________________
૧૯ર
કુપક્ષકૌશિકસહસ્ત્રકિરણાનુવાદ જે કારણથી, બે શબ્દવડે બે તિથિ જિનેશ્વર ભગવંતે જણાવી. અને ઉદ્દિષ્ટ, પૂર્ણિમા શબ્દવડે કરીને અમાવાસ્યા-પૂર્ણિમારૂપી બે તિથિ જાણવી. અર્થાત્ ગણી વાલી; એ બે શબ્દોથી ચૌદસ આઠમ ઉદ્રિ પુન; એ પદથી પૂનમ અને અમાસ જાણવી. અને પૂનમ તથા અમાસ એ પાક્ષિક થતું નથી. એથી કરીને જ ચૌદશે જે પાક્ષિક–પફિખ છે. અને આ અર્થમાં સાક્ષી તરીકે સૂત્રકૃતાંગ સૂત્રમાં લેપ નામનો શ્રાવક પણ છે. કારણ કે તે જ બે શબ્દોવડે કરીને પાક્ષિક સિવાયની તિથિઓ ગ્રહણ કરેલી છે. તે આ પ્રમાણે.
से णं लेवए गाहावई समणोवासए अहिगयजीवाजीवे त्ति। - તે સૂત્રની વૃત્તિ આ પ્રમાણે. “તે લેપ શ્રાવક, આઠમ-ચૌદશ આદિ તિથિને વિષે તેમજ ઉદિષ્ટ શબ્દથી મહા કલ્યાણક સંબંધીપણાએ કરીને પુણ્યતિથિ તરીકે પ્રખ્યાત એવી અમાસ અને ચોમાસી સંબંધીની ત્રણ પૂનમને વિષે એવા પ્રકારના ધર્મદિવસની અંદર સારી રીતે પૂર્ણ એવા પ્રકારના વ્રત અભિગ્રહરૂપ એવો જે પૌષધ તે પણ પરિપૂર્ણ. એટલે ચારે પ્રકારના આહારાદિના તેમજ શરીરસત્કાર, અબ્રહ્મત્યાગ અને વ્યાપારનો ત્યાગ કરવાપૂર્વકના પૌષધનું પાલન કરતો સંપૂર્ણ શ્રાવકધર્મનું આચરણ કરે છે.” આ પ્રમાણે સૂયગડાંગ સૂત્રના બીજા શ્રુતસ્કંધના ૭મા અધ્યયનમાં લેપ શ્રાવકના અધિકારમાં જણાવેલ છે. | ગાથાર્થ-૭૩ . હવે બન્ને શબ્દોવડે કરીને પાક્ષિકપણા વડે અભિમત તિથિનું ગ્રહણ કરવામાં શું દોષ છે? એવા પ્રકારની જાણવાની જિજ્ઞાસામાં સૂત્રની ગતિભંગ લક્ષણ નામનો દોષ જણાવે છે.
सुत्तमि एगअत्थो णो जुत्तो णेग सद्दवयणिज्जो।
अप्पग्गंथमहत्थं सुत्तं जपंति जेण जिणा॥७४॥ સૂત્રની અંદર એક અર્થ એટલે પાક્ષિકાદિ લક્ષણવાળો જે છે તે ઉદિષ્ટ, પૂર્ણિમા આદિ શબ્દો વડે કરીને અનેક શબ્દનો વાચક બનાવવો યુક્ત નથી. કારણ કે સૂત્ર એવી રીતે હોય છે કે–અલ્પગ્રંથવાળું અને મહાઅર્થવાળું હોય છે. એવું જિનેશ્વર ભગવંતો બોલે છે. અર્થાત્ શબ્દવડે અલ્પ, તો પણ અર્થથી ગંભીર હોય છે. આગમમાં કહ્યું છે કે
अप्पग्गंथमहत्थं-बत्तीसादोसविरहिअं जं च।
નવઉMyત્ત સુત્ત, મદિર શુદિ ણં (રૂ-ssc) અલ્પ શબ્દો અને મહાઅર્થથી ભરપૂર, બત્રીસ દોષથીરહિત અને આઠ ગુણથી સહિત લક્ષણયુક્ત હોય તે સૂત્ર જાણવું. તેમાં ૩ર-દોષો આ પ્રમાણેના
अलिअमुवघायजणयं, निरत्थयमवत्थयं छलं दुहिलं। निस्सारमहिअमूणं पुणरुत्तं वाहयमजुत्तं ॥ कमभिण्ण वयणभिण्णं, विभत्तिभिन्नं च लिंगभिन्नं । अणभिहिअमपयमेव य सहावहीणं ववहि च॥२॥
'
