________________
શ્રી પ્રવચન પરીક્ષાનુવાદ ભાગ-૧ જેવી રીતે અસંભવિત એવું પણ ગગનભક્ષણ સ્વપ્નમાં પણ સંભવે ખરું પણ આ ઉપધાનયોગની વિધિ તો તારા શાસનમાં કે મતમાં સ્વપ્ન પણ સંભવતી નથી. એટલે તારામાં જ્ઞાનની આરાધના પણ નથી. | ગાથાર્થ-૫૮ |
હવે દર્શનોપચાર કહે છે, दसणुवयारऽरिहंताऽऽसायणाचायओ न सो तुम्हं। -
जेणं जिणपडिमाहिं, सह वासोऽऽसायणामूलं ॥५६॥ દર્શન એટલે સમ્યકત્વ, તેનું આરાધન, તીર્થંકરની આશાતનાના ત્યાગથી થાય છે. અને તે ત્યાગ તારામાં કોઈપણ રીતે સંભવતો નથી. આ વચનનો ભાવ એ છે કે સમ્યકત્વ તે કહેવાય છે કે “સર્વશે ઉપદેશેલા પદાર્થોનો સમુદાય તેની યથાર્થ શ્રદ્ધા કરવી. તે તારામાં મુશ્કેલીથી પણ મલે તેમ નથી. બીજી વાત તો દૂર રહો. એ પદાર્થના સમૂહની અંદર રહેલી તીર્થંકરની આશાતના પરિહાર્ય છે. એવા પ્રકારની શ્રદ્ધા કરીને ત્યાગવી જોઈએ અને તે તારવડે તેવા પ્રકારની શ્રદ્ધાનો વિષય કરીને પરિહાર કરી શકાતો નથી. પરંતુ આશાતનાની ઉદીરણા કરાય છે. તે કેવી રીતે? એ શંકા ઉપર જણાવે છે. જે કારણવડે કરીને જિનપ્રતિમાની સાથે તારો વાસ છે. એ આશાતનાનું મૂલ છે. તે કેવી રીતે સમ્યકત્વની આરાધનાનું કારણ થાય? | ગાથાર્થ-૫૯ |
હવે ચારિત્રની આરાધના કહે છે.
चरणुवयारो पंचहिं, समिईहिं तीहिं गुत्तीहिं।
सो पुण तुह भमरीए, भट्ठो दिट्ठो मए सक्खं ॥६०॥ ઈર્યાસમિતિ આદિ પાંચ સમિતિઓ અને મનોગુપ્તિ આદિ ત્રણ ગુપ્તિઓ આદિ દ્વારા ચારિત્રની આરાધના થાય છે. એ ચારિત્રની આરાધના ભિક્ષાચર્યામાં ભ્રષ્ટતાને પામેલી મેં સાક્ષાત જોયેલી છે અને પ્રત્યક્ષ જોયેલાનો અપલાપ કરવો કોઈનાથી પણ શક્ય નથી. // ગાથાર્થ-૬૦ ||
હવે સમકિતાદિનો અભાવ કેવી રીતે છે? તે બતાવે છે.
जह जामाइअपमुहा, पाहुणया अण्णउत्थिआ अहवा। उद्दिट्ठमो अणाई, भुंजंति तहेव तुम्हंपि॥६१॥
“આજે અમારે ઘેર તમારે જમવાનું છે.” ઈત્યાદિ આદરપૂર્વકના વચનથી રંજિત થયેલા અને તેના નિમિત્તે તૈયાર કરેલ ભોજનમાં ઉપયોગી ભાત-શાક-દાળ આદિ સમસ્ત વસ્તુસમુદાયને જમાઈઓ-મહેમાનો અને અન્ય તીર્થકો ખાય છે. તેવી રીતે “અમારા જ ઘેર આજે તામારે ગોચરી કરવાની છે.' એવા નિમંત્રણથી રાજી થયેલો તું પણ મહેમાનોની જેમ એક જ ઠેકાણે ખાતો કેવી રીતે