________________
શ્રી પ્રવચન પરીક્ષાનુંવાદ ભાગ-૧ બીજા વિકલ્પમાં પ્રકરણો પણ ચરિત્રાદિરૂપ? કે પ્રતિષ્ઠાવિધિના પ્રતિપાદકરૂપ? તે બીજા વિકલ્પમાંનો પહેલો વિકલ્પ પણ નથી. બીજી વાત દૂર રહો પરંતુ તારા વડે જ તારા પ્રતિષ્ઠાકલ્પમાં નામ ગ્રહણ કરવાપૂર્વક બતાવાયેલા ઉપમિતિભવપ્રપંચા આદિ ચરિત્રરૂપ જે પ્રકરણો છે તેમાંના કોઈપણ ગ્રંથમાં તારી કહેલી વિધિના ગંધનો પણ સંભવ નથી.
તેવી રીતે કોઈપણ સ્થળે તિલકમંજરી આદિમાં ઇન્દ્ર મહારાજા સુધીના કોઈપણ વડે પહેલું અભિમંત્રિત ચંદન વડે કરીને જિનબિંબ લેપાયું નથી. તેમજ અભિમંત્રિત ધૂપને ઉખેવવો (કરવો) યાવત મંત્રન્યાસ કરવાપૂર્વક નેત્રોન્સીલન કર્યું હોય એવું દેખાતું નથી. તારા માટે ઉપદેશને યોગ્ય એવું તેટલા માત્રનું જ આ કથન છે.
(૩) “હવે પ્રતિષ્ઠા વિધિના પ્રતિપાદક એવા જે પ્રતિષ્ઠાકલ્પરૂપ પ્રકરણોમાંથી આ વિધિ લીધેલ છે' એમ જ કહેતો હોય તો તે પ્રતિષ્ઠાકલ્પો તારે પ્રમાણ છે કે અપ્રમાણ? જો પ્રમાણ જ છે તો વિવાદને દત્તાંજલી આપી દે. તે પ્રતિષ્ઠાકલ્પને વિષે જે કૃત્યો શ્રાવકના છે તે શ્રાવકોને જ કરવાના છે. અને જે કૃત્યો સાધુને કરવાના છે તે સાધુને જ કરવાના છે એવું પ્રતિપાદન કરેલું હોવાથી. તારે ઇષ્ટ એવી “શ્રાવકની પ્રતિષ્ઠા–દૂર નાશી ગઈ. હવે તારી પ્રતિષ્ઠાકલ્પની પીઠિકાની અંદર શરુઆતમાં જ રે ત્િ કસૂત્રીપળો “જે કેટલાક ઉસૂત્ર પ્રરુપીઓ થયા છે તે, જે સ્વેચ્છાચારિઓ, પોતાના આત્માના શત્રુઓ ચિરપરિચીત એવા અપાર સંસારરૂપી જંગલમાં ફરવાનો વિરહ ન થાય એમાં કાયર' ઇત્યાદિ પ્રકારના અનાર્યજનને ઉચીત એવા દુર્વચનો દ્વારા સાધુપ્રતિષ્ઠાના વ્યવસ્થાપક એવા અને તીર્થને સંમત–માન્ય એવા શ્રી હરિભદ્રસૂરિ આદિ પૂર્વાચાર્યોની મહાઆશાતના કરીને સૂરિપ્રતિષ્ઠાનું વિધાન કહેનારા એવા તે મહાપુરુષોના પોતાના બનાવેલા પ્રતિષ્ઠાકલ્પોમાંથી જ બાકીની પ્રતિષ્ઠા વિધિ ઉદ્ધરીને તારી બનાવેલી પ્રતિષ્ઠાભાસ સ્વરૂપ એવા પ્રતિષ્ઠાકલ્પમાં લખતો હોવા છતાં પણ પાછો સાધુપ્રતિષ્ઠાને ઉત્થાપન કરવાને માટે તે જ હરિભદ્રસૂરિ આદિઓએ કરેલા પંચાશકોદિ ગ્રંથોની સંમતિને આગળ ધરતો એવો છે નિર્લજ્જ! તિલકાચાર્ય! તું કેવા પ્રકારનો છે? અને તું કંઈ જાતનો ગણવો? તે કહે. વળી કોઈપણ જાતના સ્થાન વગરની શોકયને પિતાનું ઘર-મોશાળ જ સ્થાન છે.” એ કહેવતને તેં સાચી કરી બતાવી છે. બીજી વાત હે તિલકાચાર્ય! સર્વપ્રતિgિ dવતત્વા બધા પ્રતિષ્ઠાકલ્પોમાં કહેલું હોવાથી”. એ પ્રમાણેના વચન વડે કરીને જે પ્રતિષ્ઠાકલ્પો તારા વડેજ સંમતિ માટે સ્વીકારાયા છે તે પ્રતિષ્ઠાકલ્પોમાં કોઈપણ ઠેકાણે “મંત્રન્યાસ કરવો. નેત્રોન્સીલન કરવું આદિ કાર્ય શ્રાવક જ કરે. પણ સાધુ ન કરે એવું લખેલું તેં જોયું છે ખરું? જો નથી જ જોયું તો તારા બાપનું શું જાય છે કે જેથી કરીને તું કંઠ સુધી આંતરડું આવી જાય એવા પ્રકારના બળપૂર્વક બાઢ સ્વરવડે કરીને “શ્રાવકે જ પ્રતિષ્ઠા કરવી. સાધુનો તેમાં અધિકાર છે જ નહિ. એવું લખ્યા કરે છે? હવે જો તે પ્રતિષ્ઠા કલ્પો પ્રમાણ નથી'. એમ જો બોલતો હોય તો બોલીશ નહિં. કારણકે તે તે પ્રતિષ્ઠાકલ્પો આદિને બનાવનારા એવા શ્રી હરિભદ્રસૂરિ આદિ મહાપુરુષોની અનાપ્તપણાની આપત્તિવડે કરીને અને તેમના જ બનાવેલા પંચાશક આદિ ગ્રંથોની સંમતિરૂપે રજુ નહિ કરવાની આપત્તિ આવતી હોઈને તારા બનાવેલા પ્રતિષ્ઠાકલ્પાભાસની નિર્મુલતાની આપત્તિ આવશે.