Rugartha Dipika

SR No.: 020610
Original Sutra Author: N/A
Author: Lakshman Sarup
Publisher: Motilal Banarsidass
Publication Year: 1939
Total Pages: 862
Language: Sanskrit
Classification: Book_Devnagari
File Size: 18 MB

Page 484

४२६
१.६.१३.४. ]
[ I.87.4. प्रैमिज्मेषु विथुरेव रेजते भूमिर्यामेषु यद्ध युञ्जते शुभे ।
ते क्रीळयो धुनयो भ्राज॑दृष्टयः स्वयं महित्वं पनयन्त धूर्तयः ॥३॥
प्रैजामज्मेषु। प्रकर्षण चलति । मरुताम् । उत्क्षेपकेषु । गमनेषु । एकाकिनीव । भूमिः । यदि। खलु । अमी युक्ता भवन्ति । उदकार्थम् । ते। क्रीडनशीलाः। कम्पयितारः। दीप्तायुधाः । स्वयमेव । माहात्म्यम् । कथयन्ति । धून्वन्तः।
स हि स्वसृत्पृषदश्वो युवा गणोश्या ईशानस्तविषीभिरावृतः ।
असि सत्य ऋणयावानेद्योऽस्या धियः प्रोविता वृषा गणः ॥४॥ स हि स्वसृत। सः । हि। स्वयमेव सर्ता । पृषदश्वः । तरुणः । मरुद्गणः । अनया । ईशितव्य
१. ज्ये० D. The correct reading | १०. चलनस्वभावाः Sy. शत्रूणाम् Sk. would be प्रैषामज्मेषु
११. दीप्ततोरणा वा Sk. २. कम्पते Sy. क्रम्पते भूमिः Sk. १२. दम्यं P. स्वकीयम् Sy. ३. मेघानाम् Sy. गमनकालेषु Sk. १३. व्यवहरन्ति प्रकटयन्तीत्यर्थः Sy. ४. मरुतां सम्बन्धिषु ... मेघानां नियमनेषु पनतिः स्तुत्यर्थः। स्तावयन्ति । तथा सत्सु Sy.
तथा स्वयमेवोपकुर्वन्ति यथा यथा यदा च यामेषु स्वरथेषु Sk.
परितुष्टाः स्तोतारो मरुतां माहात्म्य ५. ०कीनिव P.
स्तुवन्तीत्यर्थः Sk. १४. सुन्वन्तः P. गमनेषु missing M.
पर्वतादीन् धुन्वन्तः सन्तः Sy. यथा भ; वियुक्ता जाया राजोपद्र- धवतेर्गतिकर्मण इदं रूपम्। गन्तारो वादिषु सत्सु निरालम्बा सती कम्पते मेघान् यज्ञान् शत्रून् वा प्रति Sk. तद्वत् ।... यद्वा । यदा खलु मरुतः स्व- | १५. The correct reading would कीयान् रथान् युञ्जते अश्वर्योजयन्ति be स हि स्वसृत् तदानीमेषां रथानां सम्बन्धिषु पर्व- | १६. हिशब्दः पदपूरणः Sk. तादेरुत्क्षेपकेषु यामेषु गमनेषु भूमि- १७. नान्यः कश्चिदस्य मरुद्गणस्य प्रेरकोीत्या कम्पते Sy.
ऽस्ति Sy. स्वयंगामी Sk. ६. यदा Sk.
१८. पृषत्यः श्वेतबिन्दङ्किता मृग्योऽश्व७. हशब्दोऽत्र चार्थे Sk.
स्थानीया यस्य स तथोक्तः Sy. ८. मेघान् सज्जीकुर्वन्ति Sy.
पृषद्वर्णो वडवः Sk. पृषतीरश्वान् ? (अश्वाः) युञ्जते Sk. | १९. नित्यतरुणः Sy. ६. शोभनाय वृष्टयुदकाय Sy. २०. मरुद्गणः । अनया missing in M.
उदकार्थं यदा गच्छन्ति मरुतः सन्न- अस्य Sy. अयेति बहुवचनस्य ह्यन्ति च मेघान् हन्तुं तदा भयेन स्थाने व्यत्ययेनैकवचनम्। आभिकम्पत इत्यर्थः Sk.
स्तविषीभिः Sk.