Page Text
________________
શ્રી પ્રવચન પરીક્ષાનુવાદ ભાગ-૧ વસ્ત્ર નહિ પહેરવામાં પણ તીર્થકરમાં લોકાનુવૃત્તિ આદિ ગુણોનો વિલોપ નથી થતો. લોકમાં પણ વસ્ત્ર પહેરવાનું મુખ્ય કારણ એ છે કે અસભ્ય અવયવોનું ગોપવવું તે.
મર્ય-અમર્ત્ય લોકની લજાવડે કરીને લજ્જનીય એવા અવયવોને ગોપવવાનો સ્વભાવ હોવાથી વસ્ત્રનું ધારણ કરવું જોઈએ. અને એથી કરીને કહેવત છે કે “અહો! આશ્ચર્યની વાત છે કે “નીચે નાગો અને ઉપર પાઘડી” એ પ્રમાણે.
- સુધા આદિના ઉપશમનને માટે કરાતા ભોજનમાં જેમ અશન આદિના અનુસાર માધુર્ય આદિનો રસાસ્વાદ અને શરીરની પુષ્ટિ રહેલાં છે. તેની જેમ ગુહ્યઅવયવના આચ્છાદન કરવાને વિષે શરીર શોભા સ્વયં સિદ્ધ થાય જ છે. (એક નુર આદમી-હજાર નૂર કપડા) નહિ કે તેના માટે પહેલેથી જ પ્રવૃતિ કરવી પડે.
અને તીર્થકરને પાત્રનો ભોગ તો સર્વથા ન હોય. કારણ કે તીર્થકર ભગવતો અછિદ્રપાણિપાત્રવાલા છે. એથી કરીને તેઓને ભોજનના અવસરે હાથમાં નાંખેલું હોય તેની ચંદ્ર અને સૂર્ય સુધી લાંબી શિખા થાય. પરંતુ ટીપું ન પડે! અને ચાર જ્ઞાનના બલથી સંસક્ત છે કે અસંસક્ત એવા અન્નને અને સજીવ કે નિર્જીવ જલાદિને જાણીને નિર્દોષ જ અનાદિને ગ્રહણ કરે છે. તેથી કરીને એ ભગવંતને પાત્ર ધારણ કરવામાં કોઈ ગુણ નથી. કોઈ કારણ નથી. તેમ પાત્ર ધારણની જરૂરિયાત પણ નથી.
વળી જે જિનકલ્પિકો છે તે બે પ્રકારના છે. એક લબ્ધિવાળા અને બીજા લબ્ધિરહિતના. તે લબ્ધિની પ્રાપ્તિ પણ કર્મોના ક્ષયોપશમના વિચિત્રપણાના વશથી કેટલાક જિનકલ્પિકોને પાત્ર વિષયક લબ્ધિ હોય છે. કેટલાક જિનકલ્પિકોને વસ્ત્ર વિષયક લબ્ધિ હોય છે. અને કેટલાક જિનકલ્પિકોને બને વિષયની લબ્ધિ હોય છે. તેમાં પણ જેઓને પાત્ર વિષયેક લબ્ધિ છે તે કરપાત્રીઓ બને છે. અને તેથી કરીને તેઓને હાથવડે અશનાદિ ગ્રહણ કરતાં છતાં કોઈપણ જાતની સંયમ વિરાધના થતી નથી. તેમ પ્રવચનની નિંદા પણ થતી નથી. પરંતુ પ્રવચનની પ્રભાવના થાય છે. અને તે લબ્ધિ આ પ્રમાણે હોય છે.
જેના હાથની અંદર હજારો ઘડાઓ સમાઈ જાય અથવા બધાજ સમુદ્રો સમાઈ જાય. એવા પ્રકારની લબ્ધિવાળો પાણિપતતગ્રાહી થઈ શકે છે.' આવી લબ્ધિવાળાઓને વસ્ત્ર વિષયક લબ્ધિનો અભાવ હોવાથી વસ્ત્રને ધારણ કરે છે. એ વસ્ત્ર ધારણ કરવામાં પણ જેવું સામર્થ્ય હોય એ પ્રમાણે કોઈક જિનકલ્પી ૧ કપડો-૨-કપડાં-૩ કપડાં ધારણ કરે છે. તેઓને અનુક્રમે રજોહરણ-મુખવસ્ત્રિકા સહિત ૩-૪-૫-ઉપકરણો થાય છે. એવી જ રીતે જેઓ વસ્ત્રથી ઢંકાયેલા નથી છતાં પણ નગ્ન દેખાતાં નથી. તે જિનકલ્પિકોને વસ્ત્રવિષયક લબ્ધિવાળા જાણવા. એટલે વસ્ત્ર જે કાર્ય કરે છે તે કાર્ય વિષયક લબ્ધિને ભજવાવાળા છે. તેઓના વસ્ત્રનું કાર્ય, લબ્ધિવડે જ થતું હોવાથી વસ્ત્રનો અભાવ છે. સૂર્ય ઉગ્યા પછી વસ્તુને જોવા માટે કોઈ દિવાની અપેક્ષા રાખતું નથી તેમ: કારણ કે દીવાનું કાર્ય સૂર્યે જ કર્યું છે.
તેમાં પણ આવી લબ્ધિવાળા હોવા છતાં પણ શીત-ઉષ્ણ આદિને સહન કરવાના સામર્થ્યની
પ્ર. ૫. ૧૩
| SR No. | 022027 |
| Book Title | Kupaksha Kaushik Sahasra Kiran Aparnam Pravachan Pariksha |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Dharmsagar, Narendrasagarsuri, Munindrasagar, Mahabhadrasagar |
| Publisher | Shasankantakoddharsuri Jain Gyanmandir |
| Publication Year | 2002 |
| Total Pages | 502 |
| Language | Sanskrit, Gujarati |
| Classification | Book_Devnagari & Book_Gujarati |
| File Size | 16 MB |