Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
१०८
तात्पर्यदीपिकासमेता [१शिवमाहात्म्यखण्डे विराट् स्वायंभुवं विप्रा असृजन्मनुमास्तिकाः । असृजद्योगिनी नारी शतरूपां तपस्विनीम् ॥ १५॥ सा पुनर्मनुना तेन गृहीताऽतीव शोभना । तस्यां तेन समुत्पन्नः प्रियवृत्तस्तथैव च ॥ १६ ॥ उत्तानपादसंज्ञश्च तथा कन्यादयं पुनः । उत्तानपादजां कन्यां द्विजा दक्षप्रजापतेः ॥ १७॥ आकूतिं दत्तवाशुद्धां मानसस्य प्रजापतेः ।
आकूयां मानसस्याभूद्यज्ञो विप्राश्च दक्षिणा ॥ १८॥ वैकृतसृष्टेः प्रस्तुतत्वाद्विकाररूपब्रह्माण्डाभिमानिना विराजैव कृतं सर्गमाहविराट् स्वायंभुवमिति । विराइब्रह्मा सोऽपि स्वशरीरं स्त्रीपुंसात्मकं कृत्वा तद्भागावेव मनुशतरूपे कृतवानित्यर्थः । तदुक्तं भागवते
'कस्य रूपमभूद्वेधा यत्कायमभिचक्षते । ताभ्यां रूपविभागाभ्यां मिथुनं समपद्यत ॥ यस्तु तत्र पुमान्सोऽभून्मनुः स्वायंभुवः स्वराट् ।
स्त्री याऽऽसीच्छतरूपाख्या महिष्यस्य महात्मनः ॥ इति । कस्य विराड्ब्रह्मण इत्यर्थः । श्रुतिरप्याह-'स द्वितीयमैच्छत्स हैतावानाम यथा स्त्रीपुमांसौ संपरिष्वक्तौ स इममेवाऽऽत्मानंऽद्वेधा पातयत्ततः पतिश्च पत्नी चाभवताम्' इति प्रक्रम्य 'तां समभवत्ततो मनुष्या अजायन्त' इत्यादि । स्वयंभुवो विराजोऽपत्यं स्वायंभुवो मनुः । तेनैव ह्युक्तम्
'तपस्तत्त्वाऽसजा तु स स्वयं पुरुषो विराट् ।।
तं मां वित्तास्य सर्वस्य स्रष्टारं द्विजसत्तमाः' ॥ इति । __ वृत्तं व्रतं प्रियवृत्तः प्रियव्रतः । उत्तानपादजामिति । उत्तानपादानुजां जातां प्रसूति कन्यां दक्षप्रजापतये । मानसस्येति । रुचिप्रजापतये । यदाहान्यत्र
'ददौ प्रसूति दक्षाय आकूति रुचये पुरा । प्रजापतिःस जग्राह तयोर्यज्ञः सदक्षिणः' इति ॥१५॥१६॥१७॥१०॥ यज्ञस्य जज्ञिरे पुत्रा मुनयो द्वादशास्तिकाः । दक्षाजाताश्चतस्रश्च तथा पुज्यश्च विंशतिः ॥ १९ ॥
१ ग. ङ, जो प्रा
For Private And Personal Use Only
| SR No. | 020777 |
| Book Title | Ssut Samhita |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Mahadev Chimnaji Aapte |
| Publisher | Anand Ashram |
| Publication Year | 1893 |
| Total Pages | 366 |
| Language | Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari |
| File Size | 17 MB |