Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kalassagarsur Gyanmandir
वा.रा.भू.
टी.पु.का.
॥३०॥
स०१०७
दर्शयति-स कृत्वेति ॥ ३६॥ इति श्रीगोविन्दराजविरचिते श्रीरामायणभूषणे रत्नकिरीटाख्याने युद्धकाण्डव्याख्याने व्युत्तरशततमः सर्गः ॥ १०३॥ अथ रावणस्य शूलोद्धरणं चतुःशततमे-तस्येत्यादि ॥ १॥२॥ खगाश्चेति । औत्पातिकानि उत्पातसूचकानि । नर्दन्तः गर्जन्तः ॥३॥४॥
तस्य क्रुद्धस्य वदनं दृष्ट्वा रामस्य धीमतः। सर्वभूतानि विसुः प्राकम्पत च मेदिनी ॥ १ ॥ सिंहशार्दूलवान शैलः सञ्चचाल चलद्रुमः । बभूव चातिक्षुभितः समुद्रः सरितां पतिः ॥२॥ खगाश्च खरनिर्घोषा गगने परुषा घनाः।
औत्पातिकानि नर्दन्तः समन्तात् परिचक्रमुः॥३॥ रामं दृष्ट्वा सुसंक्रुद्धमुत्पातांश्च सुदारुणान् । वित्रेसुः सर्व भूतानि रावणस्याभवद्भयम् ॥ ४॥ विमानस्थास्तदा देवा गन्धर्वाश्चमहोरगाः । ऋषिदानवदैत्याश्च गरुत्मन्तश्च खेचराः ॥५॥ ददृशुस्ते महायुद्धं लोकसंवर्तसंस्थितम् । नानाप्रहरणैर्भीमैः शरयोः सम्प्रयुद्धयतोः ॥६॥ऊचुः सुरासुराः सर्वे तदा विग्रहमागताः । प्रेक्षमाणा महद्युद्धं वाक्यं भक्त्या प्रहृष्टवत् ॥७॥ दशग्रीवं जयेत्याहुरसुराः
समवस्थिताः । देवा राममथोचुस्ते त्वं जयेति पुनः पुनः॥८॥ विमानस्था इत्यादिश्लोकद्वयमेकान्वयम् । लोकसंवर्तस्य प्रलयस्येव संस्थितं संस्थानं यस्य तत्तथोक्तम् ॥५॥६॥ विग्रहमागताः विग्रहं युद्धम्। उद्दिश्य आगताः, युद्धं द्रष्टुमागता इत्यर्थः । यद्वा विग्रहमागताः रामरावणपक्षपातात् परस्परं कलहायमाना इत्यर्थः। भक्त्या प्रेक्षमाणाःसन्तः प्रहृष्टवद्वाक्यमूचुरिति सम्बन्धः ॥ ७॥ तद्वाक्यं विविच्य दर्शयति-दशग्रीवमिति । यद्यप्यसुराणामपि रावणो बाधकः तथापि देवानामतिशयो मा परीत्यं रावणस्य पराक्रमञ्च निमित्तम् ॥ ३६ ॥ इति श्रीमहेश्वरतीर्थ श्रीरामायणतत्त्व युद्धकाण्डव्याख्या युत्तरशततमः सर्गः ॥१०॥१॥२॥ खगाश्चेति । औत्पातिकानि उत्पातसूचकानि ॥३॥४॥ विमानस्था इति सार्धमेकं वाक्यम् । लोकसंवर्तस्य संस्थितं संस्थानं यस्य तत्तथोक्तम् ॥ ५॥ ६॥ विग्रहमागताः म०-उत्तरवन्धेन सहकः खण्डः एकोनसप्ततिलौकामा सर्ग इति केचिदातुः । सान्तिमलोकतादिभेदस्य प्रायिकत्वात् 'तप कुवस्व' इति सर्मप्रारम्भपयमिति केचित् ॥ १॥ यद्यपि पूर्व सुराक्षराal
चाप सुरासुरा ॥३०४॥ इति समीरणाद्देवा राममयोचारैति पूर्व देवाः पूर्वदेवास्तु तदनन्तरमुदाहर्तव्याः । तथापि तेषां बाहुल्याचद्यामाया नैफल्यानिर्देशमात्रेण माननीयतामिप्रेणनादा प्रथमतो निर्देशः । तत्रापि साधवोऽसुराः रामपक्ष पातिनः सन्तीति विशेषयोतनाय म्युत्क्रमनिर्देशश्चेति वा रामपराजयरूपो व्युत्कमो न, अपितु निर्देशमात्र इति बापनाप वाऽयं निर्देश इति ज्ञेयम् ॥ ८॥
For Private And Personal Use Only
| SR No. | 020795 |
| Book Title | Valmiki Ramayanam Part 05 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Amar Publication |
| Publisher | Amar Publication |
| Publication Year | |
| Total Pages | 772 |
| Language | Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari |
| File Size | 19 MB |