________________
૨૨૪ છે
કુપક્ષકૌશિકસહસ્ત્રકિરણાનુવાદ પારકાઓને હાંસીના પાત્રરૂપ છે. તે ગાથાર્થ-૧૦૨ | હવે એ પ્રમાણે પૂર્વે કહેલું તે વચન કેવી રીતે છે? તેમાં હેતુ જણાવે છે.
जमिणं दुवालसंगं, गणिपडिगं पाणिणो अणाणाए। पुहवाइविराहित्ता, भमंतऽणंते भवे घोरे ॥१०३॥
જે કારણથી આ દ્વાદશાંગી ગણિપિટક એટલે કે સામાયિક આદિથી માંડીને દૃષ્ટિવાદ પર્વતનું જે ગણિપિટક (ભાવાચાર્યનો રત્નકરંડિયો) તે ગણિપિટકને જીનેશ્વર ભગવંતની આજ્ઞા સિવાય વિરાધીને સાધુ આદિ આત્માઓ ઘોર દુઃખોથી વ્યાપ્ત એવા નરક આદિના અનંતા ભવોમાં ભટકે છે. આગમમાં કહ્યું છે કે-“ (ફક્ય) કુવામાં ગળાબાઈ વિરાહિતા સતીને વારે મiતા નીવા चाउरंतसंसारकंतारं परिअटिंसु, अणागए काले परिअट्टिस्संति, पुडुप्पन्ने काले संखेना जीवा परिअट्टति त्ति નિરિસૂત્ર (ડ) તિ આ દ્વાદશાંગીને અનાજ્ઞાએ વિરાધીને અતીતકાલે અનંતા જીવો ચતુરંત એવા સંસાર જંગલમાં રખડ્યા છે, અનાગત–ભવિષ્યકાળમાં અનંતા જીવો રખડશે, વર્તમાનકાલમાં સંખ્યાતા જીવો રખડે છે.” નંદિસૂત્ર-૫૮-1 ગાથાર્થ-૧૦૩ |
હવે આજ્ઞાનો અભાવ એનું નામ અનાજ્ઞા એમ સમાસ કરીને આજ્ઞા કઈ? કોને કહેવાય? તે કહે છે
आयारो खलु आणा, तत्थवि उवहाणमिह महायारो । तयभावे जाऽणाणा, महई आसायणा समए ॥१०४॥ આચાર એટલે કાલ આદિ આઠ પ્રકારનો જે જ્ઞાનાચાર કહ્યું છે કે –
काले विणए बहुमाणे, उवहाणे तहा अनिण्हवणे।।
वंजणमत्थतदुभए, अट्ठविहो णाणमायारो ॥१॥ दश. निर्यु०એ કાલાદિ આઠ પ્રકારના આચારને વિષે પણ જૈનશાસન-જૈનપ્રવચનમાં “ઉપધાન” એ મહાઆચાર છે. તેને મહાનુ આચાર કેમ કહ્યો? તો કહે છે કે સમ્યફ વર્ણ અને ઉચ્ચાર આદિની અપેક્ષાએ મહાચાર છે અને તે મહાઆચારના અભાવે એટલે કે ઉપધાનના અભાવે અનાજ્ઞા. એ જે અનાજ્ઞા છે તે મોટી આશાતના. આગમમાં જિનવચનમાં કહેલી છે. | ગાથાર્થ-૧૦૪ / હવે હતુ અને હેતુમાના સદૂભાવે આ વાતને સમર્થિત કરે છે. (મજબૂત ટેકો આપે છે.)
तेणं तीए जुत्तं-अणंतभवभमणमेव जीवाणं ।
जं दीसइ अज्झयणं, विणावि तं तत्थिमं वुच्छं ॥१०॥ ઉપધાનનો અભાવ તેનું નામ અનાજ્ઞા, અને તે અનાજ્ઞા તે મોટી આશાતના તે કારણવડે
