Rugartha Dipika

SR No.: 020610
Original Sutra Author: N/A
Author: Lakshman Sarup
Publisher: Motilal Banarsidass
Publication Year: 1939
Total Pages: 862
Language: Sanskrit
Classification: Book_Devnagari
File Size: 18 MB

Page 510

१.६.२४.४. ]
[ I.92.4.
१
३
६
माय (? )। अन्नम् । वहन्त्यः । सुकर्मणे । सुदानाय । विश्वानि । एव । अपेक्षितानि च । यजमानाय ।
सुन्वते । वहन्त्यः ।
४५५
अधि॒ पेशो॑सि वपते नृ॒तूरि॒वापो॑र्ण॒ते॒ वच॑ उ॒स्रेव॒ बज॑हम् । ज्योति॒र्विश्व॑स्मै॒ भुव॑नाय कृ॒ण्व॒ती गावो॒ न व्र॒जं व्युषा । र्तमः ॥४॥
८
ह
११
अधि पेशांसि । अधिवपते । आश्लिष्टानि तमांसि । नापित इव केशान् तमोभिराच्छादितं
८. वेशांसि P.
६. अधि उपरि Sk. १०. ०धिपवते M.
आधिक्येन
१२
१५
१६
१७
१६
१३
वक्षश्च । अपोर्णुते । गौरिव । ऊधो दोहाय । ज्योतिः। विश्वस्मै । भुवनाय । कृण्वती । यथा । गावः ।
I
१. आ पश्चिमायाः is suggested for अपश्चिमाय ।
आ दूरदेशाद् आ पश्चिमदिग्भागात् । ... कृत्स्नं जगदयुगपदेव व्याप्नुवन्तीत्यर्थः Sy. आ परावतो दूराद् अन्तात् । समस्तं त्रैलोक्यं दिवञ्चेत्यर्थः Sk. २. प्रयच्छन्त्य इत्यर्थः Sy.
प्रापयन्त्यः । अन्नं ददत्य इत्यर्थः Sk. ३. कल्याणीदक्षिणा ऋत्विग्भ्यो ददते
यजमानाय Sy. शोभनहविर्दायिने Sk.
४. सर्वमेव Sy. विश्वा इति चतुर्थ्येकवचनस्याकारः । सर्वस्मै यजमानाय Sk. ५. इहेति निपातौ पदपूरणी Sk. ६. च is irrelavent and unneces sary. V. M. seems to ignore अह unless it may be supposed that is paraphrased by ७. सोमाभिषवं कुर्वते Sy; Sk. * आ॒व॒रित्या॑वः । PP.
स
छिनत्ति । ... नृन् तूर्वति केशेन रिक्तीकरोतीति नृतुर्नापितः । यथा केशान्निःशेषेण छिनत्ति, एवमुषा अप्यन्धकारं समूलं हिनस्तीत्यर्थः । यद्वा |
नृतुरिव नृत्यन्ती योषिदिव । पेशांसि । रूपनामैतत् । सर्वैर्दर्शनीयानि रूपाण्युषा अधिवपते स्वात्मन्यधिकं धारयति Sy. पिः केशश्मश्रुवपन इत्यादि मुण्डने प्रसिद्धः । मुण्डयत्युषाः केशस्थानीयं तमः प्रकाश्यानामर्थानामपनयतीत्यर्थः Sk. ११. अधिवपते । आश्लिष्टानि तमांसि omitted by P. पेशांसि प्रकाश्यानि रूपाणि Sk.
१२. बर्जहं पयस उत्पत्तिस्थानं दोहनसमये उत्रा गौर्यथाऽऽविष्करोति तद्वत् ... बर्जहम् । वृङ् सम्भक्तौ । वृणीते सम्भजति गामिति बः पयः... .. तज्जहातीति Sy. १३. पक्ष० M. स्वकीयमुरः प्रदेशम् Sy. १४. ०० P. अपोण्ठते
तमसानाच्छादितं करोति । स्वयमाविर्भवतीत्यर्थः Sy. प्रकाशयति Sk.
१५. ब्रु ? ( भृ) भरणे । प्राणिनां भरणसमर्थत्वाद् बस् ? (र् ) इति क्षीरमुच्यते । तज्जहातीति वर्जहम् ऊधः । गौरिव क्षीरपूर्णमूध इत्यर्थः Sk.
१६. प्रकाशं कुर्वती Sy. १७. सर्वस्य भूतजातस्यार्थाय Sk. १८. यथा गावः स्वकीयं गोष्ठं स्वयमेव शीघ्रं व्याप्नुवन्ति, एवं स्वयमेव प्राचीं दिशं प्राप्य...। विवृतमपश्लिष्टमकरोत् Sy.