________________
શ્રી પ્રવચન પરીક્ષાનુવાદ ભાગ-૧
જે ૧૧૩ પોતાનો મત પુરાતન છે. એવી ભ્રાંતિ દિગંબરના વચનથી જ થાય છે. અને તેથી દિગંબરની વચન પદ્ધતિને પ્રગટ કરે છે.
नगिणो पभणइ पढमं, अम्हं अम्हेहिं निग्गया तुम्हे।
तेणं तित्थं अम्हे, तुम्हे तित्थाउ बाहिरिआ॥५५॥
દિગંબર પોકાર પાડે છે કે “તીર્થ પ્રવૃત્તિકાલે અમે આદિભૂત છીએ. તમે તો અમારામાંથી નીકલ્યા છો. અને તે કારણથી શ્રી મહાવીરસ્વામીએ પ્રવર્તાવેલ તીર્થ તો અમારો સમુદાય જ છે તમે તો તીર્થ બાહ્યજ છો.” એ પ્રમાણે દિગંબરનો અભિપ્રાય છે. II ગાથાર્થ પ૨ ll
હવે આવા પ્રકારના દિગંબરના ખોટા ગર્વનો નાશ કરવાને માટે આઠ ગાથાઓ દ્વારા દિગંબરની જ તીર્થબાહ્યતા પ્રગટ કરતા થકા પહેલી ગાથા કહે છે.
तं मिछा जं पच्छा, सिअंबरा दिअंबरेहि उप्पण्णा।
जण्णं किरिआ जुत्तं, तित्थं तित्थंकरा बिंति॥५६॥
દિગંબરમાંથી શ્વેતાંબરો પછી થયા છે. એવું જે વચન દિગંબરોએ કહ્યું છે તે ખોટું છે. કારણ કે જેમનાથી તીર્થ પ્રવર્તે એટલે કે તીર્થંકરે પ્રવર્તાવેલું તીર્થ ચતુર્વિધ સંઘ કહ્યો છે. અને તે ચતુર્વિધ સંઘ ક્રિયા યુક્ત હોય છે. તેમાં જ્ઞાન આદિની આરાધનારૂપ ક્રિયા, તેના વડે સહિત હોય એમ તીર્થંકરો કહે છે. | ગાથાર્થ-૫૬ //
હવે જિનેશ્વર ભગવંતે કહેલી ક્રિયાને કહે છે.
सा पुण किरिआ तिविहा, णाणुवयारो अ दंसणुवयारो।
चरणुवयारो अ तहा, उवयारोऽऽराहणा तेसिं॥५७॥
તે ક્રિયા પણ ત્રણ પ્રકારની છે. તેનું ત્રિવિધપણું આ પ્રમાણે છે. જ્ઞાનોપચાર, દર્શનોપચાર અને ચારિત્રોપચાર. ઉપચાર એટલે શું? આરાધના. આ આરાધના પણ તીર્થંકરના ઉપદેશ વડે કરીને તે તે જ્ઞાનાદિને અનુકૂલ જે વૃત્તિ એ અર્થ જાણવો. | ગાથાર્થ-પ૭ | એ જ્ઞાનોપચારને કહે છે.
तत्थय णाणुवयारो, परंपरुवहाण - जोगपमुहेहिं। तुह सासणि सो न सुओ, नामेण वि सुमिणपत्तेणं ॥५॥
આ જ્ઞાનાદિ ત્રણનો જે ઉપચાર કહ્યો તેમાં જ્ઞાનનો ઉપચાર આ પ્રમાણે. વહારે વિV વગેરે આઠ પ્રકારે કહેલો છે. તેમાં તપ લક્ષણ જે ચોથો આચાર કહેલો છે તેને આશ્રીને કૃતનું આરાધન કહેલું છે, તે પરંપરાએ-ઉપધાન, યોગ, અનુષ્ઠાન આદિ દ્વારાએ થાય છે. તેમાં પરંપરા તો સુધર્મા
પ્ર. ૫. ૧૫
