Page Text
________________
૨૧૮ ૪
કુપક્ષકૌશિકસહસ્ત્રકિરણાનુવાદ * હરિભદ્રસૂરિનું કહેવાતું આ વચન, તે વચન કયું? કે-“શ્રી મહાનિશીથસૂત્રના ચોથા અધ્યયનને વિષે કેટલાક પદોનું સમ્યફ, સહવાપણું શ્રી સિદ્ધસેન દિવાકરસૂરિ આદિનું નથી. કેટલાક પદોનું સમ્યક્ સ્વીકારપણું નહિ હોવાથી, સમ્યફ શ્રદ્ધા નહોતી, સદ્હવું નહોતું. તેથી કરીને અમારે પણ સભ્યશ્રદ્ધાનો અભાવ છે. અને કેટલાકમાં તો સમ્યફ શ્રદ્ધા છે.” એ પ્રમાણે અર્થ જાણવો.
કહ્યું છે કે- “આ ચોથા અધ્યયને વિષે કેટલાક સૈદ્ધાંતિક આલાપકોને સમ્યક્ સદહતાં નથી. એ પ્રમાણે તે પૂર્વાચાર્યોએ સમ્યફ સહ્યા ન હોવાથી અમારાવડે કરીને પણ સમ્યફ સદ્હાતાં નથી.” તે પ્રમાણે શ્રી હરિભદ્રસૂરિમહારાજ જણાવે છે; પરંતુ સંપૂર્ણ ચોથું અધ્યયન અથવા બીજા અધ્યયનોમાં તેઓને અશ્રદ્ધા નથી. અને ચોથા અધ્યયનનાં જ કેટલાક પરિમિત આલાપકોને વિષે અશ્રદ્ધધાન છે તેમ જણાવેલ છે. કારણકે સ્થાનાંગસૂત્ર, સમવાયાંગસૂત્ર, જીવાભિગમસૂત્ર, પન્નવણાસૂત્ર આદિને વિષે કોઈપણ ઠેકાણે આવું નથી જણાવ્યું કે “પ્રતિસંતાપસ્થલ છે. તેની અંદર, ગૂફાવર્તી મનુષ્યો રહે છે, અને તેઓના પરમ અધાર્મિક મનુષ્યોની ફરી ફરી સાત આઠ વખત ઉત્પત્તિ થાય છે. અને તેઓનો દારુણ એવી વજશિલાવાળી ઘંટીના સંપુટમાં સારી રીતે, પીલાતાં, દબાતાં એક વર્ષ સુધી પ્રાણનો નાશ થતો નથી.”
વળી વૃદ્ધવાદ તો એ છે કે- “આ આર્ષસૂત્ર છે. ઋષિસંપ્રદાયનું સૂત્ર છે. તેમાં કોઈ વિકૃતિ પેઠી નથી. અને આ મહાનિશીથસૂત્રની અંદર ઘણાં અર્થો અને સાતિશયવાળા એવા ગણધરોના કહેલા વચનો છે. સારા અતિશય વડે કહેવાયેલા વચનો છે. તેથી કરીને કોઈપણ જાતની શંકા કરવી નહિ.”
એ પ્રમાણે મહાનિશીથસૂત્રના ચોથા અધ્યયનની સમાપ્તિ પછી તુરત પૂર્વાચાર્યોએ લખેલું છે. એ પ્રમાણે જાણવું.' | ગાથાર્થ-૯૨ . શ્રી હરિભદ્રસૂરિજીમહારાજ વડે કરીને મહાનિશીથસૂત્ર કેવા પ્રકારનું કહેવાયું છે? તે જણાવે છે.
तेणेव महानिसीह, महप्पभावंति वण्णिअं तत्थ ।
तेणं हरिभद्दवया, भई सेसं असेसं वा ॥६३॥ તે હરિભદ્રસૂરિજી વડે કરીને જ્યાં અશ્રદ્ધા જણાવાઈ છે. ત્યાં જ તે હરિભદ્રસૂરિવડે જ મહાનું પ્રભાવ મહાનિશીથસૂત્રનો વર્ણવ્યો છે! જો કે હરિભદ્રસૂરિજીનું આ અશ્રદ્ધાનપણું પૂર્વાચાર્યોવડે લખાયું છે. નહિં કે પોતે સ્વયં લખ્યું છે. તો પણ પૂર્વાચાર્યોએ કહેલું જે વચન, તે વચન હરિભદ્રસૂરિને આશ્રાને જ કહેલું છે. એમ અવધારણ કરીને જો વિચારવામાં આવે તો દોષાવહ નથી. શ્રીહરિભદ્રસૂરિએ એનો મહાપ્રભાવ કેવી રીતે વર્ણવ્યો?
આ મહાનિશીથસૂત્રની અંદર જે કોઈ પદ અથવા પદને સંલગ્ન એવો સૂત્ર આલાપક ન જણાતો હોય ત્યાં ત્યાં શ્રતધરોએ કુલિખિત દોષ ન દેવો. કારણકે જે આ અચિંત્યચિંતામણિકલ્પ સદેશ આવો મહાનિશીથ શ્રુતસ્કંધનો પૂર્વ આદર્શ (હસ્તલિખિત પ્રત) હતો તેનાં પણ ટૂકડે ટૂકડા થવા વડે કરીને, ઉધેઈ આદિના કારણવડે કરીને ઘણાં પત્રો સડી ગયાં હતાં. તો પણ અત્યંત, સુમદાર્થ
| SR No. | 022027 |
| Book Title | Kupaksha Kaushik Sahasra Kiran Aparnam Pravachan Pariksha |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Dharmsagar, Narendrasagarsuri, Munindrasagar, Mahabhadrasagar |
| Publisher | Shasankantakoddharsuri Jain Gyanmandir |
| Publication Year | 2002 |
| Total Pages | 502 |
| Language | Sanskrit, Gujarati |
| Classification | Book_Devnagari & Book_Gujarati |
| File Size | 16 MB |