. કારણ કે આજ સુધી તેવા પ્રકારની વિસામો ખાધા વગરની પ્રવૃત્તિ ચાલુ જ હોવાથી. તેવી રીતે દેવભદ્રનું ચરિત્ર પણ આશ્ચર્યકારી છે કે જે દેવભદ્ર કર્ણજાપની કલ્પનાવડે કરીને જિનવલ્લભને આચાર્ય કરાયો. અને અભયદેવસૂરિના પટ્ટધર તરીકે સ્થપાયો. હવે તે પણ પરલોક ગયે છતે બીજો આચાર્ય ન સ્થપાય તો જિનવલ્લભની શું ભક્તિ કરી ગણાય? એવું બહાનું ઉત્પન્ન કરીને પોતાના સતીર્થ–ગુરુભાઈ એવા સોમચંદ્રને આચાર્ય બનાવીને ખરીદી લીધો! જિનદત્તનું પણ અત્યંત આશ્ચર્યજનક ચરિત્ર છે. કે જેના નામમાત્રવડે કરીને પુરૂષ પોતે સન્માર્ગમાં પડેલો છતાં પણ આચાર્ય જઈને જેમ બીજા ગોત્રમાં કન્યા અપાય તેની જેમ દેવભદ્રસૂરિવડે કરીને દેવાતો એવો સોમચંદ્ર પરગૃહનું પારકાના ઘરનું ખંડન થયું. અને આનું (સોમચંદ્રનું) પરગૃહ મંડનપણું પ્રતિજ્ઞાપૂર્વક જ છે. કારણ કે જયારે દેવભદ્રાચાર્યવડે કરીને સોમચંદ્રગુણિને એકાંતમાં કહેવાયું કે આ દિવસે તમારા માટે પદસ્થાપનનું લગ્ન વિચારેલું છે. ત્યારે સોમચંદ્રવડે કહેવાયું કે જે આપે કહાં તે સંમત છે ને યુકત છે. પરંતુ આ લગ્નને વિષે સ્થાપન કરશો તો લાંબું ચિરજીવીતપણું નહિ થાય. છ દિવસ બાદ શનિવારના દિવસે જે લગ્ન છે તે દિવસે બેઠેલા અને ચારે દિશાએ વિચરતા એવા અમારો ચતુર્વિધ શ્રમણ સંઘ, શ્રી જિનવલ્લભસૂરિના વચનવડે ઘણો થશે અને ચિરજીવીતપણું થશે”-ઇત્યાદિ જિનદત્તવડે કહેવાયું હતું. પરંતુ “ચૈત્યવાસી આદિના કુસંગને છોડીને સંવિન્રભાવિત થશે.” એમ કહેવાયું નથી. તેમજ “અમારા ગુરુદેવ જિનેશ્વરસૂરિ–અભયદેવસૂરિ આદિના વચનવડે કરીને ઘણો જનસમુદાય થશે.” એવું પણ કહેવાયું નથી.
વળી બીજી વાત જે “તેમની પાટે બેસવા માટે લાંબા કાનવાળા ગૌરવર્ણવાલા–શ્રીપર્ણના પાંદડાંના જેવી આંખોવાલા અને સાક્ષાત્ કામદેવ જેવા ગુજરાતના સાધુઓ તૈયાર હતા. પરંતુ યોગ્યતા તો ગુરુઓ જ જાણે.” ઇત્યાદિ અવહેલનાકારક વાક્યો વડે જે સંયતો વર્ણવાયેલા છે તે સંતોસાધુઓ સંવિગ્ન હતા કે અસંવિગ્ન? સંવિગ્ન હતા એ પ્રમાણેનો પહેલો પક્ષ યોગ્ય નથી. કારણ કે “સંવિગ્ન
| SR No. | 022027 |
| Book Title | Kupaksha Kaushik Sahasra Kiran Aparnam Pravachan Pariksha |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Dharmsagar, Narendrasagarsuri, Munindrasagar, Mahabhadrasagar |
| Publisher | Shasankantakoddharsuri Jain Gyanmandir |
| Publication Year | 2002 |
| Total Pages | 502 |
| Language | Sanskrit, Gujarati |
| Classification | Book_Devnagari & Book_Gujarati |
| File Size | 16 MB |