________________
શ્રી પ્રવચન પરીક્ષાનુવાદ ભાગ-૧ एवं कुपक्खकोसिअसहसकिरणंमि उदयमावण्णे।
રવિ વવવવા વિસરા, વિષયપસર મુળયા ૬૬ .
પૂર્વે કહેલા પ્રકારવડે કહીને સહસ્ત્રકિરણ-સૂર્ય ઉદય પામે છતે આ કુપક્ષકૌશિક-કુપક્ષરૂપી ઘૂવડો, તે દશેય કુપાલિકો ઉસૂત્રભાષણવડે કરીને અશ્રાવ્યસ્વરવાળા હોવાથી વિસ્વર થયાં છે, અને વળી ગમનાગમનાદિરૂપ જે ક્રિયા = પ્રસાર તેનાથી મુક્ત થયાં છે, એટલે કે વિગત પ્રસર = પોતાના મતના પ્રસાર વિનાના થયા છે. એમ પંડિતોએ જાણવું. / ગાથાર્થ-૯૯
હવે આ તીર્થ નિરૂપણ સ્વરૂપ ક્યા વર્ષે, ક્યા ગુરુની વિદ્યમાનતા હોય છતે કહ્યું? તે બતાવવા માટે ગાથા કહે છે,
नवहत्थरायकिअसममहिमंमि चित्तसिअपक्खे।
गुरुदेवयपुण्णुदए, सिरिहीरविजयसुगुरुवारे॥१००॥
આ ગાથાને સંવત્સરપક્ષ અને ગુરુપક્ષ આ બન્ને અર્થમાં કહેશે. સંવત્સર પક્ષમાં કહે છે :નવ અને હસ્ત શબ્દવડે નવ અને બેની સંખ્યા સમજવી, હાય-શબ્દવડે શાસ્ત્રની પરિભાષા વડે પૃથ્વીકાયાદિ છકાય સમજવાં રોય-શબ્દ એટલે રાજા, રાજા શબ્દ ચંદ્રને જણાવનારો છે, તે એકની સંખ્યા કહેનાર તરીકે જ્યોતિષીઓ જાણે છે, અને પછી “અંકોની ગતિ ડાબી બાજુએથી થાય છે,' એ વચનો વડે કરીને જે અંકો થયા તે-૧૯૨૯ની સંખ્યાવાલું સંવત્સર તેનો જે મહિમા. એટલે નામગ્રહણ આદિવડે કરીને જેમની પ્રસિદ્ધિ છે એવા પ્રકારના વર્ષમાં એટલે-૧૬૨૯ ના ચૈત્ર : મહિનાના સુદ પખવાડિયાની અંદર.— એ કઈ તિથિએ? તો કહે છે કે ગુરુ, સુરગુરુ હોવાથી જે શોભાથી વધી રહેલ છે અને તે ગુરૂના સાન્નિધ્યથી વિષય: = સૂર્યનો જય થાય છે, કારણ કે “સૂર્યના-શુક્ર અને શનિ શત્રુ છે, બુધ મધ્યસ્થ છે, અને ચંદ્ર-મંગલ-ગુરુ-તેના મિત્ર છે,” અને તેથી ગુરુના યોગે સૂર્યનો જય થાય જ, અર્થાત્ ગુરૂવારે અને યુવતયો એટલે કે પુષ્ય નક્ષત્રમાં–
–કેવા પ્રકારના યોગમાં? ગુરુપુષ્યના યોગમાં પૂર્ણતિથિ એટલે દશમે, કારણ કે ચૈત્રસુદમાં પ-અને પૂનમે પુષ્ય નક્ષત્ર ન આવે; પરંતુ દશમે જ આવે. તેથી ચૈત્ર સુદ-૧૦-ગુરુવાર પુષ્યનક્ષત્રમાં સુવિહિત અગ્રણી એવા હીરસૂરિ મહારાજનું રાજ્ય પ્રવર્તમાન હોતે છતે, કેવા લક્ષણવાલા?
હવે ગુપક્ષમાં કહે છે. નવ હાઈ પ્રમાણ શરીરવાલા એવા જે પાર્થપ્રભુ, તે પ્રભુવડે અંકિત એવો જે અવિચ્છિન્નકાલ, તે કાલની સરખો મહિમા છે જેમનો, અથવા તો નવ હાથની કાયાવાળા પાર્થપ્રભુના રાજયના મહિમા જેવો જેનો મહિમા છે. એવા હીરવિજયસૂરિના રાજ્યમાં = - હવે આ વાતનો ભાવ એ છે કે ઋષભ આદિ ભગવંતોના કાળની અપેક્ષાએ હીન = ઉતરતા
