Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kalassagarsur Gyanmandir
आजगामेति शेषः॥१४॥उपर्युपरि सागरं सागरस्याव्यवहितोपरि प्रदेशे। "उपर्यध्यधसः सामीप्ये" इति द्विवचनम् । आप्रेडितान्तत्वात् "उभसर्वतसोः-" इति द्वितीया ॥ १५ ॥ तमिति । प्रापयन्तं श्रावयन्तम् । प्रापद्यन्त पर्यवारयन् ॥ १६ ॥ निगृहीतः बद्धः ॥ १७ ॥ वानरेरित्यादि । दूतोऽप्यनुक्त
स गत्वा दूरमध्वानमुपर्युपरि सागरम् । संस्थितो ह्यम्बरे वाक्यं सुग्रीवमिदमब्रवीत् । सर्वमुक्तं यथादिष्टं रावणेन दुरात्मना ॥ १५॥ तं प्रापयन्तं वचनं तूर्णमाप्लुत्य वानराः। प्रापद्यन्त दिवं क्षिप्रं लोप्तुं हन्तुं च मुष्टिभिः ॥१६॥ स तैः प्लवङ्गैः प्रसभं निगृहीतो निशाचरः। गगनातले चाशु परिगृह्य निपातितः ॥ १७ ॥ वानरैः पीड्यमानस्तु शुको वचनमब्रवीत् । न दूतान नन्ति काकुत्स्थ वार्यन्तां साधु वानराः ॥ १८॥ यस्तु हित्वा मतं भर्तुः स्वमतं सम्प्रभाषते । अनुक्तवादी दूतः सन् स दूतो वधमर्हति ॥ १९॥ शुकस्य वचनं श्रुत्वा रामस्तु परिदेवितम् । उवाच मा वधिष्ठेति घ्रतः शाखामृगर्षभान् ॥२०॥ स च पत्रलघुर्भूत्वा हरिभिर्दर्शिते भये । अन्तरिक्षस्थितो भूत्वा
पुनर्वचनमब्रवीत् ॥२१॥ सुग्रीव सत्त्वसम्पन्न महाबलपराक्रम। किं मया खलु वक्तव्यो रावणो लोकरावणः ॥२२॥ कारी वध्य एवेत्याशङ्कय नाहं तथा अनुक्तकारीत्याशयेनाह-यस्त्विति ॥१८॥१९॥ परिदेवितं परिदेवनरूपं वचनम् । मा वधिष्ठेति प्रत्येको त्यभिप्रायेणेकवचनम् । वाधिष्ठेतीत्यत्र आर्षः सन्धिः॥२०॥ पत्रलघुः लघुपत्रः। वानरैःप्रायेण लूनपक्ष इत्यर्थः । भये दर्शिते दार्शितेऽपि ॥२१॥ रामानु-पक्षलघुः पोर्लधुः । लूनपक्ष इति यावत् । दार्शितेभय इत्यत्र अभय इति पदच्छेदः ॥ २१ ॥ स्ववाक्यश्रवणाय सुग्रीवं प्रशंसति-सुग्रीवेति । लोकरावणः स गत्वेति । उपर्युपरि सागरं सागरस्य समीपोपरिप्रदेशे । रावणेनोक्तं सर्वमिदं वाक्यं यथाविष्टमब्रवीदिति सम्बन्धः ॥ १५ ॥ लोप्तुम, पक्षाविति शेषः॥१६-१९॥ परिदेवितं वचनं परिदेवनरूपं वाक्यम् ॥ २०॥ स च पक्षलघुरिति । पक्षलघुः, पक्षलघुः खनपक्ष इति यावत ।। २१-२५॥
स-पक्षलपुः कपिभिर्खतात्यपक्षः पूर्व भूत्वा अनन्तरं रामाश्या हरिभिरभये दर्शिते दत्ते सति पौः छिमग्ररुदैः लघुः शीघ्रगामी भूत्वेत्यर्थों वा । यत्तु बनपक्षत्येऽन्तरिक्षगमनासम्भवः । रामाशाननुमान प्रसाचेति कैचिदभिहितम, तत्तु शुकरूपस्य माविकत्वेन पक्षकोदेऽपि मायया पुनः प्ररोहणस्य सम्भवादन्तरिक्षगमनसम्भवेन रामाशातः पूर्वमेव कतिपयतालोपनेन तदाज्ञामजस्याप्यमान चायुक्तमिति शेषम् ॥२१॥
१८५
For Private And Personal Use Only
| SR No. | 020795 |
| Book Title | Valmiki Ramayanam Part 05 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Amar Publication |
| Publisher | Amar Publication |
| Publication Year | |
| Total Pages | 772 |
| Language | Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari |
| File Size | 19 MB |