Page Text
________________
શ્રી પ્રવચન પરીક્ષાનુવાદ ભાગ-૧
v>
૮૯
વાદી પ્રશ્ન કરે છે કે સ્ત્રીઓ, ઉદિત થયેલા અનંતા પાપોથી પીડાતી હોય છે. આગમમાં કહ્યું છે કે ‘અનંતી પાપની રાશિ જ્યારે ઉદયમાં આવે ત્યારે સ્ત્રીપણું પ્રાપ્ત થાય છે. એ પ્રમાણે હે ગૌતમ ! તું સમ્યક્ જાણ.' આ વાત તમો શ્વેતાંબરોને પણ સંમત છે. તો એવા પ્રકારની સ્ત્રીઓ મોક્ષગમનને યોગ્ય કેવી રીતે? જો એમ કહેતો હોય તો બોલીશ નહિં. એથી જ કરીને પુરુષો કરતાં પણ સ્ત્રીઓમાં ધર્મની દૃઢતામાં જે કલ્પના કરી છે તેનું પ્રામાણિકપણું છે. તેથી લોકને વિષે એક સુભટ અને બે વૈરીથી ઘેરાયેલો હોય અને તે બન્નેનો જય કરે તો તે સુભટ બળવાન કહેવાય. તે જ્યી સુભટની અપેક્ષાએ પાંચ વૈરીઓને પહોંચી વળે તે મહાબલવાન્ કહેવાય. એવી રીતે અનંતી પાપ પ્રકૃતિઓને જીતીને મુક્તિને ભજવાવાળી સ્ત્રીઓ પુરુષો કરતાં ધર્મમાં અતિદૃઢતાવાળી હોય એમ નક્કી થાય છે. અને આ પાપવડે કરીને સાતમી નરકે ગમન થાય તેવું તારે ન વિચારવું. અથવા તો અમે ઉત્પ્રેક્ષા કરીએ છીએ કે તીર્થંકરની માતાએ પોતાના પુત્રને આ પ્રમાણે યાચના કરી કે ‘હે પુત્ર! તેં મારી કુક્ષિમાં ઉત્પન્ન થયો છે. તેથી મારી જાતની સ્ત્રીઓને સાતમીએ જવાનું નિવારણ કર એ પ્રમાણે માતાની યાચના વડે કરીને સ્ત્રીઓને સાતમી નરક જવાનું નિવાર્યું હોય' તેવી રીતે પ્રભુએ પણ માતાની ભક્તિવડે કરીને સ્ત્રીઓનું સાતમી નરકે જવાનું નિવાર્યું.
હવે દિગંબર શંકા કરે છે. તમે કીધું કે પુરુષની અપેક્ષાએ સ્ત્રીઓનું બળવાનપણું છે તે શું ‘બધા પુરુષોથી બધી સ્ત્રીઓનું હોય? અથવા કેટલાક પુરુષોથી બધી સ્ત્રીઓનું? અથવા બધા પુરુષોથી કેટલીક સ્ત્રીઓનું? અથવા કેટલાક પુરુષોથી કેટલીક સ્ત્રીઓનું’? આ પ્રમાણે તું પૂછતો હોચ તો તારું કહેવું બરોબર છે! પણ હે દિગંબર! અમે પણ તને પૂછીએ છીએ કે જે સ્ત્રીઓનું દુર્બલપણું તેં કહ્યું તે શું? બધા પુરુષોથી બધીય સ્ત્રીઓનું? ઇત્યાદિ તેં કહેલા ચાર વિકલ્પમાંથી ચા વિકલ્પને આશ્રીને કહ્યું છે?
પહેલાં ત્રણ વિકલ્પની અંદર પ્રત્યક્ષ બાધાનો સંભવ હોવાથી ‘ચોથો વિકલ્પ અમને સંમત છે.' જો એમ કહેતો હોય તો અમારે પણ એ પક્ષ કબૂલ છે. એટલે કેટલાક પુરુષોથી કેટલીક સ્ત્રીઓ બળવાન હોય છે. વળી દિગંબર કહે છે કે ‘સ્ત્રીઓને જ અબલા કહી છે તો તે કેમ કીધું?' એમ જો પૂછતો હોય તો તારો જ અભિપ્રાય અમને કહે પછી અમે કહીશું.
તો દિગંબર કહે છે કે ‘મુક્તિગમનને યોગ્ય શુભ અધ્યવસાયનો અભાવ હોવાથી ઉર્ધ્વગમનના સામર્થ્યનો અભાવ હોવાથી અબલા કહીયે છીએ.' એમ જો કહેતો હોય તો અમારા શ્વેતાંબરનો અભિપ્રાય સાંભળી લે. સાતમી નરકમાં ગમનને યોગ્ય કિલષ્ટ પરિણામનો અભાવ હોવાથી અબલા કહેવાય છે. એટલી અધોગમનની શક્તિનો અભાવ હોવાથી સ્ત્રીઓને અબલા કહેવાય છે. આ કારણથી જ લોકને વિષે પાપથી કાયર એવી સ્ત્રીઓ યુદ્ધ આદિમાં ઉપયોગી નથી તે તો તને પણ પ્રતીત જ છે. અને પાપ કરવામાં કાયર હોય તે ધર્મ કરવામાં કાય હોય એવી શંકા કરવી નહિં. જો એવી શંકા કરીશ તો તીર્થંકર આદિને વિષે વ્યભિચારની પ્રાપ્તિ થશે. કારણ કે તેઓમાં પાપનું કાયરપણું હોવા છતાં પણ ધર્મને વિષે શૌર્યનું દર્શન થાય છે । ગાથા-૨૧ ॥
પ્ર. ૫. ૧૨
| SR No. | 022027 |
| Book Title | Kupaksha Kaushik Sahasra Kiran Aparnam Pravachan Pariksha |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Dharmsagar, Narendrasagarsuri, Munindrasagar, Mahabhadrasagar |
| Publisher | Shasankantakoddharsuri Jain Gyanmandir |
| Publication Year | 2002 |
| Total Pages | 502 |
| Language | Sanskrit, Gujarati |
| Classification | Book_Devnagari & Book_Gujarati |
| File Size | 16 MB |