________________
230
યોગદષ્ટિ વ્યાખ્યાનો ભાગ-૩ તમે મારા સાઢુભાઈ કેવી રીતે? પેલાએ કહ્યું – પૌદ્ગલિક કોઇપણ ભોગવટો સ્થાવરાદિ ખુદાનેબે દીકરી. એક શ્રીમંતાઇ અને એક ગરીબી. જીવોની હિંસા વિના સંભવતો નથી. અબ્રહ્મના એક એમાં શ્રીમંતાઈ તમને પરણાવી અને ગરીબાઈ વખતના સેવનમાં બેથી નવ લાખ ગર્ભજ મનુષ્ય મને. તો બોલો! હું તમારો સાહ્નભાઇ થયોને! તરીકે આવેલા જીવોની ક્તલ થાય છે! અલબત્ત,
નવાબ હસી પડ્યા. પ્રસન્ન થઈ કહ્યું – ઠીક આ શાસ્ત્રવચનથી આપણને આપણા જનમની છે, મારા સાઢુભાઇ. તમે કહો ક્યા કામે આવ્યા ઊંચી કિંમત આંકતા આવડવું જોઈએ. આપણી છો ? ત્યારે આ ભાઇએ કહ્યું – આપ! મહેલના સાથે બીજા બેથી નવ લાખ માના પેટમાં આવેલા, બંદીખાન નથી, નગરના નવાબ છો. આપ માત્ર એમાંથી બાકીના બધા મરી ગયા. આપણે જીવી બેગમસાહિબાનાનથી, આખી પ્રજાના છો. બધા ગયા. જે પુણ્યશાળી હોય, તે બચી જાય, આપના દર્શનમાટે દિવસોથી આતુર છે. દર્શન બાકીનાનો ખુરદો બોલાઈ જાય. માટે આ જનમની આપો. નવાબની આંખ ખુલી. એ દરબારમાં ઊંચી કિંમત લાગવી જોઇએ. અને એ લાગે, તો આવ્યા. સવારી કાઢીનગરમાં ર્યા. લોકોએ ફૂલડે ઊંચા આદર્શો સિદ્ધ કરવા મચી પડવાનું મન થાય. વધાવ્યા.
મૂળ વાત એ છે કે એક એક ભોગવટામાં જીવોની વિષયો પાપના પોટલા મુકતા જાય છે હિંસા છે. માટે જ એ બધાની અનુમોદના કરવામાં
કહેવાની વાત આ છે, કે શ્રીમંતાઇને ગરીબી કે ખુશી મનાવવામાં પણ એ હિંસાનું પાપ ચોટે બે બેનો છે. સખી છે. વિષયોના ભોગવટા સાથે છે. પાપના પોટલા જોડાયેલા છે. વિષયો જાય, ને બીજાનો બંગલો જોઇને ‘વાહ! કેવો સારો.’ પાપના પોટલા ગળે ભરાવતા જાય. બ્રિટીશરો એમ થયું કે અસંખ્ય જીવોના સંહારની ગયા, પણ તેમના દફતરો – તેમની ગુલામી મુકતા અનુમોદનાનું પાપ ચોંટ્યું સમજો. ગયા. લોકોના માનસને આ દફતરો દ્વારા ભરમાવતા કર્મસત્તાનો સીધો હિસાબ છે, પાપની ગયા. જે સત્યાનાશ બ્રિટીશરોન કાઢી શક્યા, તે અનુમોદનાથી પાપબંધાય, ધર્મની અનુમોદનાથી સત્યાનાશ આ દફતરોએ કાઢ્યું. તેથી સ્વરાજ્ય પુણ્ય બંધાય. માટે સમ્યગ્દર્શન પામેલો માણસ મળવા છતાં કોઈને આનંદ નથી.
પાપ બંધાવનાર. જીવહિંસામાં નિમિત્તભત બસ આ જ પ્રમાણે વિષયો જાય છે, પાછળ ભોગોથી ખુશ ન થાય. પાપના પોટકા મુકતા જાય છે. આ જોયા-જાણ્યા અહીં પ્રશ્ન થાય, આ બધા ભોગો મળે છે તો પછી કોને વિષયમાં આનંદ આવે? થાવસ્ત્રાપુત્રને ધર્મથી, તો પછી ધર્મની આપેલી ચીજ ભોગવીએ પ્રભુનેમનાથનીદેશનાના પ્રભાવે આદેખાઇ ગયું, એમાં ગુનો કયો? ને નુકશાન શાનું? અહીં કે વિષયો પાપના પોટકા સાથે બંધાયેલા છે. તેથી જવાબમાં કહે છેવિષયોને છોડી સાધુ થઇ શક્યા.
ધર્મપ્રાસ ભોગ પણ પ્રાયઃ અનર્થક અહીં પ્રશ્ન થાય, અમને જે ભોગો મળે છે, તે ઘર્મમો: સુન્દર ફત્યારા#પદાયE-- અમારા પુણ્યથી મળે છે. પુણ્ય મળ્યું છે, તો શા થીમવન મો: પ્રાયોડનથહિનાનું માટેનભોગવીએ? એમાં શું પાપ લાગવાનું? તો ચન્દ્રની સપૂતો હત્યેવદુતારાન: ૬ના સમાધાન બતાવે છે – નાનુપહત્ય ભૂતાનિ. થમ િમવ મોનો-તેવતાવી, પ્રાયો