Page Text
________________
૨૫૬
Σ
કુપક્ષકોશિકસહસ્ત્રકિરણાનુવાદ
निस्सामिअसमवायं, मुणिऊण य सोमचंददव्वमुणी ।
सूरी हवित्तु सामी जाओ जिणदत्तनामेण ॥ ६ ॥
નિરપત્ય એવા જિનવલ્લભ પરલોક ગયે છતે કોઈક ધર્મદેવ ઉપાધ્યાયનો શિષ્ય કોઈક સોમચંદ્ર નામનો દ્રવ્યલિંગધારી, તે નિઃસત્તાકીભૂત સ્વામી એટલે જેનો જિનવલ્લભ નામનો સ્વામી નિઃસત્તાક થઈ ગયો છે તેવા. અર્થાત્ જિનવલ્લભે સ્થાપેલ વિધિસંઘ નામનો જે સમુદાય તેને તેવા પ્રકારનો જાણીને એટલે કે નિર્નાયક બનેલા વિધિસંઘને જાણીને કોઈક પણ સંતોષપ્રદ હેતુભૂત એવા કારણો વડે કરીને સતીર્થ એવા દેવભદ્રસૂરિ પાસેથી જિનદત્ત નામ ધારણ કરવાપૂર્વક આચાર્યપદ લઈને તે વિધિસંઘનો નાયક બની ગયો.
જે જિનવલ્લભના સમુદાયની અંદર જો આ સોમચંદ્ર માલીક ન થયો હોત તો તે કાલે જ નિઃસ્વામીત્વ હોવાથી તેનો સંઘ અને તેનો મત નામશેષ બની ગયો હોત. તેથી કરીને સોમચંદ્ર વડે જ કરીને (જિનદત્તવડેજ) તેના મતના અગ્રેસર થઈને આજસુધી અવિચ્છિન્ન પ્રવૃત્તિવાળો તે કુમત બનવા પામ્યો. હવે જિનદત્તનું સ્વરૂપ જણાવવાને માટે બીજે કોઈ ઠેકાણે કહેલું ખરતરોને સંમત થાય કે ન થાય; પરંતુ હંમેશા (ખરતરોને જે) પ્રાતઃ સ્મરણીય એવું જે ગણધર સાર્ધશતક છે તે જ જાણવું. તે ગણધરસાર્થશતક પણ જો બરોબર વિચારવામાં આવે તો એક નવું નાટક સર્જાયું હોય તેમ જણાય છે. તે ગણધરસાર્ધશતકની વૃત્તિમાં કહેલું જિનદત્તનું ચરિત્ર લખીએ છીએ.
॥ અથ જિનદત્તાધિકારઃ ॥
‘પૂર્વે ખરેખર જિનેશ્વર સૂરિ સંબંધીના ધર્મદેવ નામના ઉપાધ્યાયની ગીતાર્થ સાધ્વીઓએ ધોળકામાં ચોમાસું કર્યું હતું. તે વખતે સાધુના ભક્ત વિચ્છિગ નામના શ્રાવકની પત્ની છાહડદેવી પુત્ર સહિતની તે સાધ્વીઓની પાસે ધર્મ સાંભળવા આવતી હતી. તે સાધ્વીઓ પણ તેણીને વિશેષ પ્રકારે કરીને ધર્મકથા આદિ કરે છે. અને ગુરુના ઉપદેશથી શુભ, અશુભને તથા પુરૂષના લક્ષણને જાણતી હતી. તેણીના પુત્રના પ્રધાન લક્ષણોને જુએ છે. અને તે લાભકારક જાણીને તેની માતાનું સાધ્વીઓ બહુ આવર્જન કરે છે. વધારે શું કહીએ? સાધ્વીઓએ તેણીને તેવી રીતે આવર્જી લીધી કે તે સાધ્વીઓ કહે તેમજ કરવાવાળી થઈ ગઈ.''
‘‘ત્યારબાદ સાધ્વીઓએ તે છાહડદેવીને કહ્યું કે ‘હે ધર્મશીલે! આ તારો પુત્ર’ વિશિષ્ટ એવા યુગપ્રધાનના લક્ષણને ધારણ કરનારો છે. તેથી કરીને આ પુત્રને જો અમારા ગુરુને આપે તો તને મહાન્ ધર્મની પ્રાપ્તિ થશે. અને આ પુત્ર સમસ્ત જગતના મુગટ સમાન થશે.' તેણે પણ તે વાત સ્વીકારી. ત્યારપછી ચોમાસા બાદ ધર્મદેવ ઉપાધ્યાયને સ્વરૂપ જણાવ્યું કે ‘અમારા વડે અહિયા એક પાત્ર પ્રાપ્ત થયું છે કે જેનાવડે કરીને તમે શોભો.' તે જાણીને ધર્મદેવ ઉપાધ્યાય પણ જલ્દી આવ્યા અને એમણે પૂછ્યું (ક્યાં છે? તેને બતાવો) અને જાણ્યું કે નિશ્ચે કરીને આ સામાન્ય પુરૂષ નથી. ત્યારે શું? પરંતુ ગુરૂપદને યોગ્ય થશે તેથી કરીને તેની માતાને પૂછ્યું કે ‘તને જો સંમત હોય તો
| SR No. | 022027 |
| Book Title | Kupaksha Kaushik Sahasra Kiran Aparnam Pravachan Pariksha |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Dharmsagar, Narendrasagarsuri, Munindrasagar, Mahabhadrasagar |
| Publisher | Shasankantakoddharsuri Jain Gyanmandir |
| Publication Year | 2002 |
| Total Pages | 502 |
| Language | Sanskrit, Gujarati |
| Classification | Book_Devnagari & Book_Gujarati |
| File Size | 16 MB |