________________
[ ૨૦ ] જ તરવાડાની માફીપત્ર અંગે ઉભી થતી શંકાઓ જ ‘તયરવાડામાં પૂ. મહો. શ્રી ધર્મસાગરજી ગણિએ માફીપત્ર પણ લખી આપ્યું હતું એમ જે પ્રચારાય છે તે માફીપત્ર આ પ્રમાણેનું છે.–“સ્વસ્તિશ્રી શાંતિજિન પ્રણમ્ય! તિરવાડાનગરતઃ પરમગુરુશ્રી વિજયદાનસૂરિસેવી ઉપાધ્યાય ધર્મસાગરગણિ લિપતિ સમસ્તનગર સાધુ-સાધ્વી-શ્રાવકશ્રાવિકા યોગ્યમ્ (૧) આજ પછી અમે પાંચ નિહ્નવ કહઈ! પાંચ નિહ્નવ ન કહીંયા હુઈ તે મિચ્છામિદુક્કડ (૨) ઉત્સુત્ર કંદકુંદાલગ્રંથ ન સદ્દઉં, પૂર્વઈ સદ્દઉં હુઈ તે મિચ્છામિ દુક્કડ (૩) પર્વ તથા ચતુ:પર્ધી આશ્રી જિમ શ્રી પૂજય આસિ (આદેશ) દેઈ છઈ તે પ્રમાણ (૪) સાત બોલ જિમ ભગવાન આસિ દઈ તે પ્રમાણ (૫) ચતુર્વિધ સંઘની આશાતના કિધી હુઈ તે મિચ્છામિદુક્કડ (૬) આજ પછી પાંચ ચૈત્ય વાંદવાં “તિરવાડામાંહિ શ્રી પૂજ્ય પરમગુરૂ શ્રી વિજયદાનસૂરિનઈ મિચ્છામિદુક્કડ દીધઈ કઈ સંઘસમક્ષ. એ બોલ આશ્રી જિણઈ ફોટો સહવઉ હુવઈ તે મિચ્છામિદુક્કડં. દેજો.' (જનયુગ વર્ષ ૫ પેજ ૪૮૩)
(૧)– તરવાડાના નામે પૂ. મહો.- શ્રીના નામે લખાયેલ આ માફીપત્ર, “ક્યા સંવમાં? ક્યાં માસે? કઈ તિથિએ” લખાયું તેનો કોઈ નામનિર્દેશ કેમ નથી? તેમજ બીજા-બીજા જે જે પટ્ટકો સત્તરમી સદીમાં બહાર પડ્યા છે તેની નીચે સાક્ષી તરીકે આચાર્યાદિના નામ હોય છે તેમ આ પટ્ટકમાં કેમ નથી?
(૨)- પૂર્વમુનિપ્રણીત એવા “ઉસૂત્રકંદકુદ્દાલ' ગ્રંથના આધારે પૂ. મહો. શ્રી, જે તત્કાલીન નવા નીકળેલા પાંચ કુમતવાદીઓને “નિલવ' તરીકે પ્રચારતા હતા, પાંચના ચૈત્યોને અવંદનિક તરીકે ગણાવતા હતા એ બધી વાતોથી શું ગચ્છનાયક વિજયદાનસૂરિજી મહારાજ અજાણ હતા? ન્હોતા જ. તો પછી જ્યારે સં. ૧૬૧૯માં વીસલપુર નગરમાં ઉસૂત્રકંદકુંદાલ ગ્રંથને કવિઓના કહેવા પ્રમાણે જલશરણ કરાવ્યો તે જ વખતે પૂ. મહો. શ્રી ધર્મસાગરજી મ.પાસે આ બધી બાબતોનો મિચ્છામિદુક્કડ દેવરાવીને પટ્ટક જાહેર ન કરતાં તે જ સં. ૧૬૧૯ની સાલમાં તિરવાડાનગરે આવીને કેમ કરવું પડ્યું? અને તેવું માફીપત્ર ફરી કેમ લખાવવું પડ્યું?
(૩) સં. ૧૬૧૮ની સાલમાં પૂ. મહો. શ્રી ધર્મસાગરજી મહારાજ, સ્વોપન્ન એવો તત્ત્વતરંગિણી નામનો ગ્રંથ, સંશોધન કરી પ્રચારવા માટે પૂ. ગચ્છનાયકને સુપરત કરે છે અને પંડિતો પાંસે-સંશોધન કરાવી જે પૂ. ગચ્છનાયક, વાંચવા-પ્રચારવાની છૂટ પણ આપે છે તે પૂ. ગચ્છનાયકે તે તત્ત્વતરંગિણી ગ્રંથમાં- “ હિં-લસૂત્રપિતાપપર્યાયતંત્રપ્રવીપારઃ પ્રથમ વિશ્રામ’ એ પંક્તિને શું વાંચી કે સાંભળી નહિ હોય? જો વાંચી કે સાંભળી હોવા છતાં તે ગ્રંથની સાક્ષીને રદ કરવાને બદલે માન્ય રાખે તો પૂ. મહો. શ્રીની પાસેથી ‘ઉસૂત્રકંદકુંદાલ ગ્રંથની સહના, તેની પ્રરૂપણા આદિ અંગે માફી મગાવે કે તે ગ્રંથને જલશરણ કરાવે' તે વાત કોઈ પણ સુજ્ઞને માન્ય થઈ શકે તેમ નથી. માટે ધર્મસાગરજી મ.નામનું તિરવાડાનું આ માફીપત્ર પણ તે પ્રતિસ્પર્ધી ઉપાધ્યાયવર્ગ તરફથી જ કલ્પિત લખાઈને પ્રચારમાં વહેતું મૂકવામાં આવેલ છે તેમ અમારું સુદૃઢ માનવું છે.