Sanskrit English Dictionary Part 02

SR No.: 020642
Original Sutra Author: N/A
Author: P K Gode, C G Karve
Publisher: Prasad Prakashan
Publication Year: 1958
Total Pages: 671
Language: Sanskrit, English
Classification: Dictionary
File Size: 24 MB

Page 652

मुद्रयति
1978
मुद्रयति Don. P. 1 To seal; वादिनश्चिह्नितं साक्ष्यं कृत्वा । मुमुक्षु . 1 Desirous of releasing or liberating. -2 राजादि मुद्रयेत् Sukra. 4.608; अनया मुद्रया मुद्रयैनम् Mu. 1. Wishing to discharge. -3 About to shoot (arrows -2 To stamp, mark, impress. -3 To cover, close up &c.); तस्यापरेष्वपि मृगेषु शरान मुमुक्षोः R. 9.58. - Wishing (fig.); विवराणि मुद्रयन् द्रागृर्णायुरिव सजनो जयति Bv.1.90. to be free from worldly existence, striving after final -4 To print (as a book).
emancipation. -क्षुः A sage striving after final emanciमुद्रिका 1A little seal. -2 A seal-ring. -3 A sta.mp
pation or beatitude; अन्तर्यश्च मुमुक्षुभिर्नियमितप्राणादिभिर्मुग्यते
V.1.1; Ku.2.51; एवं ज्ञात्वा कृतं कर्म पूर्वैरपि मुमुक्षुभिः or impression. - A stamped coin, coin. -8 A signed
Bg.4.15. or sealed paper. -6 A particular surgical instrument. -7 = मुद्रा (10).
मुमुचान: A cloud. gla a. 1 Sealed, marked, impressed, stamped ;
मुमुषिषुः A thiet. त्यागः सप्तसमुद्रमुद्रितमहीनिर्व्याजदानावधिः Mv.2.36%3 काश्मीरमुद्रित- मुमूर्षा Desire of death; राममायान् मुमूर्षया Bk. 5.57. मुरो मधुसूदनस्य Git.1; स्वयं सिन्दूरेण द्विपरणमुदा मुद्रित इव 11. -2 Closed, sealed up. -3 Unblown. -4 Printed.
मुमूषु a. Being on the point of death, about to die.
मुर 6 P. (मुरति ) To encirele, surround, encompass, मुधा ind. 1 In vain, to no purpose, uselessly, unprofitably; यत्किंचिदपि संवीक्ष्य कुरुते हसितं मुधा S.D.-2
entwine. Wrongly, falsely; रात्रिः सैव पुनः स एव दिवसो मत्वा मुधा मुरम् Encompassing, surrounding. जन्तवः Bh.3.78(v.1.).
मुरः N. of ademon slain by Krisna; पार्थनाथ द्विषन्मुरम् मुनिः [मन्-इन् उच्च Un.4. 122] 1 A sage, a holy
Si. 2.1. - N. of a tragrant plant. -रम् Encompassman, saint, devotee, an ascetic; मुनीनामप्यहं व्यासः Bg.10.
ing, surrounding. -Comp. -TT: 1 an epithet of 873 दुःखष्वनुद्विग्नमनाः सुखेषु विगतस्पृहः। वीतरागभयक्रोधः स्थित- Krisna; मुरारिमारादुपदर्शयन्त्यसौ Git. 1; सकृदपि यस्य मुरारिधीर्मुनिरुच्यते॥ 2.56%3 पुण्यः शब्दो मुनिरिति मुहुः केवलं राजपूर्वः समर्चा तस्य यमः किं कुरुते चर्चाम् and इह संसारे भवदुस्तारे कृपयाS.2.15%; R.1.8 3.49.-2N. of the sage Agastya.-3
पारे पाहि मुरारे Sankaracharya. -2 N. of the author Of Vyasa ; Mb. 6. 119.40. -4 Of Buddha. -8 of of Anargharaghava. -जित्, -द्विष्, -भिद्, -मर्दन, Panini. -8N. of several plants (पियालु, पराशर and
-रिपु,-वैरिन्, -हन् m. epithets of Krisna or Visnu; दमनक). -7 The internal conscience (according to
प्रकीर्णाग्विन्दुर्जयति भुजदण्डो मुरजितः Git. 1; मुरबैरिणो राधिकाKull. on Ms. 8.91 the Supreme Spirit'). -8 The
मधि वचनजातम् 10. -द: the discus of Vispu. mango-tree. -9 The number 'seven'. -pl. The seven
मुरगण्ड: An eruption on the face. sa.ges. -Comp. -अन्नम् (pl.) the food of ascetics, (कन्दफलादि); देशे काले च संप्राप्ते मुन्यन्नं हरिदैवतम् Bhag.7.
मुरजः [मुरात् वेष्टनात् जायते जन्-ड] 1 A kind of drum 15.5. इन्द्रः1' the lord of the sages', a great sage.
or tabor; सानन्दं नन्दिहस्ताहतमुरजरव &c. Mal.1.1: संगीताय -2 an epithet of Sakyamuni. -8 of Bharata. -4 of
प्रहतमुरजाः Me.66,583 M. 1.22%3 Ku. 6.40. -2 A Siva. -ईशः, -ईश्वरः 1 a great sage. -2 sn epithet of
stanza artificially arranged in the form of a drum; Visuu. -3 of Buddha. -च्छ द: Alstonia Scholaris
also called मुरजबन्ध, see K. P.9ad loc. -Comp.-फल: (Mar. सातवीण). -त्रयम् ' the triad ot sages', ie. Pani
the jackfruit tree. ni, Katyāyana, and Patañjali who are considered to be
मुरजा 1 A large drum. -2 N. of Kubera's wife. inspired saints); मुनित्रयं नमस्कृत्य, or त्रिमुनि व्याकरणम् Sk. -दारका, कुमार: a young sage.-द्रुमः the Syonāka tree.
grugt: m. pl. A country to the north-west of India. -धान्यम् a kind of wild grain (Mar. देवभात). -परंपरा मुरन्दला N. of a river (supposed to be the same as uninterrupted tradition. -पित्तलम् copper. -पुङ्गवः a, Narmada). great or eminent sage. -पुत्रक: 1awagtail. -2 the damanaka tree. -प्रिय: Panicum Miliaceum (Mar. नीवार,
मुरल: A kind of fresh-water fish. -2 A king of the काज).-भेषजम् 1 the fruit of the yellow myrobalan.-2 Muralas. t: pl. N. of a country. fasting. -वृत्ति a. leading an ascetic life; वार्द्धके मुनि
मुरला N. of a river rising in the country of the वृत्तीनाम् R.1.8.-व्रतम् an ascetic vow, keeping silenee;
Keralas%3B ( mentioned in U.Balong with तमसा); मुरलामुनिव्रतैस्त्वामतिमात्रकर्शिताम् Ku. 5. 48; मुनिव्रतमथ त्यक्त्वा
मारुतोद्भूतमगमत् कैत रजः R.4.55. निश्चक्रामाम्बिकागृहात् Bhag. 10.53.51.
मुरली A flute, pipe. -Comp. -धरः an epithet of मुनिता, -स्वम् The state or character of a muni (वानप्रस्थत्व); कथं वादीयताम,मुनिता धर्मरोधिनी Ki. 11.76.
Krisna.
____मुर्छ 1 P. (मूर्छति, मूर्छित or मूर्त; the word is written as मुन्थ् 1 P.(मुन्थति) To gomove.
मूर्छ or मूच्र्छ)1 To settle into a solid trom, coagulate, NETT Desire of liberation or of final emancipation. congeal. - To faint, swoon, faint away; lose conscious