________________
કુપક્ષકૌશિકસહસ્ત્રકિરણાનુવાદ बीजो वण्णविहिणो, पडिमं मोत्तूण लुपगं सचं।
अणुमित्तकम्मबंध, धम्ममभासंतमवि पासो॥७॥
એ પ્રમાણે પૂર્વે કહેલાં સંકેત આદિના પ્રકારવડે આરોપ કર્યો છતે નિશ્ચયે દિગંબરો સ્ત્રીમુક્તિ નિષેધકને જ તીર્થકર કહે છે. પૂનમીયાઓ પણ પૂનમને દિવસે પાફિકની સ્થાપના કરવામાં હોંશિયાર જે હોય તેને તીર્થકર કહે છે. પર્વથી અતિરિક્ત દિવસે પૌષધનો અને સ્ત્રીઓને જિનેશ્વર ભગવંતની પૂજા નિષેધ કરવામાં સમર્થ હોય તેને ખરતર તીર્થકર કહે છે. આંચલિકો શ્રાવકોને સામાયિક આદિની અંદર કપડાનો છેડો જે પ્રરૂપવાવાલો હોય તેને તીર્થકર કહે છે. સાર્ધપૂનમીયાઓ, ફલપૂજા આદિના નિષેધ કરનારને તીર્થકર કહે છે. શ્રુતદેવતાની સ્તુતિ આદિના નિષેધ કરનારાને આગમિકો તીર્થકર કહે છે. જિનપ્રતિમાના નિષેધનો ઉપદેશ દેવામાં કુશલ જે હોય તેને લોંકાઓ તીર્થકર કહે છે. શ્રાવક-શ્રાવિકા આદિના અર્ધા સંધની પ્રરૂપણા કરવા જે સમર્થ હોય તેને કડવામતિઓ તીર્થકર કહે છે. દ્રવ્યશ્રુતના કારણભૂત એવા અકારાદિવર્ણ તેના વડે કરીને હીન અને પ્રાયઃ કરીને અતિમૂર્ખ એવો (બીજામતિ) પ્રતિમાને છોડીને બાકીનું બધું લોકાના મતનું કથન સત્ય છે એમ બોલનારાને તીર્થકર માને છે. અને અણુમાત્ર પણ કર્મબંધ છે જેમાં ત્યાં ધર્મ છે. એ પ્રમાણે નહિ બોલનારનેપાશચંદ્રને તીર્થકર માને છે. તેથી કરીને પોતપોતાના વિકલ્પેલા વિકલ્પોમાં આરૂઢ થયેલા આ દશેય કુપાલિકોના તીર્થકરો જુદા જુદા જાણવા. || ૭૨ થી ૭૫ | હવે પાંચ ગાથાનો ઉપસંહાર કરે છે.
एवं सबकुवक्खा, पडिवण्णा भिण्णभिण्णतित्थयरं। परमत्था सिवभूइप्पमुहे, ते तारिसे नऽने ॥७६॥ सिद्धवि य तम्मग्गाराहणपुब्बा य एवमवि सेसा। तित्थभिहाणाभासा, भासाभासा य किरियासु॥७७॥
એ પ્રમાણે પૂર્વે કહેલા સર્વે કપાક્ષિકોએ જુદાં જુદાં તીર્થકરોને સ્વીકાર્યા છે અને તે તીર્થકરો, પરમાર્થથી તો શિવભૂતિ આદિ જ છે. બીજા નહિ. તેથી તેવા પ્રકારની પ્રરૂપણાથી વિશિષ્ટ ઋષભ આદિ તીર્થકરો, તીર્થ સંમત નથી અને વિશેષણના ભેદે કરીને વિશિષ્ટનો અવશ્ય ભેદ હોવાથી એક નામવાચ્ય એવા અનેક પદાર્થો પણ હોય છે. જેથી કરીને નામની અનેકાર્થતા હોય છે. તેમાં પણ વિશેષનો સ્વીકાર વિશેષણો વડે જ થાય છે. જેવી રીતે “પાનાસવિદ્ધો, ળિયાનો નિનોડા ગોવાળિયાની સ્ત્રીઓના સંગમાં જેમને રંગ લાગ્યો છે એવા અને દેવોને સ્તુતિ કરવા લાયક અંગગુણો છે જેમના એવા “જિન” અમારું રક્ષણ કરો.” :
આ કાવ્યની અંદરના આદ્યપદમાંના બિન શબ્દ વાચ્ય અર્થના વિશેષણ વડે કરીને તે કાવ્યમાંના જિનશબ્દથી નારાયણ જ સમજવો. નહિ કે જૈનોના માન્ય તીર્થંકર. તેવી જ રીતે
