________________
શ્રી પ્રવચન પરીક્ષાનુવાદ ભાગ-૧
૨૦૫
અંતર્ભૂત હોવાથી. ।। ગાથાર્થ-૫ ।। આ પ્રમાણે પ્રરૂપણા કરતો જિનવલ્લભ જેવી રીતે પરલોકને પામ્યો તે રીત બતાવતાં છતાં ગ્રંથકાર જણાવે છે કે :
:
एवं वुग्गाहंतो अण्णत्थवि विहरिऊण कइ वरिसे । निअयपयसीसरहिओ, कालगओ कालजोगेण ॥ ६ ॥
એ પ્રમાણે છઠ્ઠા કલ્યાણકની પ્રરૂપણા કરવા વડે કરીને તેવા પ્રકારના ક્લિષ્ટકર્મને વશ થયેલા આત્માઓને ઠગતો ચિત્રકૂટથી નાગપૂર આદિના બીજા સ્થલોમાં કેટલાક વર્ષો સુધી વિચરીને પોતાના જ સ્થાનને ઉચિત એવા કોઈપણ શિષ્યને થાપ્યા સિવાય જ તેવા પ્રકારની કાલસામગ્રી પ્રાપ્ત થયે છતે કાલ પામ્યો મરણ પામ્યો. અર્થાત્ પોતાના પદને ઉચિત એવા વારસદાર સિવાય પરલોકને પામ્યો. અર્થાત્ ઘણોકાલ વિચરવા છતાં પણ ‘જિનવલ્લભસૂરિએ અમૂકને દીક્ષા આપી' એવી વાત સાંભળવામાં પણ આવતી ન હોવાથી નિર્વંશીયાપણામાં જ કાલ પામ્યા તેમાં શંકા કરવા જેવું નથી. વળી જિનવલ્લભનું નિરપત્યત્વ સૂચવનારી એવી ઘણી યુક્તિઓ પ્રસંગ પ્રાપ્ત થયે છતે આગળ કહેવાશે. ।। ગાથાર્થ-૬ ||
હવે જિનવલ્લભની વક્તવ્યતાનો ઉપસંહાર કરતાં જણાવે છે કે
इअ जिणवल्लहजाओ, कुच्चयरा नामओ अ विहिसंघो । खरयमयबीअंति अ, काऊमिह समासओ भणिओ ॥७॥
આ પ્રકારે નામથી કરીને સૂર્યપૂરીય ગચ્છમાંથી જ ‘વિધિસંઘ’ ઊભો થયો.પરમાર્થથી અવિધિસંઘ ઊભો થયો. જેમ પરમાર્થથી અનાગમિક હોવા છતાં આગમિક તરીકે મત ઊભો થયો તેવી રીતે ખરતરમતબીજક એવો આ વિધિસંઘ, જિનવલ્લભથી ઉત્પન્ન થયો. એ અમે સંક્ષેપથી જણાવ્યું. નહિંતર હતું સૈન્ય બનાવવ–એ ન્યાયે જિનવલ્લભસૂરિનું નિરપત્યત્વપણું સિદ્ધ થયે છતે તેના મતનું પણ તેની સાથે ઉચ્છિન્ન થવાપણું સંભવે. અને એથી કરીને મતની પ્રવૃત્તિ કહેવી તે અયુક્ત કહેવાય. તેથી જ ખરતર મતના બીજભૂત કહેલું છે. । ગાથાર્થ-૭ ।। હવે ખરતર મતના બીજભૂત વિધિસંઘ કેવી રીતે? તે કહે છે.
कुच्चयत विहिसंघो, दुग्गमिवs वलंबिऊण विहिसंघं । जिणदत्ताओ खरयरनामेण, पवट्टिअं पवट्टि कुमयं ॥ ८ ॥
કૂર્યપૂરગચ્છીય જિનેશ્વર સૂરિ શિષ્ય જિનવલ્લભથી વિધિસંઘ ઉત્પન્ન થયો. આ વિધિસંઘની ઉત્પત્તિ, વિક્રમસંવત-૧૧૩૦થી માંડીને ૧૧૫૦ના વચગાળામાં સમજવી. આ વિધિસંઘનું આલંબન લઈને જિનદત્તથી ખરતર નામનો કુમત પ્રવર્તો. ।। ગાથાર્થ-૮ । હવે જિનદત્તવડે કરીને વિધિસંઘનો આશ્રય કેવી રીતે લેવાયો? તે કહે છે.
