Page Text
________________
૨૫૮ છે.
કુપક્ષકૌશિકસહસ્ત્રકિરણાનુવાદ ધર્યો હતો.” સોમચંદ્રે કહ્યું કે “કોણ પથરો છે? અને કોણ પથરો નથી? તે હમણાં જ જણાશે.” જેટલી પંજિકા તમે ભણી ગયા હોય તેટલી મને પૂછો. અને હું પણ તમો બધાને પૂછું. જે યથાર્થ વ્યાખ્યાન નહિ કહે તે પત્થર. આચાર્યે કહ્યું કે “હે સોમચંદ્ર! પ્રજ્ઞા આદિના સૌરભ્યગુણથી ભરપૂર એવો તું કસ્તુરી છો એ પ્રમાણે હું જાણું જ છું. પરંતુ આ મૂર્ખાઓએ પ્રેરણા કરવાવડે કરીને મેં વ્યાખ્યાન કર્યું હતું માટે તું માફ કર.” એ પ્રમાણે પંજિકા પાઠ જાણવો. અશોકચંદ્ર આચાર્યે તેમની વડી દીક્ષા કરી અને
હરિસિંહ આચાર્યે પંડિત સોમચંદ્રને સિદ્ધાંત વાચના આપી. તેમ જ મંત્રપુસ્તિકા આપી. જેના વડે કરીને સિદ્ધાંત વાચના પોતે ગ્રહણ કરેલી તે કપાલિકા કવળી, આચાર્ય તેને તુષ્ટ થઈને તેને આપી. તેવી રીતે તુષ્ટ થયેલા દેવભદ્રાચાર્યે કાષ્ઠોત્કીરણ-લાકડું ખોદી અક્ષર પાડતી કલમ આપી.
તેના વડે કરીને મહાવીર ચરિત્ર આદિ ચાર કથાશાસ્ત્રો પટ્ટિકામાં લખ્યા. એ પ્રમાણે પંડિત સોમચંદ્ર ગણી, જ્ઞાની–ધ્યાની–સૈદ્ધાંતિક-સર્વજન મનોહારી-શ્રાવકોને આફ્લાદકારી, સાધુના આચારવડે કરીને પ્રામાનુગ્રામ વિચરે છે. આ બાજુ દેવભદ્રાચાર્યે જિનવલ્લભસૂરિની દેવલોકગમનની વાર્તા સાંભળી અને અત્યંત ચિત્ત સંતાપ થયો. અહો સુગુરુઓનું પદપ્રકટ કર્યું હતું, પરંતુ નષ્ટ થયું.” ત્યાર બાદ દેવભદ્રાચાર્યનું ચિત્ત આવા પ્રકારનું થયું કે “જિનવલ્લભસૂરિ' યુગપ્રધાનપદયોગ્ય એવા પદને સ્થાપન કરવા વડે કરીને જો ન સ્વીકારાય તો ભક્તિ કરી શું કહેવાય? અને એથી કરીને આચાર્ય વિચાર્યું. “આ ગચ્છની અંદર તેમના પદને યોગ્ય કોણ છે?' એવી વિચારણામાં પંડિત સોમચંદ્રગણિ દેખાયો. ખરેખર આ જ આ પદને યોગ્ય છે. એમ નિશ્ચય કર્યો.”
“(વળી) શ્રાવકોને જ્ઞાન-ધ્યાન-ક્રિયા તત્પરતાપણા વડે કરીને આનંદકારી છે. ત્યાર બાદ સર્વ સંમતિ પૂર્વક સોમચંદ્રને લેખ મોકલ્યો કે તમારે ચિત્તોડ જલ્દી આવવું. જેથી કરીને જિનવલ્લભસૂરિપદ સ્થાપના થાય. નથી જણાતું કે તે પદપર કોણ બેસશે? જિનવલ્લભસૂરિ પદની પ્રતિષ્ઠા વખતે તું આવ્યો નહતો. અને તેના પદની પર સ્થિર થવા માટે ઘણાં લાંબા કાનવાલા, ગૌરવર્ણવાલા, શ્રીપર્ણના પાંદડાંની જેવા આંખવાલા ને સાક્ષાત કામદેવ જેવા ગુજરાતમાં ઉત્પન્ન થયેલા સાધુઓ તૈયાર હતા. પરંતુ યોગ્યતા તો ગુરુઓ જ જાણતાં હોય છે. વધારે કહેવા વડે કરીને શું? દેવભદ્રાચાર્ય–પંડિત સોમચંદ્ર અને બીજા પણ સાધુઓ ચિત્તોડ આવ્યા. સામાન્યથી બધો લોક જાણતો હતો કે “જિનવલ્લભસૂરિની પદની સ્થાપના થશે. પરંતુ તે પદપર કોણ બેસશે? તે જણાતું નથી”. શ્રી જિનવલ્લભસૂરિએ પ્રતિષ્ઠિત કરેલા અને સાધારણ શ્રાવકે બનાવેલા એવા મહાવીર સ્વામીના ચૈત્યમાં પદે સ્થાપના થશે. ત્યાર પછી પોતે નક્કી કરેલ લગ્નનો જે દિવસ હતો તેના આગલા દિવસે દેવભદ્રાચાર્યવડે કરીને એકાંતમાં પંડિત સોમચંદ્રને કહેવાયું કે “આ દિવસે તમારી પદસ્થાપના લગ્ન વિચાર્યું છે.” એટલે કે જિનવલ્લભસૂરિની પાટે તમને સ્થાપવાના છે. ત્યારે પંડિત સોમચંદ્ર કહ્યું કે
જો તમોને સંમત હોય તો યુક્ત છે; પરંતુ જે લગ્ન તમે સ્થાપના કરવા માંગે છો તે લગ્ન ચિરજીવિતને આપનાર નહિ થાય. છ દિવસ બાદ શનિવારના દિવસે જે લગ્ન છે તે લગ્ને બેઠેલા
| SR No. | 022027 |
| Book Title | Kupaksha Kaushik Sahasra Kiran Aparnam Pravachan Pariksha |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Dharmsagar, Narendrasagarsuri, Munindrasagar, Mahabhadrasagar |
| Publisher | Shasankantakoddharsuri Jain Gyanmandir |
| Publication Year | 2002 |
| Total Pages | 502 |
| Language | Sanskrit, Gujarati |
| Classification | Book_Devnagari & Book_Gujarati |
| File Size | 16 MB |