________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
४७८
सूत्रकृताङ्गयो भासी' न भन्छन्नभाषी भवेत्, अविरुद्धं सिद्धान्ताथै सर्वाऽनुभवसिद्धं प्रच्छन्न भाषणेन-अस्पष्ट भाषणेन न गोपयेत् । अथवा प्रच्छन्नं-गुप्तमर्थम् अपक्षबुद्धिम्यो न वदेत् । यतोऽपक्वमतिभ्य स्तादृशसिद्धान्तरहस्योद्घाटनमहिताय भवति । तदुक्तम्-प्रशान्तमनौ शास्त्र,-सद्भावप्रतिपादनम् ।
दोषायाऽमिनवोदणे, शमनीयमिवज्वरे ॥१॥ यथा नवीनज्वरवतः शान्त्यर्थमौषधं हानिकारकं भवति तथा अपक्चबुदिभ्यः शास्त्ररहस्यकथनं हानिकारकमिति भावः । तथा-'ताई' गायी षट्कायपरिपालका स्वपररक्षकः, अथवा प्राणिनां संसारसागराद् रक्षणशीलः 'मुत्तमत्यं च' सूत्रमर्थ च, सूत्रम् यदि वा तदीयमर्थ स्वमतिकल्पनया विपरीतम् 'णकरेजा' न कुर्यात् स्वमतिविकल्पनातः सत्रार्थ कथमपि नाऽन्यथा नयेत्-न प्ररूसिद्धान्त के अर्थ को अस्पष्ट भाषण करके गोपन न करे। अथवा जो विषय प्रच्छन्न हो अर्थात् सर्वसाधारण के समक्ष कहने के योग्य न हो, उसे अपरिपक्व बुद्धि वालों से न कहे । क्योंकि ऐसे लोगों के समक्ष उस विषय को प्रकट करना उन्हीं के लिए अहितकर होता है। कहा भी है-अप्रशान्तमती शास्त्र' इत्यादि।
जैसे नवीन ज्वर वाले की शान्ति के लिए दी गई औषध भी हानिकारक सिद्ध होती है। उसी प्रकार अपरिपक्व बुद्धियों को शास्त्र का रहस्य कहना हानिकारक होता है।'
तथा त्रायी अर्थात् षट्काय का परिपालक, स्वपर का रक्षक अथवा प्राणियों का संसारसागर से रक्षण करने वाला साधु सूत्र को, अर्थ को अथवा सूत्र के अर्थको अपनी कल्पना से विपरीत न करे। क्यों રૂદ્ધ અને બધાના અનુભવથી સિદ્ધ સિદ્ધાંતને અને અસ્પષ્ટ ભાષણ કરીને છુપાવે નહીં. અથવા જે વિષય ગુપ્ત હોય અર્થાત્ સર્વ સાધારણે પ્રત્યે કહેવા યોગ્ય ન હોય, તેને અપરિપકવ બુદ્ધિવાળાની આગળ ન કહે. કેમકે-એવા લોકોની સમક્ષ તે વિષયને પ્રગટ કરે તે તેમને જ માટે मलित ४२ हाय छ, यु ५४ छ -'अप्रशाम्तमतौ श.स्त्र' छत्यादि
જેમ નવા જવર-તાવ વાળાની શાંતિ માટે આપવામાં આવેલ એસડ પણ હાનિકારક સિદ્ધ થાય છે, એ જ પ્રમાણે અપરિપકવ બુદ્ધિવાળાઓને શાસ્ત્રનું રહસ્ય કહેવું તે હાનિકારક હોય છે, - તથા વ્યાયી અર્થાત્ ષકાયના પરિપાલક, વ અને પરના રક્ષક અથવા પ્રાણિયોનું સંસાર સાગરથી રક્ષણ કરવાવાળા સાધુ સૂત્રને અર્થને, અથવા સૂત્રના અર્થને પિતાની સર્વ કપનાથી વિપરીત ન બનાવે. કેમ વિપરીત ન
For Private And Personal Use Only