________________
સમાલિશતક
૨૧૩
પરને બીજાને કઈ રીતે બુઝવવો? જેને બોધ કરવા ઇચ્છું છું તે હું નથી, અને તે આત્મા તું બીજાને ગ્રાહ્ય નથી. તું જેનામાં બોધ કરવાને ઈચ્છે છે, તે તારા ગુણોને ભોગવનાર નથી. કેમ કે આત્મા સ્વસંવેદનગ્રાહ્ય છે. ૫૪
જબલો પ્રાની નિજમતે, ગ્રહે વચન મન કાય; તબેલો હિ સંસાર થિર, ભેદ-જ્ઞાન મિટી જાય.૫૫
મનુષ્ય જ્યાં સુધી મન, વચન અને કાયા એ ત્રણને વિશે આત્મબુદ્ધિ ધારણ કરે છે, ત્યાં સુધી તેનો સંસાર સ્થિર જાણવો અને એ ત્રણથી આત્મા ભિન્ન છે, એવું ભેદજ્ઞાન થાય ત્યારે તેનો સંસાર મટી જાય છે. પપ
સૂક્ષ્મ ધન જીવન નવે, ક્યું કપરે હું દેહ; તાતેં બુધ માને નહિ, આપની પરિણતિ તેહ, પ૬
જાડું વસ્ત્ર પહેરવાથી હું જાડો છું, એમ જ્ઞાની પુરુષ માનતો નથી તેમ શરીર જાડું થતાં આત્મા પણ જાડો છે, એમ માનતો નથી શરીર પાતળું પડતાં આત્મા પાતળો છે, એમ માનતો નથી; જ્ઞાની તો આત્મપરિણતિવાળો જ હોય છે. પ૬
હાનિ વૃદ્ધિ ઉજ્વલ મલિન, ક્યું કપરે હું દેહ; તાતેં બુધ માને નહિ; અપની પરિણતિ તેહ, ૫૭
જેમ કપડાની હાનિ-વૃદ્ધિ થવાથી કે કપડું ઉજ્જવળ કે મલિન થવાથી જ્ઞાની પોતાને હાનિ કે વૃદ્ધિ પામેલો અગર ઉજ્જવળ કે મલિન થયેલો માનતો નથી તેમ શરીરની હાનિ-વૃદ્ધિમાં કે ઉજ્જવળતા કે મલિનતામાં પોતાના આત્માની હાનિ-વૃદ્ધિ કે ઉજ્જવળતા કે મલિનતા જ્ઞાની માનતો નથી. પ૭
