________________
144
યોગદષ્ટિ વ્યાખ્યાનો ભાગ-૩ સતિતથા નિયાલિમેન, તમૃત્ય-વિવણિત- પછી રાજાને મળે, કો’કત્રણ દિવસે, તો કો'ક પંદર નૃતિમૃત્ય:, સર્વને સમશ્રિતા તિ ૨૦ણા દિવસે! પણ છતાં તે બધા રાજાની આજ્ઞામાં જ
આ જ વાત દષ્ટાંતપૂર્વક કહે છે - છે. આ જ પ્રમાણે જેઓ સર્વશના વચનને સ્વીકારે
ગાથાર્થ જેમ એક જ રાજાને આશ્રયીને છે, અને તે દ્વારા સર્વાને સ્વીકારે છે, તેઓ કદાચ ઘણા રહ્યા હોય, તો તે બધા જ દૂર-નજીકાદિ ભેદ ભવની દષ્ટિએ દૂર-નજીક હોઈ શકે છે, કો'ક એ હોય, તો પણ તેના જ નોકરો છે.
જે ભવે, કો'ક એકાદ ભવે, કો'ક ૨/૪/૮/૧૦ ટીકાર્ય જેમ કો'ક વિવક્ષિત રાજાનો ઘણા ભવે મોક્ષ પામી શકે છે. છતાં તે બધા જ સર્વશની પુરુષોએ આશ્રય ર્યો હોય, તો નિયોગાદિ ભેદના છત્રછાયામાં જ છે. ભગવાનના સેવક જ છે. આ કારણે તેઓમાં દૂર-નજીકનો ભેદ પડવા છતાં તે દૃષ્ટિએ વિચારીએ તો કદાચ ભિન્નમત-આચારમાં જ રાજાને સમાશ્રિત તેઓ તે જ રાજાના નોકરો રહેલાઓ પણ જો સર્વજ્ઞવચનને માન્ય કરે છે અને ગણાય છે.
એદ્વારા સર્વજ્ઞતત્ત્વને સ્વીકારે છે, તો સર્વાની दान्तिकयोजनमाह
છત્રછાયામાં રહેલા છે. કદાચ તેઓ સર્વજ્ઞાને જુદા | સર્વજ્ઞાતજ્યાબેન તથા સર્વજ્ઞાતિના નામે સ્વીકારે છતાં નામભેદ બહુ મહત્ત્વનો ન સર્વેસર્વામિત્રાવાસ્થિતા પિ૨૦૮ાા હોવાથી અને તત્ત્વથી ભેદન હોવાથી વિશાળદષ્ટિથી
સર્વ તત્ત્વાન-યથોહિતનીત્ય હેતુપૂન જોઇએ, તો તેઓ સર્વશની આજ્ઞામાં જ છે. તથ-નૃપતિસમશ્રિતનgyવત્ સર્વજ્ઞાતિના સર્વે- જેમજૂદા-જૂદા માર્ગે વહેતી નદીઓ સમુદ્રને નિનામિત મેલાવત્તગ્વિનઃ તત્તત્ત્વ-સર્વજ્ઞાતત્ત્વ, જઈને મળે છે, તેમ જિનઆદિ જુદા-જુદા મતોને રૂપા મિન્નાવસ્થિત અપિ તથાપિરમેનેતિ આશ્રીને રહેલાઓ પણ સાવચનને પકડીજૂદા॥१०८॥
જૂદાયોગમાર્ગે આગળવધી સર્વ બતાવેલાતત્ત્વ દષ્ટાંતનો દાર્જીન્તિકસાથેયોગકરતાં કહે છે... તરફ જ જઈ રહ્યા છે. હા, ક્ષાદિ ભેદથી નિકટ
ગાથાર્થ તે જ રીતે સર્વશતત્ત્વમાં અભેદ દૂર હોઈ શકે છે, કેમકે સર્વશતત્ત્વમાં કોઈ ભેદ હોવાથી બધા જ સર્વાવાદીઓ ભિન્નઆચારમાં સંભવતો નથી. આમ ભાવથી જેઓ સર્વજ્ઞતત્ત્વને રહ્યા હોવા છતાં સર્વજ્ઞતત્ત્વ તરફ જ જનારા છે. સ્વીકારી મોક્ષમાર્ગે આગળ વધવા પ્રયત્નશીલ છે,
ટીકાર્ય પૂર્વે કહેલી નીતિ મુજબ, રાજાને તેઓ પરદર્શનમાં રહેવા છતાં સર્વજ્ઞતત્ત્વને જ આશ્રયીને રહેલા પુરુષોના દષ્ટાંતની જેમ જિનાદિ અનુસરે છે. ભિન્ન-ભિન્ન મતના સર્વજ્ઞવાદીબધા અનુયાયીઓ નામાદિ ભેદમાં પણ સર્વજ્ઞતામાં અભેદ તથાઅધિકારભેદથી ભિન્ન-ભિન્ન આચારમાં રહ્યા પસંદન્નિહિહોવા છતાં, સર્વજ્ઞતત્ત્વતરફ જ જનારા છે, એમ ન બેવ તત્ત્વન, સર્વજ્ઞાનનું મહાત્મનામ્ સમજવું.
तथा नामादिभेदेऽपि भाव्यमेतन्महात्मभिः ॥१०९॥ જેમ કોઈ મોટા રાજાની સેવામાં રહેલા ઘણા ર ર વ તન-પરમાર્થે, સર્વજ્ઞાન સેવકોમાં નિયુક્તિઆદિકારણે કો'ક દૂર હોય, કો'ક મહામનાં-માવસર્વજ્ઞાનામિત્યર્થ: તનિષ્ટનજીક, છતાં તે રાજાની આજ્ઞામાં જ ગણાય છે. નામાજિએડપિ સતિ, નચિકેતનેહત્મિfપ રાજા પાસે આવવા નીકળે, તો કો'ક એક દિવસ કૃતમેધાડમોહનારા પ્રજ્ઞયા ૨૦