Page Text
________________
ચોગદષ્ટિ વ્યાખ્યાનો ભાગ-૩ કહે, -
દટનારા નીચે અધોગતિમાં ચાલ્યા ગયા. ઊંચે | ‘અરે ઢાંક, ઢાંક! આ તો અધિકરણ કહેવાય. આકાશમાં દટો, જેથી આપણને ઊચે સ્વર્ગઆપણને નરકાદિ દુર્ગતિના અધિકારી બનાવે. એને મોક્ષમાં લઈ જાય. એ કેવી રીતે? જોવું ય પાપ, ને જો લઈ જઈએ તો તો કેટલાંય “આપણે સિદ્ધગિરિ જવું છે ને ? ત્યાં ઘોર પાપ કરાવે.’ ખાડો પૂરાવી દીધો. કેમ વારુ? આનાથી જીર્ણોદ્ધાર કરાવો. એટલે ઊંચા શિખરમાં સમજતો હતો, કે સંતોષમાં, સ્વસ્થ જીવન જીવતા આ દટાઇ જશે, દુનિયા દેખાશે, પણ કોઇ ચોરી હોઇએ એમાં, જો આવું કાંક આવે, તો તરત જ શકશે નહિ, અને આપણને ઊંચે લઇ જશે! તરત અતિશય રાગ કરાવી મન મલિન બનાવે. વસ્તુપાલે હાથ જોડી મંજૂર કર્યું. અનુપમાદેવીમાં
સંસારમાં રહેનારો જીવ હતો, સાધુ નહોતો આ અક્કલ ક્યાંથી આવી? કહો, જિનવચનના થયો. એમાં વળી નવી પરણેલી પત્નીને તેડવા જતો સૂક્ષ્મબોધથી એની બુદ્ધિ પરિણત-ભાવિત થઈ હતો. એટલે એને પહેલી મુલાકાતે આવી કિંમતી ગયેલી હતી. પૈસાને એ ધન નહિ, પણ એ ભેટ આપવા કામ લાગે. પરંતુના, જિનોક્તતત્ત્વના (સાપ) ના ભાર સમજતી. સૂક્ષ્મબોધથી પરિણત થયેલી એની બુદ્ધિ હતી, શ્રાવકના પાંચમા પરિગ્રહ પરિમાણવ્રતની લક્ષ્મીરૂપી હેયતત્ત્વનું હેતુ-સ્વરૂપ-ફળથી જ્ઞાન કથામાં આવે છે, એક શ્રાવકે સાંજના સમયે નદી હતું, ત્યાં ફળમાં શું દેખે? આ જ, કે મોટી લક્ષ્મી પાસેથી જતાં રસ્તામાં ભેખડ તૂટી પડેલી દેખી. પામે-રહે ત્યાં સુધી સતત્ ચિકણા રાગ- ઊંચે બાજુમાં ડુંગરાપર નજર ગઈ. તો એમાં આસકિત-મમતા કરાવી કરાવી દુર્ગતિનાં ઘોર બખોલમાં રત્નોથી ભરેલો ચરુ જોયો, જોતાં જ તરત પાપ બંધાવે. પછી એનાપર બીજા વિષયવિલાસ મૂઠીઓવાળી દોડ્યો. ઘરે જઈ શ્રાવિકાને કહે, અને ફાયજીવોના આરંભ સમારંભનાપાપોનો “આજે ભયંકર અકસ્માતથી બચી ગયો તો ઢગલો થાય. બુદ્ધિ જ એવી તરૂપરિણત શી રીતે? પકવ થઈગયેલી, કે ધનને સુખસાધનનહિ, પણ “રસ્તામાં આમ રત્નોનો ચરુ દેખ્યો, દીર્ઘ દુર્ગતિસાધનરૂપદેખે.
ગભરાયોકે મર્યા, જો જરાક ઊભો, તો ક્લિષ્ટ રાગ વસ્તુપાલ-તેજપાલ ગુજરાતના મહામંત્રી ઉછાળો મારો, જીવ લેવા લલચાશે, પરિગ્રહનીમાયા. પહેલીવાર સપરિવાર સિદ્ધગિરિની પરિમાણવ્રત ભાંગશે, તેથી હું તો તરત દોડીને યાત્રાએ નીકળ્યા. એમાં પહેલા જ મુકામે તંબૂ આવ્યો. તાણવા ખીલો ઠોકવા માટે જ્યાં ખોદવામાં આવ્યું, આ શું? જિનોક્તતત્ત્વના સૂક્ષ્મબોધથી
ત્યાં ધનનો ચરૂ નીકળ્યો; વસ્તુપાલનાનાભાઈની પરિણી-પક્વ થયેલી બુદ્ધિ શ્રાવિકાએ પતિની પત્ની અનુપમાને પૂછે છે, 'દેવી! આને ક્યાં અનુમોદના કરી. કંચન-કામિની-શરીર ધનવગેરે દાટીએ?” ત્યારે વસ્તુપાલ ગુજરાતના મોટા રાજાને જગતના જડપદાર્થો પવિત્ર ચિત્તમાં ઘાલ્યા કે પાઠ ભણાવનાર હતા, પણ આ એકબાઇ માણસ ચિત્તને મલિન કરી નાખનારા છે. એ મલિનતા અનુપમા એમને પાઠ ભણાવનાર હતી, કેમકે એ નરકના દરવાજા દેખાડે. તેથી જ તીર્થકર ભગવાન જિનવચનથી ભાવિતા મતિવાળી હતી. તે કહે છે, દેવોએ રચેલામોટાચાંદી-સોના-રત્નના ત્રણગઢ ભાઇજી! નીચે જમીનમાં દાટીને શું કરશો? નીચે પર બિરાજી જગતને એની આ ઓળખ કરાવે છે.
| SR No. | 020954 |
| Book Title | Yogdrushti Samucchay Part 03 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Bhuvanbhanusuri, Padmasenvijay |
| Publisher | Divyadarshan Trust |
| Publication Year | 2000 |
| Total Pages | 342 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 40 MB |