________________
શ્રી પ્રવચન પરીક્ષાનુવાદ ભાગ-૧
# ૧૧૯ मा पडिमाण विवाओ, होहित्ति विचिंतिऊण सिरिसंधो।
कासी पल्लवचिंधं, नवीण-पडिमाण पयमूले ॥६७॥
પ્રતિમા સંબંધી કલહ ફરી વખત પણ ન થાવ. એમ વિચારીને શ્રી સંઘે આજ પછી બનાવાતી નવીન જિનપ્રતિમાઓના પગની નજીકમાં વસ્ત્રની પાટલીરૂપી ચિહ્ન કર્યું ગાથાર્થ-૬૭ II
હવે શ્રી સંઘે કરેલ આ વાતને જાણીને દિગંબરોએ જે કર્યું તે બતાવે છે. तं सोऊणं रुट्ठो, दुट्ठो खमणोऽपि कासी नगिणतं। निअपडिमाणं जिणवर-विगोवणं सोऽवि गयसनो॥६॥
જિનેશ્વર ભગવંતની પ્રતિમાના પગની નીચે = પલાઠીમાં શ્રીસંઘે કરેલ વસ્ત્રનું ચિહ્ન સાંભળીને દુષ્ટ અને ક્રોધાવિષ્ટ થયેલો એવો દિગંબર, શ્રીસંઘનું કાંઈપણ અહિત કરી શકવાને સમર્થ નહિ હોવાથી “નગ્ન આકારથી જિનેશ્વરની નિંદા થશે કે કેમ?”એ વિચારશૂન્ય દિગંબરે શ્રી જિનેશ્વરનું વિગોપન કર્યું! એટલે જિનેશ્વરની નિંદા થાય તેવી રીતે પોતાને આધીન જિનપ્રતિમાઓ, દશ્યમાન પુરુષ ચિહ્ન આદિ અવયવવાળી બનાવી! અર્થાત્ પ્રકટ પુરુષચિહ્નવાળી પ્રતિમાઓ બનાવી!
આ વાતનો ભાવ આ છે કે “ખરેખર અમારા વડે નિર્મિત એવા પ્રતિમાના આકારથી ભિન્ન આકારને કરવા માટે જો શ્રી સંઘે પલ્લવનું-વસ્ત્રનું ચિહ્ન કર્યું તો અમે પણ શ્વેતાંબરની પ્રતિમાઓથી ભિન્ન-જુદું કરવા માટે કંઈક ચિન્હ કરીશું.” એમ વિચારીને સંઘ તરફના મત્સર ભાવને લઈને જિનપ્રતિમાનું નમ્પણું રજુ કર્યું. શ્વેતાંબર પોતે વસ્ત્રને ધારણ કરનારા હોવાથી વસ્ત્રનું ચિત-કર્યું. દિગંબરો પોતે નાગા હોવાથી નગ્નતાનું ચિત કર્યું. ગાથાર્થ-૬૮ ||
હવે મુગ્ધજનોને ખાત્રી થવા માટે ચિહ્ન કહે છે. . तेणं संपइपमुहप्पडिमाणं- पल्लवंकणं नत्थि।
अत्थि पुण संपईप्पडिमाण विवायकालाओ॥६६॥ જે કારણવડે કરીને વિવાદ ઉત્પન્ન થયે સતે પ્રતિમાઓને વિષે પલ્લવનું ચિહ્ન કરાયું. તે જ કારણ વડે કરીને વિવાદના પૂર્વકાલમાં થયેલા ત્રણ ખંડના અધિપતિ સંપ્રતિરાજા આદિએ બનાવેલી જૂની પ્રતિમાઓને વિષે પલ્લવનું ચિન્હ નથી. અને સાંપ્રતકાલની પ્રતિમાઓને વિષે પલ્લવનું ચિન્હ છે. સાંપ્રતપણું શા આધારે કહે છે? તે જણાવે છે. ઉજ્જયંતગિરિને આશ્રીને દિગંબર સાથે વિવાદ થયો ત્યારથી માંડીને. હવે વિવાદ કાલ પહેલા શું હતું? તે કહે છે.
पुदि जिणपडिमाणं, नगिणतं नेव नविअ पल्लवओ। तेणं नागारेणं, भेओ उभएसि संभूओ॥७०॥
