________________
તHલોહપદન્યાસસમ પાપપ્રવૃત્તિ
એમ, સ્કૂલબુદ્ધિવાળો ગોદાન-કન્યાદાન પદ)ના હિસાબે જો કર્મના અપરાધથી ક્યારેક વગેરેને ધર્મ સમજે છે, પરંતુ એ પાપપ્રવૃત્તિ છે એવું પાપમાં વૃત્તિ થાય, તો તે તપી ગયેલ લોઢા પર સૂક્ષ્મબુદ્ધિવાળો સમજી શકે છે, કેમકે એમાં એક પગલાં મૂકવા જેવી હોય છે. તો એ ગાયકે કન્યાને ગમે તેવાના હાથમાં પરતંત્ર ટીકાર્ય : “અતોન્ય’ એટલે પ્રકરણ બનાવવાનું થાય છે. ને એવા દાનની પાછળ વિષય સંબંધથી અવેદ્યસંવેદ્યપદથી ભિન્ન વેદસંવેદ્યપદ વિલાસ તથા જીવહિંસામય આરંભ સમારંભચાલે ‘ઉત્તરાસુ અર્થાત્ સ્થિરાઆદિ ચાર દષ્ટિઓમાં છે. પૂછો, -
હોય છે. “અસ્માતુ આ વેદ્યસંવેદ્યપદના હિસાબે પ્ર. - તો શું સૂક્ષ્મબુદ્ધિવાળો કન્યાને ‘પાપે અર્થાત્ હિંસાદિ પાપકર્મમાં, ‘કર્માગસોપિ’ પરણાવશે નહિ? નહિ પરણાવે તો પછી શું કન્યા અર્થાત્ કર્મના અપરાધથી પણ તસલોહપદન્યાસ કુશીલના માર્ગે જવાનો મોટો સંભવ નથી? તુલ્યવૃત્તિઃ' અર્થાત્ તપી ગયેલા લોખંડી પતરા
ઉ. – સૂક્ષ્મબુદ્ધિવાળો અસલતો સંતાનોને પર પગલાં મૂકવાની સમાન વૃત્તિ (હોય છે, ને નાનપણથી સંસારની અસારતા અને માનવ તે) સંવેગભરી હોય છે. પાપમાં ક્યારેક જો પ્રવૃત્તિ જનમની ચારિત્રથી સફળતા સમજાવનારો હોય, થાય તો. પ્રાયઃ તો થતી જ નથી. એ પછી પણ કન્યા જો ચારિત્રમાટે તૈયાર ન થઈ, વિવેચનઃ મિત્રાદિ પહેલી ચાર યોગદષ્ટિમાં ને એને શીલરક્ષાર્થે કોઈને દેવી પડે; તો એમાં એ અવેદ્યસંવેદ્યપદ હોય છે, ત્યારે પછીની સ્થિરાદિ દાનધર્મ નહિ સમજે, પણ પોતે સંસારમાં રહ્યાના ચાર દષ્ટિમાં એનાથી ભિન્ન વેદસંવેદ્યપદ હોય છે. પાપના લીધે લાચારીથી આ પાપપ્રવૃત્તિ કરવી અવેદ્યસંવેદ્યપદમાં અતાત્ત્વિક અપાયદર્શન હોય. પડવાનું સમજતો હોય છે. આવી આવી પાપ એને શાસ્ત્રથી એ તો જણાય કે ‘હિંસા, અસત્ય પ્રવૃત્તિને બિચારો સ્કૂલબુદ્ધિવાળો પાપરૂપ વગેરે પાપપ્રવૃત્તિ છે, એનાથી આત્મા પાપકર્મથી સમજતો નથી. તેથી અનાભોગથી અજાયે એને બંધાય, અને પરભવે એનાં દુઃખ-અનર્થ-અપાય આચરે છે. આવું સ્થૂલબોધ અને અવેદ્યસંવેદ્યપદના ઊભા થાય પરંતુ આ ભાન કેવું ? સમુદ્રપર પ્રભાવે બને છે.
પંખીની છાયા જેવું, છાયાને પ્રાણી સમજે. એમ તસલોહપઠન્યાસસમ પાપપ્રવૃત્તિ અહીં હિંસાદિમાં અપાયદર્શન તો થાય, પરંતુ તોડ કુરીવાજે વારિઢિો અતાત્ત્વિકદર્શન, કેમકે એવું અપાયદર્શન થયા તતનોહપચાસ-દુન્યવૃત્તિ રિદ્દિાહના પછી પણ પાપપ્રવૃત્તિ કરતો હોય છે, ત્યારે વેદ્ય
મોડકુરાસ્થિતિ પ્રમાડવેદ્યવેદ્યપ- સંવેદ્યપદ પ્રાપ્ત થાય, ત્યાં પાપપ્રવૃત્તિ લગભગ બંધ
સંવેદમ, ૩ત્તરસ્થિતિ સ્થિરાદ, વતણૂષ થઇ જાય છે. કદાચકર્મદોષથી અર્થાત્ તેવા પ્રકારના દ્રષ્ટિપુ ગમા-સંવેદ્યપાતુ પાપે-પાપ કર્મોદયવશ પાપનું આચરણ કરે, તો પણ તે હિંસાવી, માઇજિદિ-પરાધિિ િિમ- "તસલોહપદન્યાસ સમાન આચરણ હોય છે. ત્યાદ-તમનોપચાતુન્ય વૃત્તિ-સંવેગસરા, ‘તસલોહપચાસ’ એટલે તપેલા લોખંડી વારે રિમિતિ, પ્રાયતુનમવતિ II૭. પતરાપર કદાચ ચાલવાનો પ્રસંગ આવે, તો માણસ
ગાથાર્થ આનાથી જુદું (વેદ્યસંવેદ્યપદ એ) ચાલે તો ખરો, જેમકે ઉનાળામાં પતરાની પછીની (ચારદષ્ટિ)માં હોય છે. (આ વેદ્યસંવેદ્ય- અગાશીમાં સૂકવામૂકેલું (કપડું) લેવા જવા તપેલા