________________
૫૮ ૪
કુપક્ષકૌશિકસહસ્ત્રકિરણાનુવાદ જેવી રીતે પાક્ષિક શબ્દ, એ ચતુર્દશીનો સંકેત કરનાર છે. આ અર્થ જિનેશ્વર ભગવંતે કહેલો છે. અહિં જિનેન્દ્ર કહેવા વડે કરીને “અનાદિ સિદ્ધ' એવો આ સંકેત પણ કેવલજ્ઞાનવાળા એવા શ્રી મહાવીર દેવે સૂચવ્યો છે. પાક્ષિક શબ્દનો “ચતુર્દશી' અર્થ છોડીને “પૂર્ણિમા તિથિમાંનો જે સંક્ત તે કુપાક્ષિક વર્ગ ઊભો કર્યો છે. આવો સંકેત, મુગ્ધ પ્રાણીઓને છેતરવાની બુદ્ધિએ કરીને નવો ઊભો કરાયો હોવાથી આ સંકેત ધૂર્તઉક્ત કહેવાય. જેવી રીતે આજના વેપારીઓ વડે કરીને “અગીયાર ગણો” એટલે પલાયન થઈ જાવ =રવાના થઈ જાવ. “એકત્રીસ” બોલવાથી આ “અનુચિત” છે. જો પાંત્રીસ' કહે તો “યોગ્ય' છે એમ સમજવું. “નવ્વાણું' કહેતો “એક સંખ્યાનો સંકેત સમજવો. ૯૮'-કહે તો બે સંખ્યાનો સંકેત સમજવો. યાવત્ જેમ જેમ પશ્ચાનુપૂર્વીએ એ સંખ્યાની ન્યૂનતામાંઘટાડામાં સંખ્યાની અધિકતા સમજવી. તેવી રીતે કપાક્ષિકો વડે કરીને પણ પોતપોતાનો મત સ્થાપવા માટે પાક્ષિક શબ્દનો ઉપૂર્ણિમા” સંકેત કર્યો છે. યાવત ખરતર વડે કરીને સાવ ઘો. એમાં રહેલા આ “શ્રાવકધર્મ શબ્દવડે કરીને “શ્રાવક પ્રતિમા” ગ્રહણ કરવાનો સંક્ત કર્યો છે. આવા કુપાક્ષિકોના જે સંકેતો છે તે વિલક્ષણ હોવાથી તેઓના સંતાનોને માટે પ્રમાણ છે. નહિ કે તીર્થને. ગાથા-૮૩ ||
હવે આપણા પક્ષવાલો શંકા કરે છે કે
नणुवेसिं आयरियप्पमुहा, पच्चक्खतित्थआभासा। तित्थाउ हुंति भिन्ना कहण्णु अरिहंतसिद्धावि?॥४॥ इअ चे वुचइनिअगा, आयरिया तेसि वंदणिज्जतं। जो पण्णवेइ पुरओ, भव्वाणं तेसि सो अरिहा॥८॥ सिद्धंतोऽवि समत्थो, पुत्थयलिहिओऽवि तित्थठवणाए। पुरिसपरतंतरहिओ, जो भासइ तेसि सो अरिहा॥८६॥ सिद्धावि तदुवएसा, उवलद्धा हुँति तेसि सद्धेजा।
एवं गोअममाई, गणहरवग्गोऽवि विण्णेओ॥७॥
વાદી પ્રશ્ન કરે છે કે કુપાલિકોના આચાર્યો આદિ તીર્થના ભિન્ન છે. અને એથી કરીને આચાર્યભાસરૂપ છે. એ તો પ્રત્યક્ષ સિદ્ધ છે. પરંતુ અરિહંત અને સિદ્ધ આ બને કેવી રીતે ભિન્ન છે?' એવી પૂર્વપક્ષની શંકાનો ઉત્તર એ છે કે-જે પોતાના કુપાક્ષિકોના મુખ્યમતાકર્ષકો એટલે મતને પ્રગટ કરનારાઓ છે તેઓનું વંદનાદિપણું યોગ્ય છે. એ પ્રમાણે ભવ્યોની આગળ જેઓ પ્રરૂપતા હોય તે કુપાક્ષિકોના તે તે મતાકર્ષકો અરિહંત જાણવા.
