Page Text
________________
૧૪૮
કુપક્ષકૌશિકસહસ્ત્રકિરણાનુવાદ નહિતર સાધુધર્મ અને શ્રાવકધર્મનું અંતર અલ્પ જ પડે. વસ્તુસ્થિતિએ તો સાધુધર્મ અને શ્રાવકધર્મનું અંતર મોટું છે. અને એ પ્રમાણે હોયે છતે. જોકે સ્વભાવથી સોનું અતિ સુંદર છે. તો પણ ઉક્ત કહેલા દષ્ટાંતની ઉક્તિવડે કરીને લોચન પૂરતું સોનું આખા શરીર પૂરતી ચાંદી હોવા છતાં પણ એ ચાંદીના ઢગલાનું મૂલ્ય થાય તે સોનાના નયનનું મૂલ્ય થઈ શકે નહિં.
રજતના મૂલ્યની જે કિંમત થાય તેને આંખનું મૂલ્ય પામી શકતું નથી. અને તેથી કરીને સ્વભાવથી સુવર્ણનું ઉત્તમપણું હોવા છતાં પણ કિંમતને આશ્રીને અલ્પ હોવાના કારણે અનુત્તમપણું જાણવું. એ પ્રમાણે શ્રાવકધર્મને વિષે પુષ્કળ પૈસાનો વ્યય કરવાપૂર્વક સાધ્ય એવું પ્રાસાદ-પ્રતિમાપ્રતિષ્ઠાયાત્રા સાધર્મિક વાત્સલ્ય આદિ લક્ષણવાળું જે દ્રવ્યસ્તવ તે ઘણો હોવાથી, પ્રવચનની પ્રભાવના કરનાર હોવાથી, બીજાઓને તેમજ અભિન્નગ્રંથી આત્માઓને પણ અનુમોદના દ્વારા ગ્રંથીભેદનું કારણ હોવાથી અને ભિન્નગ્રંથીઓને ઉત્સાહની વૃદ્ધિ થવાવડે કરીને બોધિબીજની નિર્મલતાનું કારણ હોવાથી, પૂજ્યની પૂજાની પ્રવૃત્તિનું કારણ હોવાથી, ધર્મની વિમુખ બનેલા આત્માઓને ધર્મસન્મુખ બનાવવાનું કારણ હોવાથી, આવા અનેક કારણો વડે કરીને એ ઝાઝો એવો પણ દ્રવ્યસ્તવ સુગતિનો સાધક થાય છે; એવી રીતે ગૃહસ્થનો અલ્પ એવો સામયિક આદિ ભાવસ્તવ થતો નથી. કારણકે- સામાયિકને વિષે પણ સાધુઓના અનુકરણ માત્ર વડે કરીને જ ભાવતવરૂપ હોવાથી સ્વભાવે કરીને ભાવસ્તવનું ઉત્તમપણું હોવા છતાં પણ અલ્પપણું હોવાથી, અલ્પ પ્રયાસથી સાધ્ય હોવાથી તેમજ અલ્પ ઋદ્ધિવાલા આત્માઓને પણ કરવું સુકર હોવાથી : એમ શંકા નહિ કરવી કે “તમે આવી વાતો કરશો તો ગૃહસ્થોની સામાયિક આદિની ક્રિયામાં નિરુત્સાહતા થઈ જશે” કારણ કે પ્રાસાદ નિર્માણ આદિરૂપ મોટો જે દ્રવ્યસ્તવ છે તે સામર્થ્યના અભાવે કરી શકે નહિ. અને સામાયિક આદિ પણ ન કરે તો ઉભયથી ભ્રષ્ટ થાય છે. વળી જો સામાયિક આદિની અંદર ઉત્સાહની વૃદ્ધિ માટે “પ્રાસાદ આદિની અપેક્ષાએ સામાયિક આદિમાં ઘણો લાભ છે' એ પ્રમાણે ઉપદેશ કરીએ તો પ્રાસાદ આદિની વાત મૂળથી જ નષ્ટ પ્રાયઃ બની જવાનો સંભવ રહે.
વળી બીજી વાત તો દૂર રહો પણ સાધુ દાન આદિ ધર્મો પણ નષ્ટ થઈ જાય. કારણ કે વસ્ત્ર આદિના દાનની અપેક્ષાએ સુખે કરીને સાધ્ય કરી શકાય અને મહાલવાળું એવું એક જ સામાયિકને છોડીને કયો મૂઢ આત્મા દાન આદિમાં પ્રવૃત્તિ કરે? કોઈ જ નહિ. “સાધુ દાન આદિની અપેક્ષાએ સામાયિક બહુ ફલવાળું નહિ થાય' એ પ્રમાણે પણ શંકા ન કરવી. કારણકે તીર્થંકર આદિ સાધુઓને દેવાતા દાન આદિથી પ્રમુદિત થયેલા એવા દેવો પણ “અહો દાનમ્ અહો દાનમ્” એ પ્રમાણેનાં હર્ષથી ઉદ્ભૂત થયેલા વચનો વડે કરીને દાતાને પ્રશંસતા થકા કરોડો સૌનેયાની વૃષ્ટિ આદિ પાંચ દિવ્યોને કરે છે! તેવી રીતે કોઈપણ ઠેકાણે ક્યારે પણ સામાયિક આદિ કરનારા કોઈ એકને પણ સૌનેયા મુકવાનું જાણ્યું છે? ઇત્યાદિ વાતો પોતે જ વિચારી લેવી.
વળી પ્રાસાદ, પ્રતિમા આદિ ખરેખર મોક્ષમાર્ગના મુસાફર એવા સાધુ આદિઓને મોક્ષમાર્ગના રસ્તામાં ધર્મની પરબો જ છે અને એ પરબો વિચ્છિન્ન થયે છતે ધર્મતૃષ્ણાથી વ્યાકુલિત થયેલા કરોડો
| SR No. | 022027 |
| Book Title | Kupaksha Kaushik Sahasra Kiran Aparnam Pravachan Pariksha |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Dharmsagar, Narendrasagarsuri, Munindrasagar, Mahabhadrasagar |
| Publisher | Shasankantakoddharsuri Jain Gyanmandir |
| Publication Year | 2002 |
| Total Pages | 502 |
| Language | Sanskrit, Gujarati |
| Classification | Book_Devnagari & Book_Gujarati |
| File Size | 16 MB |