________________
[ ૨૨ ] છઠ્ઠા બોલમાં “સાધુની પ્રતિષ્ઠા' તે પ્રવચનપરીક્ષામાં સિદ્ધ કર્યા પછી દિગંબરાદિ દશ કુમતના સાધુઓને સાધ્વાભાસ તરીકે ગણાવવા પૂર્વક તેઓના હાથે પ્રતિષ્ઠિત થયેલી પ્રતિમાઓ સમકિતી આત્માઓને વંદનીક કે પૂજનીક બનતી નથી, એવી પૂ. મહોપાધ્યાયશ્રીની તાત્વિક વાતના પ્રત્યુતરમાં પૂ.આ.શ્રી હીરસૂરિજી મ.ના નામે કવિ દર્શનવિજયજી લખે છે કે
૧ “જો હમે હમને જૈન નહિ માનો તો ક્યા દર્શનના માનશો તે બતાવો. કેમકે—દર્શન તો છ જ કહેલાં છે. તેમનો વેષ દેખીને હમે કોના સાધુ કહેશો? ૩ હવે કદાચિત તેમના જિનતીર્થકર જુદા ગણતા હો તો તે બતાવો કે-એ જિનનાં અને તેમના માતા-પિતાના નામ ક્યા? ત્યારે કહેવું પડશે કે-હેમના અને સ્વપક્ષીના જિન એક જ છે. ૪ અને મતિભેદના લીધે કાંઈ ધર્મનો ઉચ્છેદ થઈ શકે નહિ.” ઇત્યાદિ. * પૂ. હીરસૂ. મ.ના નામે આપેલા ઉત્તર અંગે ક્રમસર ઉપસ્થિત થતા પ્રશ્નો :
૧- પહેલી વાતમાં- “જો તમે તેમને જૈને નહિ માનો તો ક્યા દર્શનમાં માનશો તે બતાવો’ આ વાત સામે મારો પ્રશ્ન છે કે–જમાલી આદિ નિહ્નવોને તથા ઉત્સુત્રભાષીઓને જૈનદર્શનકારોએ પોતાના દર્શનના જૈન સાધુ' તરીકે સ્વીકાર્યા છે કે-તે બધાને સાધ્વાભાસ' તરીકે? વ્યવહારથી “આ જૈનના સાધુ છે' એમ બોલાય ખરુંપરંતુ તત્ત્વથી તેઓને જૈનદર્શનના સાધુઓ તરીકે ગણાવાયા છે ખરા?
૨- બીજી વાતમાં- “તેમનો વેષ દેખીને હમે કોના સાધુ કહેશો?' એ વાત અંગે પણ જમાલિ આદિ નિતવોને, દિગંબરોને કે ઉસૂત્રભાષીઓને શું મહાવીરદેવના શાસનના સાધુ તરીકે તેમને ઓળખવવા? નહિ જ. કારણ કે મહાવીરદેવના વચનોના ઉત્થાપકો અને જુદો મત કાઢી પોતાનો ચોકો માંડનારાઓને “મહાવીરના સાધુ' તરીકે કેવી રીતે ગણી શકાય? આવશ્યકસૂત્રની વંદનનિર્યુક્તિનો“जे पुण जहिच्छालंभं गहाय अण्णेसिं सत्ताणं संसारं नित्थरित्तुकामाणं उम्मग्गं देसयंति तत्थ गाहा-उम्मग्गदेसणाए चरणं-अणुट्ठाणं नासंति जिणवरिदाणं, सम्मत्तं अप्पणो अण्णेसिं च, ते वावण्णदंसणा जणा, ते चरणं न सद्हति मोक्सो अ विजाए करणे अ भणिओ, अन्नेसिं च मिच्छत्तुप्पायणेण, एवमादिएहिं कारणेहिं वावण्णदंसणा, खलुसद्दो जइवि केई निच्छयविहीए अवावण्णदसणा तहवि वावण्णदंसणा इव दट्ठब्वा, ते अ दटुंपि न लब्भा, किमंग! પુન સંવાલો સંભના સંથવો વા? આ પાઠ તો તેવાઓને “અદેખવ્યમુખા” અને “વ્યાપનદર્શન’ વાળા સ્પષ્ટ જણાવે છે કે? જેઓ સમકિતભ્રષ્ટ હોય તેવા વેષધારીને જૈન સાધુ કેવી રીતે ગણાવી શકાય?
૩–ત્રીજી વાતમાં “જો સ્વપક્ષીય સાધુના પ્રતિષ્ઠિત જિનબિંબોની જેમ નિહ્નવો આદિનાં પ્રતિષ્ઠિત બિબો પણ વંદનીક અને પૂજનીક બનતા હોય તો એ જ પૂ. ગચ્છાધિપતિશ્રીએ દિગંબરની પ્રતિમા, કેવલ શ્રાવકે પ્રતિષ્ઠિત કરેલી પ્રતિમા અને દ્રવ્યલિંગના દ્રવ્યથી બનેલી પ્રતિમા આ ત્રણ વાંદવાને યોગ્ય નથી.” એવું ફરમાન કેમ બહાર પાડ્યું? શું દિગંબર સાધુઓ અને દ્રવ્યલિંગિ મુનિઓ તમારી માન્યતા મુજબ જૈન દર્શનના સાધુઓ હોતા? શું ઠાણાંગ સૂત્રની ચઉભંગી તેમાં લાગુ પડતી ન્હોતી?