Rugartha Dipika

SR No.: 020610
Original Sutra Author: N/A
Author: Lakshman Sarup
Publisher: Motilal Banarsidass
Publication Year: 1939
Total Pages: 862
Language: Sanskrit
Classification: Book_Devnagari
File Size: 18 MB

Page 362

१.५.२.१. ]
[ 1.62.6.
गृ॒णा॒नो अङ्गि॑रोभिर्दस्म॒ वि व॑रु॒षसा॒ सूर्ये॑ण॒ गोभि॒रन्ध॑ः । विभ्रया॑ प्रथ॒ इन्द्र॒ सानु॑ दि॒वो रज॒ उप॑रमस्तभायः ॥५॥
१. ०नोऽङ्गि M. २. ०त P.
३०७
२
3
गुणानो अङ्गिरोभिः । उपस्तूयमानः । अङ्गिरोभिः । उपक्षपयितः ! विवारितवानसि । उषसा । सूर्येण च सहायाभ्याम् । पशुनिमित्तम् । अन्धकारम् । भूम्याश्च । उच्छ्रितं देशम्। व्यप्रथयो विषमां समीचकर्थ । दिवः । लोकस्य । मूलम् अधः स्थित्वा ।
८
१० ११ अस्तभ्नाः ।
तदु॒ प्रय॑क्षतम॒मस्य॒ कर्म॑ द॒स्मा॑स्य॒ चारु॑तम॒मस्ति॒ द॑स॑ः । उपह्वरे यदुप॑रा॒ अपि॑न्व॒न्मध्व॑र्ण॒सो न॒द्यश्श्चत॑स्रः || ६ ||
तद्रु प्रयक्षतमम्। तत्। एव। पूज्यतमम्। अस्य। कर्म। दर्शनीयस्य । कल्याणम्
दर्शनीय शत्रूणामुपक्षपतिर्वा Sy. शत्रूणाम् Sk.
3. fa omitted by P. व्यनाशय इत्यर्थः Sy. विवृतमकार्षीः Sk.
४. किरणैः Sy.
रश्मयोऽत्र गाव उच्यन्ते Sk. ५. गवामदर्शनाय यत्पणिभिः कृतं तमस्तत् । सर्वैज्र्ज्योतिभिः प्रकाशमकार्षीरित्यर्थः । अथवा वरित्युषसा सूर्येणेत्येताभ्यामेव द्वाभ्यां सम्बध्यते । गोभिरित्येतत्तु गुणान इत्येतेन सम्बध्यते । गोशब्दश्च स्तुतिवचनः । • स्तुतिभिः स्तूयमान इत्यर्थः । गोशब्दः सास्नादिमद्वचन अन्ध इत्यन्ननाम |
अथवा
एव ।
दुर्गस्थं यत्पणीनामन्नं तदपहृताभिर्गोभिः सह प्रकाशमकार्षीरित्यर्थः । एतस्मिश्चार्थे उषसा सूर्येणेति तृतीया सहयोगलक्षणापि सम्भवति । उषसा सूर्येण च सह विवृतमकार्षीरिति Sk. ६. विशेषेण विस्तीर्णमकरोः Sy.
पणीनां स्वभूताया भूमेः वि अप्रथयः विगतप्रथनमकरोः । ..पणीनामुच्चानि गिरिदुर्गाणि पातितवानसीत्यर्थः Sk. ७. विसमा P. ०मा D. M.
I
The correct reading should be विषमम्
८. स्वमीचकत्थ M. समि० P.
६. उपरि भवतीत्युपरः । दिव उपरिभवो लोको महआख्यस्तपआख्यो वा । तमपि त्वमेव Sk.
१०. ०भ्नः P.
यथान्तरिक्षलोकस्य मूलं दृढं भवति तथाकार्षीरित्यर्थः Sy.
स्तभ्नातिः प्रतिबन्धार्थः । सोऽपि त्वत्प्रतिबन्ध एवेत्यर्थः Sk.
११. V. Mādhava ignores इन्द्र १२. शत्रूणामुपक्षपयितुः Sk. १३. ०णमम् P.
एकवाक्यताप्रसिद्धयर्थं यद्यपि तथापीत्येतद् द्वयमप्यत्राध्याहर्तव्यम् । यद्यपि चारुतमं शोभनतममन्यदस्ति दंसः कर्मासुरवधादि तथापि त्रैलोक्यस्थितिहेतुत्वात्तदेव प्रयक्षतममस्येति Sk.