Page Text
________________
૨૬૪
કુપક્ષકૌશિકસહસ્ત્રકિરણાનુવાદ હોય તે. ભિન્ન સમુદાયના અધિપતિ થઈને રહેલો તેનો પટ્ટધર કેમ સંભવે? લોકમાં પણ રાજા આદિને વિષે તેવું દર્શન થતું હોવાથી. વળી બીજી વાત, સમુદાયના પ્રતિબંધના અભાવે બીજે કોઈપણ ઠેકાણેથી આચાર્યપદ મેળવીને જેમ પોતાને “અભયદેવસૂરિના પટ્ટધર તરીકે કહેવડાવે છે તેમ “ગૌતમસ્વામી આદિના પટ્ટધર' તરીકે કેમ પોકારતાં નથી? કારણ કે સમુદાયના પ્રતિબંધનો અભાવ અને ઠેકાણે સરખો જ હોવાથી.
વળી નિયત રીતે યોગ્યતાને જાણતાં એવા અભયદેવસૂરિમહારાજે પ્રસન્નચંદ્રને એકાંતે કહ્યું. તેના કરતાં પોતાની પાટે સ્થાપન કરેલા વર્ધમાનસૂરિને જ કહેવું યોગ્ય હતું. કારણ કે આ અસંભાવ્ય એવી વાતને પણ અભયદેવસૂરિના પટના અધિકારીપણાના બહાને પૂલબુદ્ધિવડે કરીને ઊભી કરાઈ છે. જે જે પદનો અધિકારી હોય તે બીજાને પણ તે પદનો અધિકારી કરવા સમર્થ થાય છે; પરંતુ સૂરિપદના અનધિકારી એવા પ્રસન્નચંદ્ર હોવાના કારણે પ્રસન્નચંદ્ર અધિકારી થતાં નથી અને એ પ્રમાણે હોયે છતે દેવભદ્રસૂરિ તો દૂર દૂર રહેલા છે. કારણ કે “સ્વયં ત્રિો પરણીશ્વરીનીશ્વર ” જે પોતે દરિદ્ર છે તે બીજાઓને પૈસાદાર બનાવવા સમર્થ નથી એ પ્રમાણેનો ન્યાય હોવાથી અભયદેવસૂરિના પટ્ટધર બનાવવાના અધિકારી એવા શ્રી વર્ધમાનસૂરિને છોડીને બીજા બધા આચાર્યોનું તે પટ્ટધર રહિતપણાવડે કરીને (એટલે કે તે પટ્ટધરપણાની દરિદ્રતાવડે કરીને) પટ્ટધરપણું કરવું યોગ્ય નથી.
વળી પ્રસન્નચંદ્રાચાર્ય પણ એક બાજુએ રહો. આમ પટ્ટધરપણાની વાત, અભયદેવસૂરિમહારાજે સર્વજન સમક્ષ કેમ ન કરી? ખાનગીમાં કહેવાનું કારણ શું? જો જિનવલ્લભ યોગ્ય જ છે તો સંવિગ્ન સાધુનો સમુદાય તેમને પરાભવિત ન કરી શકત. અને આચાર્ય મ. નું વચન હોવાથી વિશેષ કરીને અનુકૂલ જ થાય ને? અને તે જિનવલ્લભસૂરિ પણ સંવિગ્ન સાધુ સમુદાયને અનુકૂલ થાય કે નહિ? થાય છે. અને જો અયોગ્ય જ છે તો ખાનગીમાં કર્ણજાપ કરવાવડે કરીને સર્યું. હવે ચોથો પ્રશ્ન પણ નહિ. આચાર્ય થયેલો આચાર્યની પરંપરા ચલાવે. કારણ કે જિનવલ્લભે (બીજા કોઈને) આચાર્યપદ આપ્યું નથી. અને ખાનગીમાં પણ બીજા કોઈને કીધું નથી કે તમારે આને આચાર્યપદ આપવું; પરંતુ પોતે જ આંચલીયા મતને ચલાવનાર નરસિંહ ઉપાધ્યાયની જેમ કોઈક એવી ખાનગી તુષ્ટિ = અંદરખાનેથી રાજી કરવા જ પૈસા આદિ દેવાની વિધિવડે કરીને દેવભદ્રની પાસેથી આચાર્યપદ લઈને ત્રણ મહિના ને ૨૦ દિવસ જીવ્યા. આથી કરીને જિનવલ્લભનું જે આચાર્યપદ છે તે કાશ–કુસુમની જેમ નિષ્ફળ થયેલું જ જાણવું.
આ બધી વિચારણાવડે કરીને જિનવલ્લભનું આચાર્યપદ, અભયદેવસૂરિના વચનથી નથી થયું. તેમ જ તેવી રીતનો આચાર્ય થયેલો જિનવલ્લભ કોઈનો પટ્ટધર પણ નથી, પરંતુ ચંદ્રપ્રભાચાર્યની આદિની જેમ કેવલ મતાકર્ષક છે. વળી કર્ણજાપ કલ્પનાના સ્થાનમાં “અભયદેવસૂરિવડે કરીને ચિત્તોડના સંઘને જણાવાયું કે ““જે આ જિનવલ્લભમાં તેવા પ્રકારની યોગ્યતાનો અભાવ હોવાથી મારાવડે કરીને સ્વીકારાયો નથી. તે ત્યાં આવેલ છે. એમ અભયદેવસૂરિ મહારાજે ચિત્તોડના સંઘને જણાવ્યું. અને છઠ્ઠા કલ્યાણકની વ્યવસ્થા (સ્થાપના) કરતાં તેનો તમારે તિરસ્કાર કરવો.” એવી મોટી વિચારણા
| SR No. | 022027 |
| Book Title | Kupaksha Kaushik Sahasra Kiran Aparnam Pravachan Pariksha |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Dharmsagar, Narendrasagarsuri, Munindrasagar, Mahabhadrasagar |
| Publisher | Shasankantakoddharsuri Jain Gyanmandir |
| Publication Year | 2002 |
| Total Pages | 502 |
| Language | Sanskrit, Gujarati |
| Classification | Book_Devnagari & Book_Gujarati |
| File Size | 16 MB |