________________
૨૪૦
કુપક્ષકૌશિકસહસ્ત્રકિરણાનુવાદ હવે પૂર્ણિમા મતના ઉસૂત્રોનો ઉપસંહાર કરતાં જણાવે છે કે – '
इअ पूण्णिममयमूलं, उस्सुत्तं तिविहमेअमिहमुत्तं ।
साहुपइट्टाचउदसि, महानिसीहाण पडिसेहो ॥१३॥
આ પ્રમાણે પૂર્વે કહેલાં પ્રકારવડે કરીને પૂર્ણિમા મતના મૂલરૂપ એવા આ ત્રણ પ્રકારનું ઉસૂત્ર આ ગ્રંથમાં જણાવાયું. તે કયું ઉત્સુત્ર છે? તે જણાવે છે. ૧-સાધુ પ્રતિષ્ઠા, ૨-ચતુર્દશીએ પાક્ષિક, ૩ મહાનિશીથ સૂત્ર. આ ત્રણેયનો પ્રતિષેધ. આનો અર્થ એ છે કે સાધુપ્રતિષ્ઠાનો પ્રતિષેધ અર્થાત્ શ્રાવકની પ્રતિષ્ઠા. આ વાત, માર્ગના નાશરૂપ અને ઉન્માર્ગની દેશનારૂપ છે. તેવી જ રીતે ચૌદશે પાક્ષિકનો નિષેધ અર્થાત પૂનમે પાક્ષિકનો સ્વીકાર. એમાં પણ માર્ગનાશ અને ઉન્માર્ગની દેશનારૂપ બીજું મોટું ઉત્સુત્ર છે. અને ત્રીજું મહાનિશીથનો પ્રતિષેધ જે છે તે માર્ગનાશના લક્ષણરૂપ છે. જે મહાનિશીથસૂત્ર સર્વ શ્રુતમાં અતિશાયીત શ્રત છે. તેનો પ્રતિષેધ કરવા વડે કરીને ત્રીજું મોટું ઉસૂત્ર. આ પ્રમાણે પૂનમીયા મતને વિષે ત્રણ મોટા ઉત્સુત્રો બતાવ્યા. | ગાથાર્થ–૧૩૯ |
હવે તે પૂનમીયાના વંશવારસો તરફથી પ્રવૃત્ત થયેલા ઉત્સુત્રોનો અતિદેશથી ભલામણ કરે
सेसं पवड्ढमाणं, उस्सुत्तं जमिह सड्ढसामइए। पच्छा इरिआपमुहं, किअंतमवि खरयरेण समं ॥१४०॥
પૂર્વે કહેલાં ત્રણ ઉત્સુત્ર સિવાયનું પૂનમીયા મતને વિષે વૃદ્ધિ પામતું એવું ઉત્સુત્ર કે જે શ્રાવકોને સામાયિકને વિષે ઇરિયાવહીઆ પછી પડિક્કમવી આદિ કેટલુંક ખરતરોની સરખું છે. // ગાથાર્થ–૧૪૦ ||
હવે જે ઉત્સુત્ર ખરતરમતની સરખું છે તે જો કે અહિં જ કહેવું યુક્ત છે તો પણ અતિદેશે કરીને ખરતરના ખંડનની સાથે જણાવાતાં છતાં કહે છે.
खरयरमयंपि कालाणुभवा मूढाण साहुभंतिकरं ।
तेणं तम्मयवसरे, पभणिज्जतं इहंपि मयं ॥१४१॥ કાલના અનુભાવે કરીને સમ્યફ વિચારથી પરાક્ષુખ એવા મૂઢલોકોને એટલે “આ બધા પણ યોગ, ઉપધાન, સાધુ પ્રતિષ્ઠા આદિના સ્વીકારવા વડે કરીને સાધુઓ જ છે' એવી રીતની બાહ્યદૃષ્ટિ આત્માઓને સાધુની ભ્રાંતિ કરાવનાર ખરતર મત છે. તે કારણવડે કરીને હમણાં નજીકના કાલમાં કહેવાતા એવા ઔષ્ટ્રિકમતની વક્તવ્યતાને અવસરે કહેવાતું એવું પૌર્ણમયક મતમાં સંમત એવી આ વાત જણાવીશું. ગાથાર્થ-૧૪૧ // હવે પર્ણમીયક મતખંડનરૂપ બીજા વિશ્રામનો ઉપસંહાર કરતાં જણાવે છે.
