________________
શ્રી પ્રવચન પરીક્ષાનુવાદ ભાગ-૧
૨૨૧ જે કારણથી મહાનિશીથને “ગણધર વચન' છે એ પ્રમાણે શ્રીહરિભદ્રસૂરિજી મહારાજવડે પણ કહેવાયું છે. કારણ કે તેની અંદર કીધું છે કે “વૃદ્ધ પુરૂષોનું તો કહેવું એ છે કે આ મહાનિશીથસૂત્ર, આર્ષસૂત્ર છે. અને આ આર્ષસૂત્રમાં વિકૃતિ પેઠી નથી. અને આ મહાનિશીથ શ્રુતસ્કંધને વિષે તેના અર્થો સાતિશયી છે. અને ગણધરોએ કહેલા વચનો છે. અને એ પ્રમાણે હોયે છતે તેમાં મહાનિશીથમાં કોઈપણ જાતની શંકા કરવી નહિ.” એ પ્રમાણે તે મહાનિશીથમાં જ કહેવાયું છે. તે કારણથી કેટલાક આલાવાઓમાં શ્રી હરિભદ્રસૂરિને અશ્રદ્ધાન છે એમ જણાય છે. તો પ્રવચનને વિષે અમારે એ વાત કેમ સંમત થાય? અર્થાત્ કોઈપણ રીતે ન થાય. જેથી કરીને શ્રી હરિભદ્રસૂરિએ પણ શ્રી મહાનિશીથસૂત્ર ગણધરોએ કરેલું છે. એમ કહ્યું છે. નહિ કે કોઈપણ બીજાએ કરેલું છે એમ નથી કીધું.
જો ગણધરના વચનમાં કુપાક્ષિકોને આસ્થા હોત તો “મહાનિશીથસૂત્રમાં શ્રીહરિભદ્રસૂરિજીને અથવા તેમને અનુસરનારા બીજાઓને તેમાં અશ્રદ્ધાન હોય તો અમારે શું? એ પ્રમાણેનો હેતુ કહેવાયો હોત. | ગાથાર્થ-૯૬ /
હવે પૂનમીયાં રાગી એવા આત્માને પ્રતિ હિતોપદેશ કહે છે. हरिभद्दस्स वि देसे, न सम्मसद्दहण-वयणसवणेणं । जह सयलं परिचत्तं, महानिसीहं महासुत्तं ॥६७॥ तह अम्हाण वि वयणं, तस्सवि तित्थस्स सम्मयं सुणिउं । પરિવઝતું તે સુત્ત, સેસનસેસ વે નફિટ્ઝ ૬sil
શ્રી હરિભદ્રસૂરિજીએ પણ એકદેશથી એટલે કે-મહાનિશીથ શ્રુતસ્કંધના ચોથા અધ્યયનના કેટલાક આલાવાઓમાં સમ્યક શ્રદ્ધા નથી એવું જે એકદેશીય વચન કહ્યું, તે વચનના શ્રવણવડે કરીને સર્વ સૂત્રોમાં સાતિશય એવું જે મહાનિશીથસૂત્ર, તેને જેવી રીતે છોડી દીધું તે જ પ્રકારે કરીને અમારે પણ તે હરિભદ્રસૂરિના વચનની જેમ “શ્રી મહાનિશીથ સૂત્ર પરમ સૂત્ર છે, પ્રવચનના સારભૂત છે. અને તીર્થસંમત છે.” એ પ્રમાણે ઉદ્ઘોષણા કરાતું વચન સાંભળીને તે પૂનમીયા! તે મહાનિશીથસૂત્રને પ્રમાણપણે કરીને સ્વીકાર કર. અર્થાત ચોથા અધ્યયનમાં રહેલાં જે કેટલાક આલાપકો, તેને છોડીને સંપૂર્ણ મહાનિશીથસૂત્રને સંપૂર્ણપણે યથેચ્છ રીતે સ્વીકાર કર. અને આ અમારું કહેલું સાંભળીને જો એ પ્રમાણે મહાનિશીથ સ્વીકારતો હો તો ગણધરભગવંતનું વચન, શ્રી હરિભદ્રસૂરિનું વચન અને અમારું પણ વચન આ બધું તે સ્વીકાર્યું ગણાશે.
નહિ તો જેમ કેટલાક પદોનું અશ્રદ્ધાન એ પ્રમાણે બીજાઓએ કહેલું સાંભલીને સંપૂર્ણ એવું મહાનિશીથસૂત્રને તેં છોડી દીધું. તેવી રીતે “આ અમારે પ્રમાણે નથી.” એવું બીજાનું કહેલું સાંભળીને મહાનિશીથસૂત્રની જેમ બાકીના અંગોપાંગાદિ બધા શાસ્ત્રો તારે છોડી દેવાનું થશે. કારણકે જેમ
