Valmiki Ramayanam Part 05

SR No.: 020795
Original Sutra Author: N/A
Author: Amar Publication
Publisher: Amar Publication
Total Pages: 772
Language: Sanskrit
Classification: Book_Devnagari
File Size: 19 MB

Page 292

Acharya Shri Kalassagarsur Gyanmandir
पा.रा.भ. अचेष्टावित्यादिचतुःश्लोक्येकान्वया । अचेष्टौ अत एव स्तब्धौ निश्चलौ । मध्ये मध्ये मन्दनिश्वासौ मध्ये मध्ये निश्चेष्टौ । कदाचित्साविव निश्वसन्तौटी .पु.का, ॥१२॥ कदाचिन्मन्दचेष्टितौ च । अत्र पुनरुक्तयो दुःखातिरेकात् । यदा अचेष्टाविति श्लोकः पूर्वश्लोकेनान्वितः ॥४-७॥ अन्तरिक्षमिति । स्पष्टः॥८॥ स. ४६
अचेष्टौ मन्दनिश्वासौ शोणितौघपरिप्लुतौ । शरजालाचितौ स्तब्धौ शयानौ शरतल्पयोः ॥४॥ निश्वसन्तौ यथा सो निश्चेष्टी मन्दविक्रमौ । रुधिरस्रावदिग्धाङ्गो तापनीयाविव ध्वजौ ॥५॥ तौ वीरशयने वीरौ शयानौ मन्दचेष्टितौ । यूथपैस्तैः परिवृतौ बाष्पव्याकुललोचनैः ॥६॥ राघवौ पतितौ दृष्ट्वा शरजालसमावृतौ । बभूव यथिताः सर्वे वानराः सविभीषणाः ॥७॥ अन्तरिक्षं निरीक्षन्तो दिशः सर्वाश्च वानराः। न चैनं मायया च्छन्नं ददृशू रावणिं रणे॥८॥त तु मायाप्रतिच्छन्नं माययैव विभीषणः । वीक्षमाणो ददर्शाथ भ्रातुः पुत्रमवस्थितम् ॥९॥ तमप्रतिमकर्माणमप्रतिद्वन्द्रमाहवे । ददर्शान्तर्हितं वीरं वरदानाद् विभीषणः ॥१०॥ तेजसा यशसा चैव विक्रमेण च संयुतम् ॥११॥ इन्द्रजित्त्वात्मनः कर्म तौ शयानौ समीक्ष्य च । उवाच परमप्रीतो हर्षयन् सर्व नैतान् ॥ १२॥ दूषणस्य च हन्तारौ खरस्य च महाबलौ। सादितौ मामकैर्वाणैभ्रातरौ रामलक्ष्मणौ ॥ १३॥
नेमौ मोक्षयितुं शक्यावेतस्मादिषुबन्धनात् । सर्वरपि समागम्य सर्षिसङ्घः सुरासुरैः॥ १४॥ तंत्विति । माययैवेति अन्तर्हितवस्तुदर्शनहेतुभूतया विद्ययंत्यर्थः ॥ ९॥ तमिति । अप्रतिद्वन्द्व निस्समम् । वरदानादन्तर्हितमित्यन्वयः । तेजसे त्यधं पूर्वेणान्वेति ॥१०॥११॥ आत्मनः कर्म नागास्त्रबन्धरूपम् । शयानौ तौ च वीक्ष्येत्यन्वयः ॥ १२॥ दूषणस्येति । सादितो, पश्यतेति शेषः ॥१३॥ नेमाविति । समागम्य सङ्घीभूय ॥ १४॥
तमप्रतिमकर्माणमिति । अदर्शनहेतुभूतया विद्यया बरदानादन्तर्हितमिति सम्बन्धः ॥ १०-१४ ॥ IN स०-दूषणस्य च हन्ताराजिया पक्तिस्वमिन्यायेन । रामस्वतदातृत्वान् ।
॥१४२॥