________________
चारित्रमनोरथमाला
૨૦. ताडना सा सम्मति सम्यक् विनाखेदं सहर्षमिति अहंति अहं सहिष्यामीत्यनेन सह सम्बन्धः, किं सहिष्यामीत्याह 'साहूर्हि' ति साधुभिः सहवर्तिभिः - आराधनायां सहायकैः कल्याणमित्रैः 'कमि वि पमायखलिए' त्ति पञ्चभिः प्रमादैः कस्यामपि स्खलनायां जातायां सत्यां कयंति कृतं स्मारणादि भाविकाले यदाहं संयमं ग्रहिष्यामि तदा पञ्चभिः प्रमादैः स्खलनायां जातायां सत्यां सहवर्तिभिः कल्याणमित्रैर्भावदयाभृतैः साधुभिः कृतां स्मारणां-वारणां-चोदनां-प्रतिचोदनां सहर्षं सहिष्यामीति मनोरथः । मानकषायो हि आत्मकल्याणकारिणी सहिष्णुतामवरुणद्धि, तं मानकषायं निरुध्य स्मारणादिप्रसङ्गे सहिष्णुर्भविष्यामीति भव्यतमं मनोरथं यः प्रकरोति सो निकटमुक्तिगामी भव्यजीव एवेति स्वीकार्य गुणानुरागिभिः ॥६॥
अथ भव्यजीवस्य सुन्दरतमं ईर्यासमितिपालनस्य मङ्गलमनोरथं दर्शयति -
તાડના-માર મારવો તે પડિચોયણા : આ બધાને સારી રીતે, ખેદ કે દુઃખ લાવ્યા વિના, આનંદપૂર્વક-હર્ષપૂર્વક હું ક્યારે સહીશ?
સારણાદિ કોના દ્વારા થાય તે જણાવતાં કહે છે : સહવર્તી એટલે સાથે રહેનાર મુનિઓ, જે મારા કલ્યાણમિત્રો છે, આરાધનામાં સહાયક છે તેમના દ્વારા, પાંચ પ્રકારના પ્રમાદથી કોઈપણ સંયમયોગમાં હું અલિત થાઉં અર્થાત્ ભૂલ કરું ત્યારે થતી સારણાદિને હું મારા હિત માટે છે એમ માની ક્યારે સહન કરીશ ?
આત્મકલ્યાણકારી સહિષ્ણુતામાં માનકષાય બાધક છે, તે માનકષાયને કાઢીને સારણાદિ સહન કરવાનો મનોરથ કોઈ નિકટમુક્તિગામી જીવ જ કરી શકે. આ વાત ગુણાનુરાગી આત્માઓએ સ્વીકારવી જોઈએ. ૬.
સંયમ એ દયાસ્વરૂપ છે, દયા માટે ઈર્યાસમિતિનું પાલન અનિવાર્ય છે. તેથી ભવ્યજીવના ઈર્યાસમિતિના પાલનના મંગલ મનોરથને ભાવે છે.
