________________
૨૨ >
કુપક્ષકૌશિકસહસ્ત્રકિરણાનુવાદ મહાનિશીથમાં ગણધરોનાં વચનો કીધા છે તેમ આ અંગોપાંગાદિ પણ ગણધર ભગવંતે સૂત્રરૂપે કહેલાં જ છે. એક દેશમાં અશ્રદ્ધાન કરવાથી સર્વનું પણ અશ્રદ્ધાનપણું મહાનિશીથમાં થયું તેમ યુક્તિની તુલ્યતા હોવાથી બીજા સૂત્રોમાં પણ એ પ્રમાણે થશે. આ બે ગાથાનો અર્થ જણાવ્યો. | ગાથાર્થ ૯૭-૯૮ |
હવે જે કોઈક ઉકેશગચ્છીય બાલક વગેરે હરિભદ્રસૂરિને પ્રમાણ ગણતા હોવા છતાં મહાનિશીથસૂત્રને પ્રમાણ ગણતા નથી તેનું સ્વરૂપ જણાવતાં કહે છે.
हरिभदंपि पमाणं, भणिऊण महानिसीहमपमाणं ।
ગો. માસ; સો માયા મે વંશા નાયમવિMો ૬ઠ્ઠા
ખરેખર કેટલાક ચતુર્દશીકો (ચૌદશે પખી કરનારાઓ) પણ મહાનિશીથ સૂત્રને પ્રમાણ ગણતાં નથી. તેમાં શું કારણ? એ પ્રમાણે પૂછતો હોય તો જણાવીએ છીએ કે “ચૌદશનું પાક્ષિક
સ્વીકારવાની ભીતિની આપત્તિની જેમ ચૈત્યસ્થિતિત્યાગ=ચૈત્યવાસના પરિત્યાગની આપત્તિની વિદ્યમાનતા હોવાથી મહાનિશીથ પ્રમાણ કરતાં નથી. ઘણું કરીને પોતે સ્વીકારેલાં માર્ગને દૂષિત કરતું એવું શાસ્ત્ર કોઈને પણ પ્રમાણભૂત થતું નથી. અને એથી જ કરીને પ્રતિમાને સ્વીકારવાનો ભય ઉપસ્થિત થવાથી લોંકાઓ વડે કરીને જેમ આ મહાનિશીથ સ્વીકારાતું નથી. તેમ જો કે અત્યારે ચૈત્યવાસીનો અભાવ હોવા છતાં પણ સાંપ્રતકાલે કેટલાક આત્માઓ મહાનિશીથના અસ્વીકારનું ભાષણ કરે છે. તે ભાષણ “ચૈત્યવાસીના વચનનો અનુવાદ જ જાણવો. નહિં કે, “પરમાર્થને જાણીને બોલે છે' એવું નથી એ પ્રમાણે જાણવું. // ગાથાર્થ-૯૯ //
હવે મહાનિશીથના પરિત્યાગના અભિપ્રાયવડે કરીને પૂનમીયાનો રાગી ફરી પણ શંકા કરે
नणु उवहाणाभावे, मंगलमाईण जं च अज्झयणं ।
जिणवरपमुहासायण, अणंतसंसारयाहेऊ ॥१०॥
ઉપધાન કર્યા સિવાય પંચમંગલ મહાશ્રુતસ્કંધ આદિનું જે કાંઈ અધ્યયન કરવું તે જિનેશ્વર આદિની એટલે કે અરિહંત, સિદ્ધ, આચાર્ય, ઉપાધ્યાય અને સાધુની આશાતના અને અનંત સંસારનો હેતુ=કારણ થાય છે. કહ્યું છે કે :
“से भयवं! महती एसा निअंतणा कहं बालेहिं कजति ? गोअमा! जे णं केई न इच्छेजा एअं निअंतणं, अविणओवहाणेणं पंचमंगलाइसुअणाणमहिजेइ अज्झावेइवा अज्झावयमाणस्स वा अणुण्णं पयाइ, सेणं न हवेजा पिअधम्मे, न भवेज्जा दढधम्मे न भवेज्जा भत्तिजुए, हीलिज्जा सुत्तं, हीलिज्जा अत्यं, हीलिज्जा सुत्तत्योभए, हीलिजा गुरुं, जाव णं से गुरु आसाएजा, अतीताणागयतित्थयरे आसाएजा, आयरियउवज्झायसाहूणो, जेणं आसाएजा सुअणाणमरिहंतसिद्धसाहू से तस्स णं सुदीहयालमणंतसंसारसागरं आहिंडमाणस्स" ।
