________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
સમાતો નાગુ પીપાં વિનમ્ - I (આ પ્રમાણે) સર્વ ને યાદદાસ્તના સાધનભત લેખ માં ક. ૩૮૪
કાષ્ટકે. गुजा माषस्तया कर्षः पदार्थः प्रस्थ एव हि । यथोत्तरा दशगुणाः पञ्च प्रस्थस्य चाढकाः ॥ ३८ ॥
ગુજ, માક, કર્વ, પદાર્થ, તથા પ્રસ્થ, આમાંના એક એક ઉત્તરતર દશ ગણું અધિક જાણવા. અર્થાત્ દશ ગુંજાને એક માસે, દશ માષાને એક કર્ષિ, દશ કર્ણને એક પદાર્થ, અને દશ પદાર્થ એક પ્રશ્ય તથા પાંચ પ્રસ્થને એક આઢક (માપ વિશેષ) જાણુ. । ततश्चाष्टाढकः प्रोक्तो गर्मणस्ते तु विंशतिः ।
સારવા સ્વાતિ તો તે પ્રમાણમ્ I ૨૬ . • આઠ આઢકને એક અણુ, અને વિશ અણની એક ખારી થાય છે. તે માપ દેશ દેશમાં ભિન્નભિન્ન હોય છે. ૩૮૬
पञ्चांगुलावटं पात्रं चतुरंगुलविस्तृतम् ।
प्रस्थपादं तु तज्ज्ञेयं परिमाणे सदा वुधैः ॥ ३८७ ॥ વિદ્વાનોએ પાંચ આંગળ લાબાં અને ચાર આંગળ પહોળો પાત્રને સદા માપમાં એક પ્રસ્થને ચોથો ભાગ જાણવું. ૩૬૭
ऊर्ध्वाश्च यथासंज्ञस्तदधस्थाश्च वामगाः।
क्रमात्स्वदशगुणिताः परार्धान्ताः प्रकीर्तिताः ॥ ३८८ ॥ ઉપરની બાજુએ સંજ્ઞા અનુસાર અંક માંડે અને તેની નિચે ડાબી બાજી તરફ બીજા અંકે માંડવા. ત્યાર પછી આરંભના અંકથી ક્રમવાર દશક દશક ગુણતાં પરાર્ધપતિ અંક આવે છે. ૩૮૮
न कर्तुं शक्यते संख्यासंज्ञा कालस्य दुर्गमात् । ब्रह्मणो द्विपराद्धं तु आयुरुक्तं मनीषिभिः ॥ ३८९॥ કાળ અનંત છે તેથી તેની અમુક સંખ્યા છે, એમ નામ પાડી શકાતું નથી. માટે વિદ્વાનોએ બ્રહ્માનું આયુષ્ય બે પરાર્ધનું કહ્યું છે. ૩૮૯
૧૦ ગુંજાને ૧ ભાષા. ૧૦ પદાર્થને ? પ્ર. ૮ આઢક ૧ અમાણ. ૧૦ માસાને ૧ ક. ૫ પ્રસ્થનો ૧ આટક. ૨૦ અણની ૧ ખ રી૧૦ કર્ણને ૧ પદાર્થ
For Private And Personal Use Only
