________________
શ્રી પ્રવચન પરીક્ષાનુવાદ ભાગ-૧
નથી. તે આંખો બંધ કરીને વિચારવા જેવું છે.
આદિ શબ્દથી વ્યવહાર સૂત્રની વૃત્તિ પણ જાણવી. જેવી રીતે
✩
विजाणं. परिवाडी पव्वे पव्वे य दिंति आयरिआ । मासद्ध मासिएणं, पव्वं पुण होइ मज्झं तु ॥१॥
આચાર્ય ભગવંતો પર્વે પર્વે એટલેકે-પર્વના દિવસે વિદ્યાની પરિપાટી આપે છે. એટલેકે વિદ્યાઓનું પરિવર્તન કરે છે. હવે પર્વ કોને કહેવું? તે કહે છે. માસ અને અર્ધા મહિના વચ્ચેનું પર્વ કહેવાય છે. આ જ વાતને કહે છે કે પવવસ ૧ અટ્ઠમી વસ્તુ॰ પક્ષનું અર્ધું આઠમ, માસનું અર્ધું પિક્ષ પર્વ જાણવું. તેવી રીતે ચંદ્ર અને સૂર્યનું ગ્રહણ એ પણ પર્વ જાણવું. તેમાં પ્રાયઃ કરીને વિદ્યાસાધનાના ઉપચારનો સંભવ હોવાથી. (વ્ય.વૃ.ઉ-૬) આ આઠમ-ચૌદશ અને તેમાં ચૌદશમાં પણ અહિં વૃત્તિકા૨ે કૃષ્ણ પક્ષની ચૌદશ જણાવીને તેને વિદ્યાસાધનની અધિકારવાળી હોવાથી એમ વ્યાખ્યા કરી છે. એ પ્રમાણે વ્યવહારવૃત્તિના છઠ્ઠા ઉદ્દેશામાં કહેલું છે.
૧૯૧
અહિંયા વૃત્તિકાર ભગવંતવડે કરીને ‘કૃષ્ણપક્ષની ચૌદશ' એ પ્રમાણે જે વ્યાખ્યા કરી છે તે વિદ્યા સાધનનો અધિકાર હોવાથી. અન્યથા તો સામાન્યથી ચૌદશ જ. આ પ્રમાણેની વ્યાખ્યા, બીજા ગ્રંથોની સંમતિથી પણ તેમજ દશ્ય થતું હોવાથી. આ પ્રમાણેની બધી વાત ખાનગીમાં બેસી વિચારવી. || ગાથાર્થ-૭૧ || હવે બીજી યુક્તિ જણાવે છે.
चाउदसमुद्दिट्ठ पुण्णमासिणिसु
पमुहजिणवयणं । नय कत्थवि चाउद्दसि अट्ठमि पक्खिपमूहवयणं ॥७२॥
અર્થ :-ચતુર્દશી, આઠમ, અમાવાસ્યા, પૂર્ણિમાને વિષે' એ પ્રમાણે જિનવચન છે. પણ ‘ચૌદશ, આઠમ, પાક્ષિક' એવું કોઈ પણ સ્થળે કહ્યું નથી.
" बहूहिं सीलव्वयगुणवेरमण पञ्चक्खाण पोसहोववासेहि चाउद्दसमुद्दिद्वपुण्णमासिणीसु पडिपुण्णं पोसहं સમાં અનુપાનેમાળા” ઘણાં પ્રકારનાં સદાચાર, વ્રત, ગુણવિરમણ, પ્રત્યાખ્યાન અને પૌષધ ઉપવાસવડે કરીને આઠમ-ચૌદશ-પૂનમ-અમાવાસ્યાના દિવસે સમ્યક્ પ્રકારે પ્રતિપૂર્ણ પૌષધનું પાલન કરતો'’ ઇત્યાદિ શ્રી ભગવતી સૂત્ર આદિમાં રહેલું જિનેશ્વર ભગવંતનું વચન જણાય છે. આ ગાથા ચાડસમુદ્દિક ળિમાસીળીસુ એના સ્થાને કોઈ ઠેકાણે પણ વિશ્વસુ એ પ્રમાણેનું વચન જોયું કે સાંભળ્યું નથી. ।। ગાથાર્થ-૭૨ ॥
આ પાઠ આપવાથી શું વાત ફલિત થાય છે તે જણાવે છે.
जम्हा दोसद्देहिं, दुन्नि तिहीओ जिणिंदभणिआओ ।
तम्हा . चउदसि पक्खिअसक्खी लेवोऽवि सूअगडे ॥७३॥
.
