________________
૭૨ છે
કપક્ષકૌશિકસહસ્ત્રકિરણાનુવાદ સાંભળીને ગુરુએ કહ્યું કે-“જો તું કહે છે એમ હોય તો આ શરીરને વિષે પણ કષાય-ભય-મૂચ્છ આદિ દોષો કોઈકને સંભવે છે તો દીક્ષા ગ્રહણ કર્યા પછી તરતજ દેહને ત્યાગવાની પરિસ્થિતિ ઉભી થશે.”
વળી બીજી વાત એ છે કે જે-આગમની અંદર નિષ્પરિગ્રહપણું કહેલું છે તે પણ ધર્મોપકરણોને વિષે મૂચ્છ ન કરવી એ જણાવવા માટે છે. અને તેથી કરીને મૂચ્છનો અભાવ એ જ નિષ્પરિગ્રહપણું છે એમ સમજવું, નહિ કે ધર્મના ઉપકરણોનો પણ ત્યાગ કરવો.’
વળી બીજી વાત “જિનેશ્વર ભગવંતો પણ સર્વથા અચેલક નહોતા. કારણ કે આવશ્યક સૂત્રના૨૨૭મા સૂત્રમાં જણાવેલું છે. “સવિ દૂબ નિયા નિણવર વડેવીસીમિત્યાગ વવનાના સૂ. ૨૨થા કે ચોવીશ-તીર્થકર ભગવંતો એક દેવદૂષ્યને ગ્રહણ કરીને નીકલ્યા છે.”
આ પ્રમાણે ગુરુમહારાજ અને વિર ભગવંતોએ પૂર્વે કહી ગયા છે અને હવે પછી કહેવાશે તે યુક્તિઓ વડે કરીને પ્રતિબોધ કરવા છતાં પણ તેવા પ્રકારના કષાય અને મોહનીય આદિ કર્મના ઉદયથી તે શિવભૂતિ પોતાના કદાગ્રહથી પાછો ફર્યો નહિ. પરંતુ વસ્ત્રોનો ત્યાગ કરીને નીકળી ગયો! ત્યાર પછી બહાર ઉદ્યાનમાં રહેલા તે શિવભૂતિને વંદન કરવા માટે તેની ઉત્તરા” નામની બહેન ગઈ વસ્ત્રનો ત્યાગ કરેલા ભાઈને જોઈને તેણે પોતે પણ વસ્ત્રનો ત્યાગ કર્યો.
ત્યાર પછી ભિક્ષા માટે નગરમાં પેઠેલી તેણીને વેશ્યાએ જોઈ. અને તેથી કરીને વેશ્યા ચિંતવવા લાગી કે “આવી રીતની વસ્ત્ર વગરની બીભત્સ એવી નારીને જોઈને લોકો અમારી ઉપરથી વિરાગી ન થાઓ.” આમ વિચારીને નહિં ઇચ્છતી એવી ઉત્તરાને સાડી પહેરાવી દીધી. ઉત્તરાએ આ વ્યતિકર શિવભૂતિને જણાવ્યો. તેથી શિવભૂતિએ વિચાર્યું કે વસ્ત્ર વગરની નારી અત્યંત બીભત્સ અને અતિ લજનીય લાગશે. તેમ વિચારીને તેણે ઉત્તરાને કહ્યું કે “તું આવી જ રીતે રહે. તારે આ વસ્ત્રો હવે છોડવા નહિં, દેવતાએ જ તને આ આપેલું છે. ત્યાર પછી શિવભૂતિએ કૌડિન્ય અને કોર્ટવીર નામના બે શિષ્યો બનાવ્યા અને તે બને શિષ્યોથી આચાર્ય અને શિષ્ય લક્ષણવાલી બે પરંપરા પ્રવર્તી. આ પ્રમાણે બોટિક દૃષ્ટિની-મતની ઉત્પત્તિ થઈ. | ગાથાર્થ-૪ | હવે દિગંબર મતની પ્રરૂપણાને આશ્રીને તેની મૂળ પ્રરૂપણા જણાવે છે.
तम्मयमूलपरूवणमुवगरणं धम्मसाहणं जं च।
तंपि अ परिग्गहो खलु, मुच्छाभयदोसहेउत्ति॥५॥ તે દિગંબરના મતની અંદર મૂળ પ્રરૂપણા એટલે પહેલું જ ભાષણ એ છે કે ધર્મનું સાધન એવું જે રજોહરણ આદિ-૧૪-પ્રકારનું ઉપકરણ, તે પણ પરિગ્રહ જ છે.” તેમાં વિશેષણ દ્વારા હેતુ એ આપે છે કે તે ઉપકરણો, મૂચ્છ-ભય અને દ્વેષ આદિનું કારણ છે. “આ મારૂં ઉપકરણ' એ પ્રમાણે રાગના કારણવડે કરીને મૂર્છા થાય છે. વળી ચોર આદિના અપહરણ દ્વારા ઉત્પન્ન થયેલા ભયની પણ પ્રાપ્તિ છે. તે ઉપકરણને વ્યાઘાત પહોંચાડનાર ઉપર દ્વેષ થાય છે. અને તેથી કરીને મૂચ્છ-ભય
